Đối thoại Trung Quốc-Mỹ: Đầy rẫy bất đồng

Cuộc đối thoại chiến lược kinh-tế Trung-Mỹ diễn ra lần thứ 5 tại Washington, nhưng là lần đầu tiên đối với ban lãnh đạo mới của Trung Quốc, đã đề cập tới nhiều khúc mắc nan giải trong quan hệ Mỹ-Trung. Tổng thống Mỹ lấy làm thất vọng và quan ngại với thái độ của Trung Quốc trong trường hợp Edward Snowden. Điều này được thể hiện trong tuyên bố của Nhà Trắng sau khi Tổng thống Barack Obama tiếp thành viên đoàn Trung Quốc dự cuộc đối thoại: Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Uông Dương và Ủy viên Quốc vụ viện đặc trách đối ngoại Dương Khiết Trì. Washington cho rằng, chính quyền Hong Kong đã được Bắc Kinh “bật đèn xanh” khi cho phép cựu nhân viên CIA Edward Snowden bay sang Nga. Ông Dương Khiết Trì bác lại cáo buộc nói trên và gọi hành động của chính quyền Hong Kong là đúng đắn. Ông cũng đề nghị Mỹ giám sát tình hình nhân quyền trong nước thay vì bới móc Trung Quốc. Tổng thống Obama ngầm cảnh báo Trung Quốc tìm cách sử dụng vũ lực trong tranh chấp biển đảo ở Biển Đông và Biển Hoa Đông. Phái đoàn Trung Quốc coi tuyên bố này là mưu toan nhằm "quốc tế hóa" vấn đề.

Tuy nhiên, Mỹ và Trung Quốc cũng cảm thấy mệt mỏi với tình trạng leo thang đối đầu.

Chuyên gia phân tích tại Viện Viễn Đông, ông Yakov Berger, nhận định: “Trung Quốc không muốn thống trị thế giới cùng với Mỹ. Nếu làm như vậy, Trung Quốc sẽ có vai trò thấp hơn. Nhưng tham khảo ý kiến với Mỹ là việc làm có thể. Trung Quốc đã tỏ rõ vị thế của mình trong tam giác Trung-Nga-Mỹ. Có thể, Trung Quốc cần Mỹ hơn, nhưng bề ngoài Bắc Kinh lại đặt Moscow vào vị trí cao hơn”.

Trước thềm cuộc đối thoại, hai bên thông báo dự định thúc đẩy các thỏa thuận đạt được giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Barack Obama cách đây một tháng ở California. Nhưng có lẽ, thỏa thuân duy nhất được xúc tiến là quyết định mở đàm phán hiệp định đầu tư. Mặc dù chưa bên nào nêu thời điểm cụ thể khởi đầu đàm phán.