Hiểm họa Hồi giáo cực đoan đối với phương Tây

Trung tâm mua sắm Westgate ở thủ đô Nairobi, Kenya.

Cuộc tấn công khủng bố vào Trung tâm mua sắm Westgate ở Kenya đã cướp đi sinh mạng gần 70 người - trong đó có cháu trai của Tổng thống Kenya, một nhà ngoại giao Canada và một số công dân Mỹ, Anh, Pháp và Trung Quốc. Là một chi nhánh al-Qaeda ở Somalia, tổ chức al-Shabaab đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công ở Nairobi và có tin nói một số chiến binh thánh chiến phương Tây đã tham gia cuộc thảm sát này.

Theo nhà chức trách Kenya, “góa phụ trắng” Samantha Lewthwaite - có chồng là kẻ đã thực hiện vụ đánh bom tự sát kinh hoàng ở London năm 2005 - có thể là kẻ cầm đầu vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại trung tâm thương mại Westgate ở thủ đô Nairobi. Khi cảnh sát và quân đội Kenya phát động đợt tấn công cuối cùng vào nơi cố thủ của những kẻ khủng bố bên trong trung tâm mua sắm, nhiều thông tin cho biết trong số những kẻ khủng bố bị tiêu diệt có một phụ nữ da trắng.

Nếu tin đó là đúng sự thật, thì hiện tượng người phương Tây giết hại người phương Tây ở Kenya là một thắng lợi của al-Qaeda. Liệu xu thế cực đoan hóa của các công dân phương Tây theo đạo Hồi có đặt ra một mối đe dọa lớn đối với an ninh toàn cầu?

Để phân tích hiện tượng này, người ta nên chia ra thành ba nhóm người khác nhau: những người da trắng cải đạo sang Hồi giáo, cộng đồng Hồi giáo ở phương Tây và cộng đồng người Somalia tị nạn ở nước ngoài.

Những người da trắng cải đạo sang Hồi giáo đặc biệt dễ bị tiêm nhiễm tư tưởng cực đoan. Việc cộng đồng Hồi giáo ôn hòa không mấy mặn mà tiếp nhận họ (do khác biệt về sắc tộc, màu da và văn hóa) đã khiến cho nhóm người này dễ rơi vào vòng tay của các nhóm Hồi giáo cực đoan thường hiện diện trong các cuộc xung đột lớn trên thế giới.

Những tân binh người da trắng phương Tây này quả là mục tiêu chiêu mộ lý tưởng của al-Qaeda vì họ thông thuộc địa bàn, phong tục tập quán phương Tây và có thể dễ dàng đi qua các đường biên giới.

Cộng đồng Hồi giáo thiểu số ở phương Tây - chủ yếu có nguồn gốc Pakistan và Bangladesh - cũng đối mặt với các vấn đề tương tự như những người da trắng cải đạo, khi tham gia cuộc thánh chiến ở Somalia.

Cộng đồng người Somalia “phiêu bạt” ở nước ngoài khá đông đảo: 100.000 người ở Vương quốc Anh (trong đó 78% sống ở London), hơn 20.000 người Somalia sinh sống ở Hà Lan và khoảng 89.000 người ở Mỹ. Các cộng đồng người tị nạn Somalia thường bị chỉ trích là kém hòa nhập và một số nhà lãnh đạo cực đoan của cộng đồng này từ lâu đã nằm trong tầm ngắm của các cơ quan an ninh phương Tây.

Qua vụ tấn công khủng bố ở trung tâm mua sắm Westgate ở thủ đô Nairobi, tổ chức al-Shabaab đã chứng tỏ khả năng tác chiến, giữ bí mật và trở nên ngày càng cực đoan. Theo các nguồn thạo tin, al-Shabaab tiến hành công việc chuẩn bị cho cuộc tấn công khủng bố ở Nairobi trong nhiều tháng và đã do thám kỹ lưỡng trung tâm mua sắm Westgate. Nhóm này tuyên bố trừng phạt Kenya vì “tội” thân phương Tây và đưa quân vào Somalia.

Tình trạng các công dân bị biến thành những phần tử Hồi giáo cực đoan là một vấn đề quan trọng cần được giải quyết ở phương Tây và “du lịch thánh chiến” là một vấn đề mà các cơ quan an ninh phải bỏ ra những nguồn lực rất lớn để có thể đối phó hữu hiệu.