Nhìn lại lịch sử trái đất trong 200 triệu năm qua, chúng ta sẽ thấy có một loại sinh vật đã thống trị trái đất hơn 100 triệu năm, đó chính là khủng long. Theo nghiên cứu khảo cổ học, khủng long có nguồn gốc từ khoảng 240 triệu năm trước, chúng phải mất hàng chục triệu năm mới đạt được vị trí cao nhất trong vòng sinh thái của trái đất, sau đó chiếm giữ vị trí này trong hơn 100 triệu năm.
Cuối cùng, 65 triệu năm trước, một trận thiên tai bất ngờ đã dẫn đến sự tuyệt chủng của một lượng lớn sinh vật trên trái đất, khi đó, "chúa tể trái đất" khủng long cũng tuyệt chủng. Cho đến nay, rất khó để chúng ta tìm thấy những sinh vật tồn tại lâu hơn khủng long trong bản đồ sinh học của trái đất, nhưng một số người lạc quan về tương lai của loài người, cho rằng con người cuối cùng có thể thống trị trái đất lâu hơn khủng long. Nhưng cũng có người không mấy lạc quan về vận mệnh tương lai của loài người, vậy loài người có thể thống trị trái đất được bao lâu?
Làm thế nào mà khủng long biến mất khỏi vị trí chúa tể của trái đất?
Để phân tích con người có thể thống trị trong tương lai bao lâu, trước tiên chúng ta phải nghiên cứu xem thế hệ khủng long chúa tể cuối cùng đã biến mất như thế nào trên trái đất, bởi vì nguyên nhân cuối cùng khiến con người biến mất có thể là do lịch sử lặp lại. Về nguyên nhân dẫn đến sự tuyệt chủng của khủng long, quan điểm chủ đạo trong cộng đồng khoa học cho rằng nó có liên quan đến một tiểu hành tinh va vào trái đất 65 triệu năm trước, quan điểm này bắt nguồn từ việc phát hiện ra một miệng hố khổng lồ dưới lòng đất trên bán đảo Yucatan ở Mexico.
Qua phân tích và nghiên cứu sâu về kích thước và độ sâu của miệng núi lửa, các nhà khoa học nhận thấy tác động này không đủ để gây ra cuộc đại tuyệt chủng lần thứ 5, nhưng nó là ngòi nổ của sự kiện. Một tiểu hành tinh có đường kính ít nhất 10 km đã va vào Bán đảo Yucatan vốn rất mong manh về mặt địa chất, gây ra các vụ phun trào núi lửa quy mô lớn và sóng thần ở khu vực xung quanh. Giống như phản ứng dây chuyền trong phản ứng phân hạch hạt nhân, thiên tai dần dần lan rộng ra khỏi bán đảo Yucatan.
Cuối cùng, khí hậu toàn cầu thay đổi đột ngột, nhiệt độ trung bình giảm mạnh, cùng với sự gia tăng khí nhà kính trong khí quyển và giảm lượng oxy, dẫn đến sự tuyệt chủng của hơn 90% sinh vật trên cạn và 70% sinh vật biển. Bên cạnh tuyên bố về tác động của tiểu hành tinh, một số nhà khoa học cho rằng nhiều loại động vật có vú nhỏ xuất hiện trên trái đất cách đây 65 triệu năm, thuộc bộ ăn thịt gậm nhấm và chuyên ăn trứng khủng long. Tuy nhiên, khủng long không liên quan gì đến những con vật nhỏ này và trứng khủng long liên tục bị ăn mất.
Khi ngày càng nhiều trứng khủng long bị ăn, khủng long không còn được sinh ra đã chết, và dần dần những sinh vật này biến mất. Người ta cũng cho rằng, các mảng lục địa của trái đất trôi dạt vào 65 triệu năm trước, khiến khí hậu ở tất cả các lục địa thay đổi mạnh mẽ, dẫn đến cái chết của loài khủng long trên đất liền vì chúng không thể thích nghi với biến đổi khí hậu. Từ quan điểm này, mặc dù lý do khiến khủng long tuyệt chủng vẫn chưa được xác định, nhưng thảm họa thiên nhiên có thể là một lý do quan trọng khiến chúng rút lui khỏi giai đoạn lịch sử.
Sinh vật nào sẽ là mối đe dọa đối với con người?
Xét từ lịch sử sinh học trong quá khứ của trái đất, không có loài nào có thể vĩnh viễn thống trị trái đất, cho dù loài người có trí tuệ độc nhất vô nhị, phát triển văn minh và công nghệ, thì cuối cùng cũng chưa chắc có thể thống trị được trái đất. Đánh giá từ tình hình hiện tại, rất khó để xác định khi nào tiểu hành tinh sẽ va vào trái đất một lần nữa. Yếu tố phi sinh học có thể được xác định là sự nóng lên của khí hậu, và sự thay đổi khí hậu này có thể chấm dứt nền văn minh nhân loại và đi đến tuyệt chủng.
