Những hiện tượng thiên văn hay những hiện tượng thiên nhiên đẹp mắt không còn quá xa lạ với nhiều người. Dù được chứng kiến tận mắt hay chỉ quan sát qua những hình ảnh được ghi lại, những hiện tượng này vẫn khiến nhiều người phải ngỡ ngàng vì vẻ đẹp của chúng.
Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều đẹp như vẻ ngoài của nó. Bên cạnh những hiện tượng đẹp, cũng có không ít cảnh tượng thiên nhiên xảy ra do tác động của biến đổi khí hậu.
Đây được coi là lời cảnh báo về những tác động xấu của môi trường đối với hành tinh cũng như bầu khí quyển của con người. Điển hình như những hiện tượng dưới đây:
1. Cầu vồng
Cầu vồng được biết đến như biểu tượng của tương lai và những hy vọng mới, tuy nhiên dưới góc độ khoa học, càng nhiều cầu vồng xuất hiện thì càng liên quan đến biến đổi khí hậu.
Tần suất gần đây của cầu vồng ở Bắc Cực đang tăng dần. Điều này là do sự nóng lên toàn cầu khiến tuyết rơi ít hơn. Thay vì tuyết rơi, những giọt tuyết lớn xuất hiện, làm tăng độ sáng của các vòng cung.
Ngoài ra, khu vực rừng Amazon, nơi thường xuyên xuất hiện cầu vồng, được dự báo sẽ xảy ra hạn hán thường xuyên hơn, một phần do diện tích này bị thu hẹp lại.
Biến đổi khí hậu cũng ảnh hưởng đến mưa nhiệt đới, tạo ra ít mây hơn, tăng nhiệt mặt trời.
Theo một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu tại Đại học Hawai'i (UH) ở Mānoa, vị trí đất liền trung bình trên Trái đất sẽ có thêm khoảng 5% cầu vồng vào cuối thế kỷ 21 do biến đổi khí hậu.
Các nhà nghiên cứu viết: “Vào năm 2100, biến đổi khí hậu có khả năng tạo ra mức tăng ròng 4–4,9% trong số ngày cầu vồng trung bình hàng năm trên toàn cầu (tức là những ngày có ít nhất một cầu vồng), với sự thay đổi lớn nhất theo kịch bản phát thải cao nhất.
Khoảng 21–34% diện tích đất liền sẽ mất đi số ngày có cầu vồng và 66–79% sẽ có được số ngày có cầu vồng, với các điểm nóng có được cầu vồng chủ yếu ở các vùng có vĩ độ cao và độ cao lớn với dân số ít hơn”.
2. Ánh sáng xanh của bãi biển
Hình ảnh những con sóng phát ra ánh sáng xanh tuyệt đẹp trên mạng xã hội khiến nhiều người liên tưởng đến khung cảnh trong thế giới cổ tích. Thực chất đây là hiện tượng do tảo Noctiluca, một loại thực vật phù du chuyển đổi năng lượng hóa học của chúng thành năng lượng ánh sáng khi dạt vào bờ.
Đáng buồn thay, theo các chuyên gia, hiện tượng này là dấu hiệu của biến đổi khí hậu và có thể tác động xấu đến hoạt động đánh bắt cá biển sâu.
Theo Indian Express, Tiến sĩ Pravakar Mishra, chuyên gia nghiên cứu về quá trình ven biển và quản lý ven biển tại Trung tâm nghiên cứu ven biển quốc gia (NCCR), cho biết hiện tượng phát quang sinh học có thể bắt nguồn từ những trận mưa lớn và xả nước thải ra biển.
Sự bùng nổ của thực vật phù du có thể do mưa lớn và xả nước thải ra biển. Mishra cho biết thêm, các yếu tố như kiểu gió và nhiệt độ đại dương cũng quyết định sự xuất hiện của sóng phát quang sinh học.
Phó giáo sư Rebecca Case, chuyên gia về thực vật phù du biển và điều tra viên chính tại Trung tâm Kỹ thuật Khoa học Đời sống Môi trường Singapore, cho biết hiện tượng này là một dạng phản ứng hóa học.
Tảo hai roi, một loại thực vật phù du hoặc thực vật biển nhỏ, là tảo biển cực nhỏ trôi theo dòng nước. Chúng tạo ra một loại enzyme gọi là luciferase, phản ứng với oxy để tạo ra ánh sáng.
3. Bong bóng đóng băng
Hiện tượng bong bóng đóng băng (Frozen Bubbles) xuất hiện dưới nước ở một số hồ. Đây là hiện tượng thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng lại có thể gây nguy hiểm, vậy những bong bóng này là gì?
Bong bóng đông lạnh là gì? Và tại sao nó nguy hiểm?
Bong bóng đông lạnh là những viên nang khí metan rất dễ cháy đóng băng. Bong bóng metan trong hồ đóng băng là một hiện tượng tự nhiên đáng kinh ngạc, nhưng chúng có thể nguy hiểm nếu chúng bị vỡ vì khí metan có thể gây nổ nếu tiếp xúc với tia lửa đốt và bong bóng metan cũng nguy hiểm về khí hậu và môi trường. Khí mê-tan là một loại khí nhà kính và nó nguy hiểm hơn khí cacbonic, nhưng khí mê-tan đến từ đâu?
Làm thế nào để bong bóng metan đông lạnh?
Bong bóng khí mê-tan được tạo ra trong các vùng nước khi các chất hữu cơ chết (thực vật và động vật) rơi xuống nước và chìm xuống đáy, và vi khuẩn sống ở đó ăn chúng, và sau khi chúng hòa tan chúng, khí mê-tan thoát ra, nổi lên bề mặt dưới dạng bong bóng, nhưng nó biến thành bong bóng trắng trôi nổi khi tiếp xúc với nước đóng băng và các tinh thể băng.
Các bong bóng khí mê-tan vỡ hoàn toàn vào mùa hè khi chúng chạm tới bề mặt và khí mê-tan được giải phóng vào khí quyển, nhưng vào mùa đông, khi hồ đóng băng, băng sẽ giữ lại các bong bóng khi chúng tiếp cận bề mặt.
Khí mê-tan được tạo ra ở hàng nghìn hồ trên khắp Bắc Cực và cảnh tượng bong bóng nghe có vẻ ngoạn mục, nó dự đoán các vấn đề môi trường trong tương lai, vì khi nhiệt độ tăng lên trên khắp thế giới, nhiều lớp băng vĩnh cửu tan chảy hơn, cho phép các chất hữu cơ đông lạnh tan băng.
Điều này làm tăng giải phóng khí mê-tan vào bầu khí quyển của Trái đất, đây là một sự thay đổi đáng lo ngại đối với các nhà khoa học khí hậu, vì khí mê-tan làm tăng nhiệt độ nóng lên nhiều hơn so với carbon dioxide.
Khí mê-tan là một loại khí nhà kính mạnh và nó giữ nhiệt hiệu quả hơn khoảng 25 lần so với carbon dioxide và sự gia tăng khí mê-tan này dẫn đến gia tăng mức độ nóng lên toàn cầu.
4. Tuyết hồng
Hiện tượng tuyết trên núi cao chuyển sang màu hồng vào mùa xuân, đã được quan sát thấy trong nhiều thế kỷ. Mặc dù có vