Hoa quỳnh là một trong những loài hoa có vẻ đẹp quý phái và được mệnh danh với cái tên “Nữ Hoàng của Bóng Đêm”. Hoa quỳnh thuộc họ xương rồng. Trong đó, xương rồng (Cactaceae) có tên khoa học là Epiphyllum oxypetalum, Epiphyllum grandilobum,, Phyllocactus grandis , …
Theo quyển sách "Epiphyllum" của tác giả người Đức có tên Marga Leue thì hoa quỳnh được khám phá lần đầu tiên tại Nam Mỹ bởi các thủy thủ người Châu Âu cách đây khoảng 250 năm.
Nhưng mãi cho đến một thế kỷ sau đó, hoa quỳnh mới được biết đến nhiều hơn ở Anh và sau đó phổ biến sang cả Pháp, Đức và toàn bộ Châu Âu. Đến năm 1920 thì hoa quỳnh mới được người dân Mỹ biết đến và chính tại nơi đây đã trở thành nơi sản xuất hoa quỳnh lai giống hay còn được gọi là hybrid, một giống hoa quỳnh đẹp và phổ biến hàng đầu thế giới.
Hoa quỳnh còn là vị thuốc quý, có tác dụng đặc trị các bệnh về hệ hô hấp và phổi. Ảnh minh họa
Trong tất cả các loài hoa, hoa quỳnh không chỉ thu hút mọi người bởi thời gian ra hoa mà đây còn là loài hoa được mệnh danh là nữ hoàng của các loài hoa, đẹp lộng lẫy và tỏa sáng trong đêm tối. Vậy bạn đã biết hoa quỳnh có ý nghĩa gì chưa?
Hoa quỳnh chỉ nở một lần duy nhất và sau đó sẽ tàn nên tượng trưng cho “vẻ đẹp chung thủy”, đặc biệt là trong tình yêu sẽ là biểu tượng của một tình yêu chung thủy trăm năm.
Bên cạnh đó, hoa quỳnh thể hiện sự thanh khiết, dịu dàng và e ấp ngại ngùng của người thiếu nữ, đặc biệt tượng trưng cho sự khiêm nhưỡng bởi sự nở về đêm của mình. Đồng thời đó còn là một vẻ đẹp huyền bí và đại diện cho nếp sống âm thầm, lặng lẽ, nội tâm của người phụ nữ.
Ở nước ta, thường thấy hai loại quỳnh trắng và quỳnh đỏ. Loài hoa phổ biến nhất là quỳnh trắng nở vào tháng 6 và tháng 7.
Cây hoa quỳnh còn có rất nhiều tên gọi khác là hoa quỳnh hương, hoa nhật quỳnh, dạ quỳnh... thuộc họ Xương rồng (Cactaceae). Được mệnh danh là nữ hoàng của bóng đêm bởi loài hoa này chỉ nở về đêm.
Thân cây hoa quỳnh: bụi rộng và dẹp, mọc vươn dài hay sống dựa, cao từ 2 - 3m và uốn lượn, được chia thành các thùy; Lá: Cây có lá dài, to bản; Hoa quỳnh: Cánh hoa mềm mại, mỏng, tạo nên một nét đẹp thanh tao. Mỗi bông có đường kính 8-16cm. Hoa quỳnh nở trong đêm có mùi hương nhẹ nhàng thanh tao, nồng nàn và quyến rũ. Sau 2 tiếng hoa sẽ tàn, (nhưng hiện nay có loại lai mới tên Nhật Quỳnh - lai giữa quỳnh và thanh long, hoa của nó phải 3 ngày sau mới tàn).
Người xưa vẫn quan niệm, hoa quỳnh nở là điềm may mắn, hạnh phúc. Những cánh hoa trắng muốt nở về đêm không chỉ thơm, có ý nghĩa về thưởng lãm cổ truyền, hoa quỳnh còn là một trong những loại hoa dùng để chế biến món ăn rất ngon miệng.
Hoa quỳnh được ứng dụng trong nhiều bài thuốc huyết áp.
Hoa quỳnh được ứng dụng trong nhiều bài thuốc huyết áp, nhất là các bệnh về đường hô hấp. Theo kinh nghiệm dân gian, hoa quỳnh có vị ngọt nhưng lại không gây nóng mà ngược lại, nó còn có tác dụng mát máu. Bên cạnh đó, loài hoa này còn được sắc lấy nước uống (từ 3 – 5 bông hoa). Dưới đây là những công dụng của hoa quỳnh:
Trong Đông y, hoa quỳnh được coi là vị thuốc quý, có tác dụng đặc trị các bệnh về hệ hô hấp và phổi. Ví dụ như dùng hoa quỳnh mới nở đem thái nhỏ và mang đi hấp cách thủy với mật ong hoặc có thể đem nấu với trứng gà để ăn chữa long đờm.