Vậy ngoài những nhân tố phi sinh học, những nhân tố sinh học nào khác sẽ đe dọa sự tồn tại của loài người? Về vấn đề này, nhà văn khoa học viễn tưởng nổi tiếng Trung Quốc Lưu Từ Hân đã từng đưa ra ý kiến của riêng mình, ông cho rằng có hai loại sinh vật có thể đe dọa đến sự tồn vong của loài người, đó là vi sinh vật và động vật thân mềm. Trước hết nói về vi sinh vật, nói chính xác thì phải là vi sinh vật gây bệnh, cụ thể là vi trùng và vi rút. Trong bốn, năm trăm năm qua, con người đã chiến đấu chống lại vi trùng, vì vậy họ có thể đối phó với hầu hết các loại vi trùng ngày nay.
Đối với virus, loài người dường như bất lực, một trong những nguyên nhân là do virus có khả năng biến đổi và lây nhiễm rất cao. Lấy sự bùng phát của bệnh viêm phổi cấp covide-19 mới gần đây làm ví dụ, sau đó, các chuyên gia thông qua truy tìm vi rút đã phát hiện ra rằng vi rút mới đã bị lây nhiễm vào tháng 11 năm 2019.
Tuy nhiên, số ca nhiễm bệnh ở Vũ Hán đã tăng mạnh vào tháng 1 năm 2020, điều này chứng tỏ đầy đủ rằng loại virus corona mới rất dễ lây lan. Vào tháng 3 và tháng 4, dịch bệnh vương miện mới ở nước ngoài cũng lần lượt bùng phát, sau một năm chiến đấu, virus đột biến đã xuất hiện ở nhiều nơi ở nước ngoài.
Ngoài ra, các nhà khoa học cho biết việc phát triển loại vắc-xin mới sẽ mất ít nhất một năm, bởi họ cần có đủ thời gian để nghiên cứu đặc điểm và cơ chế lây nhiễm của loại vi-rút mới này. Tình hình trên đủ cho thấy virus có sức biến đổi khủng khiếp, hiện nay vắc-xin do một số quốc gia phát triển dường như không thể chống lại hiệu quả loại virus corona mới đã biến chủng, từ đó có thể thấy "cuộc chiến không khói" giữa con người và loài virus mới sẽ tồn tại.
Trong số nhiều động vật thân mềm, nó đã thu hút sự chú ý của các nhà khoa học
Ngoài các vi sinh vật gây bệnh, con người cũng cần cảnh giác với các loài nhuyễn thể. Nhưng động vật thân mềm là một khái niệm tương đối rộng, ốc sên, trai, bạch tuộc... Trước khi con người biết đủ về bạch tuộc, họ thường cho rằng bạch tuộc là một loài thủy quái trong truyền thuyết, đến thời hiện đại vẫn có quan điểm cho rằng bạch tuộc là sinh vật ngoài hành tinh, bởi hình dáng và cấu tạo của bạch tuộc rất kỳ lạ.
Bề ngoài của bạch tuộc quả thực rất khác so với các loài động vật khác, chúng chỉ có một đầu nhưng trên đầu có từ 8 đến 10 xúc tu, toàn thân rất mềm nên có thể chui vào bất cứ vật chứa nào mà chúng nhìn thấy. Cấu trúc bên trong của bạch tuộc cũng rất kỳ lạ, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bạch tuộc có nhiều hệ thống tim và hệ thống não. Hầu hết các sinh vật chỉ có một bộ não, nhưng bạch tuộc có chín bộ não, chính xác là một bộ não chính cộng với tám bộ não phụ.
Trong số đó, bộ não chính nằm trên đầu của bạch tuộc, như tên gọi, nó đóng vai trò chính, chịu trách nhiệm chính trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó cũng có thể suy nghĩ, đó là lý do tại sao bạch tuộc có chỉ số thông minh cao. Các parabrain khác được phân bổ trong các xúc tu và chức năng chính của chúng là bộ nhớ. Nếu so sánh hệ thống não bộ của một con bạch tuộc với một chiếc máy tính thì não chính của nó tương đương với bộ xử lý, não phụ của nó tương đương với bộ nhớ, điểm khác biệt là não chính có khả năng suy nghĩ độc lập.
Thứ hai, bạch tuộc cũng có ba trái tim, chức năng chính là cung cấp máu. Mặc dù hai trái tim mang khác cũng có thể cung cấp máu, nhưng chúng thường đóng vai trò lọc các chất chuyển hóa của cơ thể hơn.
