Còi xương không chỉ xảy ra ở những trẻ thiếu ăn mà còn gặp ở những trẻ được chăm sóc đủ bữa, đủ dinh dưỡng. Nguyên nhân thường xuất phát từ những thói quen và hiểu lầm trong chăm sóc dinh dưỡng của bố mẹ.

Thiếu ánh sáng mặt trời

Vitamin D là yếu tố quan trọng giúp cơ thể trẻ hấp thụ canxi, nhưng nhiều bố mẹ chủ quan không cho trẻ tắm nắng hoặc chỉ cho trẻ ra ngoài khi đã mặc kín mít. Thiếu vitamin D dù ăn đầy đủ canxi cũng khiến xương trẻ kém phát triển và dẫn đến còi xương.

Chọn thực phẩm không giàu canxi

Bố mẹ thường nghĩ rằng ăn nhiều bữa là đủ, nhưng chất lượng thực phẩm cũng quan trọng. Nếu chế độ ăn chủ yếu tinh bột, ít sữa, ít hải sản, trứng, rau xanh, trẻ sẽ không nhận đủ canxi, magie và các khoáng chất cần thiết cho xương chắc khỏe.

Uống quá nhiều nước ngọt, trà, nước ép có đường

Nhiều trẻ được cho uống nước ngọt, trà hoặc nước ép trái cây thay cho sữa. Những loại đồ uống này không cung cấp canxi, thậm chí còn cản trở hấp thu khoáng chất. Lâu ngày, trẻ dù ăn đủ bữa vẫn có nguy cơ còi xương.

Không chú ý đến tỷ lệ canxi và phốt pho

Một số thực phẩm chứa nhiều phốt pho (như thịt chế biến, đồ ăn nhanh) nhưng lại ít canxi. Nếu trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu phốt pho mà thiếu canxi, xương sẽ yếu, dẫn đến còi xương dù trẻ không bị thiếu ăn.

Bỏ qua bổ sung vitamin và khoáng chất khi cần

Ngay cả khi trẻ ăn đầy đủ bữa, cơ thể vẫn có thể thiếu vitamin D, canxi, kẽm hoặc các khoáng chất quan trọng khác, đặc biệt với trẻ có cơ địa nhạy cảm hoặc chế độ ăn chưa hoàn toàn cân đối. Việc không bổ sung kịp thời sẽ khiến xương trẻ kém chắc khỏe và tăng nguy cơ còi xương. Bố mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung vitamin và khoáng chất phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của trẻ.

Cho trẻ ăn quá sớm hoặc quá muộn thực phẩm bổ sung

Thời điểm giới thiệu thức ăn dặm ảnh hưởng lớn đến khả năng hấp thu dinh dưỡng và sự phát triển xương. Cho trẻ ăn dặm quá sớm, trước 6 tháng tuổi, có thể làm hệ tiêu hóa chưa sẵn sàng, gây khó hấp thu. Ngược lại, cho ăn dặm quá muộn sẽ khiến trẻ thiếu sắt, canxi và các dưỡng chất thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển xương và chiều cao.

Thiếu vận động

Vận động giúp xương trẻ phát triển chắc khỏe nhờ cơ chế kích thích mô xương và tăng hấp thu canxi. Trẻ ít vận động, ít chơi ngoài trời hoặc dành nhiều thời gian xem màn hình sẽ có xương yếu hơn, tăng nguy cơ còi xương. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi, như chạy nhảy, leo trèo, bơi lội hay các trò chơi ngoài trời, đồng thời kết hợp với tắm nắng để tăng hấp thu vitamin D.

Ăn kiêng quá mức theo quan niệm ít béo tốt

Nhiều phụ huynh lo lắng béo phì mà hạn chế chất béo cho trẻ. Tuy nhiên, chất béo không chỉ cung cấp năng lượng mà còn cần thiết để hấp thu vitamin D và các vitamin tan trong dầu khác. Thiếu chất béo trong khẩu phần ăn khiến trẻ khó hấp thu vitamin D và các dưỡng chất liên quan đến xương, làm xương yếu và tăng nguy cơ còi xương. Cần cân đối lượng chất béo hợp lý, ưu tiên dầu thực vật, cá béo và các nguồn chất béo lành mạnh.

Lời khuyên: Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ không chỉ là cho ăn đủ bữa mà còn cần cân bằng về chất lượng và bổ sung đầy đủ vitamin D, canxi. Tắm nắng hợp lý, lựa chọn thực phẩm giàu khoáng chất và hạn chế đồ uống có đường là những bước đơn giản nhưng quan trọng để trẻ phát triển xương chắc khỏe.