Nhiều người dùng hoa quỳnh ngâm rượu để chữa đau bụng và dùng để bôi các vết bầm tím. Được biết loại rượu này để càng lâu càng tốt, càng có khả năng chữa trị hiệu quả.
Trong y học hiện đại, hoa quỳnh có công dụng hỗ trợ hệ tim mạch, giảm mỡ máu: Hoa có các hoạt chất giúp ổn định hệ tim mạch, kích thích chuyển hóa cholesterol xấu ở gan. Bên cạnh đó, cây giúp cải thiện hay các rối loạn như thiếu máu tim, nhồi máu tim, đột quỵ…
Hỗ trợ rối loạn tiết niệu: Chiết xuất từ hoa của cây này giúp đánh tan sỏi thận, niệu quản...
Hỗ trợ tiêu hóa, chữa đầy hơi, giảm đau: Hoa giúp điều chế thuốc giảm đau do chuột rút, chấn thương, đau bụng quanh rốn, vùng thượng vị…
Gỏi hoa quỳnh.
Một số món ngon được chế biến từ hoa quỳnh:
* Hoa quỳnh xào trứng tốt cho phổi
Nguyên liệu: 2 - 3 hoa quỳnh mới nở; trứng gà ta 1 - 2 quả; Gia vị muối, mì chính, dầu ăn…
Cách làm hoa quỳnh xào trứng
Hoa quỳnh đem rửa sạch rồi thái nhỏ. Dau đó mọi người dầu vào chảo đun nóng, cho tiếp hoa vào xào qua rồi đập trứng gà vào xào tiếp, nêm gia vị vừa miệng. Xào tới khi trứng và hoa quỳnh chín thì bắc ra ăn nóng.
Món ăn này có tác dụng bổ huyết, thanh nhiệt, long đờm, tốt cho phổi.
* Canh hoa quỳnh nấu với thịt nạc ăn bổ phổi
Mọi người có thể dùng hoa quỳnh 1 - 3 bông để chế biến món canh hoa quỳnh nấu với thịt nạc ăn bổ phổi này. Hoa quỳnh tối nở sáng tàn nên cần lấy nấu luôn trưa hôm sau để đảm bảo độ ngon.
Cách chế biến đơn giản như nấu các loại canh thông thường khác. Hoa quỳnh mọi người rửa sạch bụi phấn, bỏ đi phần nhụy và cuống rồi rửa sạch, cắt khúc vừa ăn. Thịt thì xay, lấy khoảng 100gr là đủ.
* Gỏi hoa quỳnh
Nếu có nhiều hoa quỳnh, có thể làm món gỏi hoa quỳnh. Món gỏi hoa quỳnh cũng làm với những nguyên liệu gỏi thông thường như là thịt nạc, tôm, cà rốt, hành tây, lạc khô, rau thơm, tỏi, ớt… Gia vị gồm giấm hoặc dùng chanh, nước mắm, bột canh, đường, muối, tiêu.
- Làm sạch tôm, luộc rồi bóc vỏ lấy phần thịt. Thịt nạc rửa bằng giấm hoặc rượu cho đỡ mùi hôi, sau thái chỉ.
- Với hoa quỳnh rửa sạch, thái nhỏ hoặc tùy theo sở thích. Cà rốt rửa sạch và bào sợi; rau thơm, hành tây rửa sạch, thái nhỏ.
- Pha nước trộn nộm từ đường, mắm, nước cốt chanh, tỏi và ớt băm nhuyễn. Khi nước trộn vừa miệng, mọi người trộn tất cả nguyên liệu vào các nguyên liệu đã sơ chế trên đảo đều. Để ngấm trong 15 phút và trang trí bằng lạc rang, hành phi, ớt thái lát trước khi thưởng thức.
Dân gian thường trồng cây quỳnh sát cạnh cây giao (kim giao) với mục đích làm cho cây quỳnh ra hoa đẹp hơn và nhiều hoa hơn. Ngoài ra từ xa xưa đây còn là một thứ chơi hoa của người xưa, là một biểu tượng mãnh liệt của tình yêu.