Ái nữ Tân Hiệp Phát muốn thoát khỏi cái bóng 'con ông chủ'

Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2019 diễn ra ngày 2/5 quy tụ nhiều phụ nữ thành đạt điều hành doanh nghiệp, như bà Nguyễn Thị Nga – Chủ tịch tập đoàn BRG và SeABank, Trần Thị Lệ - CEO Nutifood, Hồ Ngọc Yến Phương – Phó tổng kiêm giám đốc tài chính Vietjet Air, và Trần Uyên Phương – Phó tổng giám đốc Tân Hiệp Phát.

Tại phiên talk show về nữ doanh nhân, con gái Dr. Thanh xuất hiện nổi bật trong bộ cánh màu đỏ. Cô Uyên Phương giới thiệu mình là lãnh đạo thuộc thế hệ millennials (8x,9x), ở trong sự chuyển mình của thời đại số. "Đây là thời đại mà các buổi gặp nhau giảm tải, chúng ta kết nối qua Facebook, Zalo, LinkedIn... Mua bán ngoài chợ thì chuyển lên chợ online", cô nói, trong lúc nhìn smartphone. Phó tổng giám đốc trẻ của Tân Hiệp Phát thấy mình, trong cuộc chuyển giao lãnh đạo, có sứ mệnh thích nghi doanh nghiệp với công nghệ mới.

Nhìn lại chặng đường một phần tư thế kỷ của Tân Hiệp Phát, Uyên Phương cho biết đó là câu chuyện "biến điều không thể thành có thể". Năm 1994, khi Tân Hiệp Phát thành lập, họ đứng trước muôn vàn hoài nghi về khả năng cạnh tranh với những gã khổng lồ ngành giải khát khác. Tuy nhiên, sau hai năm, công ty ra mắt thành công dây chuyền sản xuất bia, nước giải khát của Việt Nam với chi phí rẻ nhất.

Đến 1997, nhận thấy nền quản trị bấy giờ kiểm soát không có hệ thống, Tân Hiệp Phát hướng đến kiểm soát đạt chứng chỉ ISO. Các nhà đầu tư tỏ nghi ngờ rằng "Bia, giải khát Việt Nam không thể đạt ISO". Nhưng sau chỉ khoảng 9 tháng, với nỗ lực của đội ngũ nhân sự với chưa đến 20 người có bằng đại học, làm việc ngày đêm, Tân Hiệp Phát được cấp ISO năm đó.

Doanh nhân Uyên Phương tiếp nối bằng câu hỏi dành cho hội trường: "Đã ai ở đây từng từ chối cơ hội trở thành tỷ phú đôla chưa ạ?". Cô cho biết đó câu chuyện của chủ tịch Tân Hiệp Phát năm 2012. Năm đó, ông Trần Quí Thanh khước từ đề nghị từ Coca-Cola mua doanh nghiệp với giá 2,5 tỷ USD, số tiền đủ đưa ông vào danh sách tỷ phú USD của Forbes. Lý do là Tân Hiệp Phát muốn tiếp tục phát triển một thương hiệu Việt.

Họ mua công nghệ sản xuất của thế giới, chi mạnh thuê tư vấn marketing từ những agency toàn cầu như Saatchi & Saatchi, Dentsu, M&M. Sau 25 năm, công ty vươn tới vị trí số 2 làng giải khát, và là doanh nghiệp Việt Nam duy nhất trong top 5 thương hiệu đồ uống hoạt động tại Việt Nam, theo Vietnam Report, cạnh những cái tên như Heineken, PepsiCo, Coca-Cola và Sabeco (đã được nhà đầu tư nước ngoài thâu tóm lượng lớn cổ phần).

Trần Uyên Phương chia sẻ câu chuyện của một lãnh đạo thế hệ 8x-9x, lại là nữ. Cô sinh năm 1981 và bắt đầu công việc tại Tân Hiệp Phát năm 2004. Cô kể mình làm mọi việc từ thư ký, marketing, nhân viên bán bia laser cho đến phiên dịch cho chuyên gia – "ai kêu gì cũng làm" – để từ đó mới được tin tưởng giao những vị trí quan trọng hơn. Phó tổng giám đốc Tân Hiệp Phát hiện tại cho hay bản thân gây dựng lòng tin với nhân viên bằng năng lực. "Tôi yêu công việc mình đang làm, cách tạo ảnh hưởng tới những người xung quanh", cô nói.

Du học nước ngoài về và thuộc thế hệ hai lãnh đạo tập đoàn, Trần Uyên Phương muốn thoát khỏi cái bóng "con ông chủ" và đem thương hiệu gia đình ra thế giới. Để làm được, cô nhấn mạnh cần tạo sân chơi công bằng giữa các nhân viên bằng năng lực thực sự. Mặt khác, nghĩa vụ chuyển giao sẽ bao gồm gìn giữ tầm nhìn và văn hóa Tân Hiệp Phát có được từ thế hệ trước. Văn hóa "biến điều không thể thành có thể" được cô chắp bút trong cuốn sách "Vượt lên người khổng lồ" (Competing wtih giants) ra mắt năm ngoái, nói về chuyện Tân Hiệp Phát từ một công ty gia đình biến mình cạnh tranh đa quốc gia.

Bài học với "ái nữ" Tân Hiệp Phát là chứng kiến cuộc sống 40 năm qua của bố mẹ cô, ông Trần Quí Thanh và bà Phạm Thị Nụ. Đặc biệt là người mẹ, được cô cho hay "đóng góp rất nhiều cho tập đoàn", giúp cô trả lời hoài nghi về nữ giới lãnh đạo.

Cô đặt câu hỏi: "Ai tin nữ tính là điểm mạnh, tại nơi lãnh đạo nam là đa số?". Uyên Phương phát biểu cho rằng phụ nữ sẽ tỏa sáng ở nơi có rất nhiều đàn ông, và có đặc quyền mặc đầm. "Phụ nữ lãnh đạo không cần giống nam giới, cứ để đàn ông làm điểm mạnh của họ", nữ doanh nhân nhìn nhận. "Lạt mềm buộc chặt. Kết quả, chứ không phải giới tính, là sự xác nhận cho năng lực".

Câu chuyện phụ nữ làm kinh doanh của Trần Uyên Phương khép lại bằng bài thơ do bà Hà Thu Thanh – Chủ tịch Kiểm toán Deloitte Việt Nam và điều phối viên talk show – đọc, với nội dung chính minh họa cách lãnh đạo của nữ giới: "Phụ nữ là nước, có khi mong manh, lúc tuôn đổ như thác lũ".