Nhiễu loạn không khí là gì?
Nhiễu loạn không khí là sự chuyển động không khí không ổn định gây ra bởi những thay đổi về tốc độ và hướng gió, chẳng hạn như dòng tia, giông bão và các hiện tượng cực đoan của thời tiết. Nó có thể có mức độ nghiêm trọng khác nhau, gây ra những thay đổi nhỏ đến đáng kể về độ cao và tốc độ không khí.
Trên thực tế, sự nhiễu loạn không khí không chỉ liên quan đến thời tiết khắc nghiệt mà còn có thể xảy ra khi bầu trời có vẻ yên tĩnh. Và nó có thể vô hình trước cả mắt và radar thời tiết.
Có bốn mức độ nhiễu loạn: nhẹ, vừa, nặng và cực đoan. Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Hoa Kỳ, trong trường hợp nhiễu loạn cực độ, phi công có thể mất khả năng kiểm soát máy bay và thậm chí có thể gây hư hỏng cấu trúc máy bay.
Nhiễu loạn không khí, hay còn gọi là nhiễu động không khí, là hiện tượng chuyển động hỗn loạn của không khí trong một khu vực nhất định của bầu khí quyển. Nó có thể gây ra rung lắc, giật cục cho máy bay khi đang bay, khiến nhiều hành khách cảm thấy khó chịu, lo lắng.
Nhiễu loạn không khí có thể gây ra thương vong trên các chuyến bay?
Trên các chuyến bay quốc tế theo lịch trình, trường hợp tử vong trực tiếp do nhiễu loạn không khí là cực kỳ hiếm. Phi công thường có thể đưa ra cảnh báo trước về hầu hết các loại nhiễu loạn và đảm bảo tất cả mọi người trên máy bay đều được thắt dây an toàn.
Trên các máy bay tư nhân hoặc máy bay thương mại nhỏ hơn, thương tích nghiêm trọng hoặc tử vong xảy ra thường xuyên hơn, Ban An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ ghi nhận hơn 100 người bị thương và hàng chục người chết chỉ trong hơn một thập kỷ trên các chuyến bay nội địa, mặc dù các trường hợp tử vong chủ yếu xảy ra khi có nhiễu loạn, khiến máy bay rơi.
Trên các máy bay lớn hơn, nhiễu loạn có nguy cơ gây thương tích ở đầu hoặc các thương tích khác cho những người có thể bị văng ra khỏi cabin nếu không được thắt dây an toàn hoặc bị các mảnh vụn bay vào, trong đó, phi hành đoàn là những người có nguy cơ đặc biệt và có số lượng thương tích lớn nhất.
Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng nhiễu loạn không khí đang gia tăng và sự thay đổi này là do biến đổi khí hậu, đặc biệt là lượng khí thải carbon dioxide tăng cao ảnh hưởng đến các dòng không khí.
Paul Williams, giáo sư khoa học khí quyển tại Đại học Reading ở Anh, đã nghiên cứu nhiễu loạn trong hơn một thập kỷ. Nghiên cứu của ông đã phát hiện ra rằng sự nhiễu loạn không khí rõ ràng, xảy ra thường xuyên nhất ở độ cao lớn và vào mùa đông và có thể tăng gấp ba lần vào cuối thế kỷ này. Ông nói rằng loại nhiễu loạn này đang gia tăng trên khắp thế giới ở mọi độ cao chuyến bay.
Nghiên cứu của Paul Williams cho thấy rằng chúng ta có thể gặp phải những chuyến bay bất ổn và "gập ghềnh" hơn trong những năm tới, điều này có thể dẫn đến nhiều thương tích cho hành khách và phi hành đoàn.
Sự nhiễu loạn không khí được theo dõi và đo lường như thế nào?
Các nhà khí tượng học dựa vào nhiều thuật toán, vệ tinh và hệ thống radar khác nhau để đưa ra dự báo hàng không chi tiết về các điều kiện như không khí lạnh, tốc độ gió, giông bão và nhiễu loạn. Họ đánh dấu địa điểm và thời điểm nhiễu loạn có thể xảy ra.
Jennifer Stroozas, nhà khí tượng học tại Trung tâm Thời tiết Hàng không của Cơ quan Thời tiết Quốc gia Hoa Kỳ, cho rằng nhiễu loạn không khí “chắc chắn là một trong những điều khó dự đoán”.
Bằng cách sử dụng những dự báo này, ngoài sự hướng dẫn của kiểm soát viên không lưu, phi công còn cố gắng đi vòng qua các khu vực nhiễu loạn bằng cách điều chỉnh độ cao để tìm được chuyến đi suôn sẻ nhất. Điều này có nghĩa là phải bay cao hơn hoặc thấp hơn độ cao mà các nhà dự báo dự đoán có nhiễu loạn và có khả năng đốt cháy nhiều nhiên liệu hơn dự đoán ban đầu.
Robert Sumwalt, cựu chủ tịch Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ, hiện đứng đầu trung tâm an toàn hàng không mới tại Đại học Hàng không Embry-Riddle, nhấn mạnh rằng không thể ngăn chặn hoặc dự đoán mọi tình trạng hỗn loạn khi nhiễu loạn không khí xảy ra.
Hành khách nên lo lắng khi ngồi trong chiếc mày bay di chuyển qua vùng nhiễu loạn không khí?
Nhiễu loạn không khí chắc chắn sẽ gây ra một vài tình huống khó chịu và bất an đối với những hành khách trên một chuyến bay, nhưng nguy cơ gây thương tích nghiêm trọng cho hành khách hoặc tệ hơn là rất hiếm khi xảy ra đối với các hãng hàng không thương mại lớn.
Bởi máy bay được thiết kế để chịu được các điều kiện khắc nghiệt và hiếm khi máy bay thương mại lớn bị hư hại về cấu trúc do nhiễu loạn không khí.
Nhưng nhiễu loạn có thể khiến cho những hành khách và thành viên phi hành đoàn bị văng ra khỏi chỗ ngồi ban đầu, có khả năng gây thương tích nghiêm trọng như gãy xương và xuất huyết. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh rằng ngồi yên và thắt dây an toàn trong suốt chuyến bay là cách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro.
Và có vẻ như điều này đã không hoàn toàn đúng cho đến khi sự kiện bi thảm trên chuyến bay SQ321 của Singapore Airlines vào thứ ba vừa qua ( dẫn đến chết của một hành khách người Anh và những người khác bị thương). Điều tương tự cũng đã xảy ra vào năm 1997, trên chuyến bay của United Airlines từ Tokyo đến Honolulu.