Làm thế nào mà con bạch tuộc lại là sinh vật thông minh?
Các nhà khoa học đã thử nghiệm với bạch tuộc để xem liệu chúng có bộ não tốt hơn các loài động vật khác hay không. Trong thí nghiệm, các nhà khoa học cho một chai thủy tinh có nút gỗ vào nước, sau đó cho thức ăn yêu thích của bạch tuộc vào trong chai, cuối cùng cho một con bạch tuộc vào để quan sát hoạt động của nó.
Qua quan sát, các nhà khoa học phát hiện ra rằng con bạch tuộc đầu tiên đi vòng quanh chai thủy tinh nhiều lần, sau đó tiếp tục dùng các xúc tu của nó kiểm tra chai thủy tinh và cuối cùng tìm thấy vị trí của nút chai, quấn xúc tu quanh nút chai và kéo nó ra từng chút một được mở ra và con bạch tuộc đã ăn thành công thức ăn bên trong. Các nhà khoa học cho rằng thí nghiệm này đủ để chứng minh bạch tuộc có chỉ số IQ khác, nếu thay thế bằng sinh vật biển khác, khả năng mở nút chai hẳn là không lớn.
Ngoài ra, một số nhà khoa học đã phát hiện ra rằng bạch tuộc về cơ bản sống đơn độc từ khi sinh ra, nhưng chúng có thể học các kỹ năng cần thiết để tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn. Điều này cho thấy, bản năng sinh tồn của bạch tuộc không phải do cha mẹ dạy cho chúng mà được di truyền trực tiếp, khiến bạch tuộc con có thể tự học cách săn mồi và tìm nơi trú ẩn. Trong số các sinh vật biển đã được phát hiện cho đến nay, không có sinh vật thứ hai đặc biệt như bạch tuộc, vì vậy các nhà khoa học nên tập trung vào sinh vật này.
Điều gì làm cho con người nổi bật?
Quay lại chủ đề với con người, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sở dĩ con người có thể đứng ngoài thế giới tự nhiên và dần trở thành chúa tể của trái đất chủ yếu là do con người đã tạo ra ngôn ngữ và học cách sử dụng các công cụ. Động vật cũng có thể nói, nhưng theo cách mà âm thanh chúng tạo ra rất hạn chế, do đó truyền đạt ý nghĩa hạn chế. Giọng nói của con người là phức tạp nhất, nhờ cổ họng, miệng, bụng và các bộ phận khác.
Tổ hợp tiếng kêu là cơ sở hình thành ngôn ngữ, sau khi hình thành ngôn ngữ thì hoạt động giao tiếp trong tập thể con người càng hiệu quả, càng thúc đẩy lao động sản xuất xã hội và tái sản xuất dân cư. Thứ hai là học sử dụng công cụ, nếu con người chỉ biết lao động bằng tay không thì hiệu quả sản xuất sẽ rất thấp. Nền tảng kinh tế quyết định kiến trúc thượng tầng, và việc xây dựng nền văn minh của tầng trên chỉ có thể được đảm bảo sau khi sự phát triển kinh tế của tầng dưới được cải thiện.
Mặc dù con người không phải là loài động vật lớn nhất cũng không khỏe nhất trên trái đất, không thể bay lượn tự do trên bầu trời như chim, cũng không thể di chuyển tự do trong nước như cá, nhưng chúng ta vẫn có thể đứng ở vị trí cao nhất trong sinh quyển trái đất bởi một trong những lý do đơn giản nhất là con người có não.
Con người có thể tiếp tục thống trị trái đất trong bao lâu?
Có bộ não cho phép chúng ta xây dựng một nền văn minh vật chất và văn minh tinh thần phong phú, nhưng cũng cho phép chúng ta hy sinh môi trường và khí hậu trong quá trình xây dựng, vì vậy, trong những năm gần đây, nhiều nhà khoa học đã dự đoán nền văn minh nhân loại có thể tồn tại bao lâu trên trái đất. Liên quan đến vấn đề này, nhà khoa học nổi tiếng người Anh Hawking đã từng nói rằng, ngày của con người trên trái đất là có hạn, nếu nền văn minh nhân loại muốn tiếp tục thì phải tìm ra một hành tinh khác có thể sinh sống được.
Ngay cả khi chúng ta có thể đối phó thành công với sự nóng lên của khí hậu và ô nhiễm môi trường trong tương lai, thì vẫn còn nhiều yếu tố bất ổn trong môi trường không gian nơi trái đất tọa lạc, chẳng hạn như tác động của các tiểu hành tinh và sự giãn nở của mặt trời, vì vậy rất khó để giải quyết vấn đề này. nói xem con người có thể thống trị được bao lâu.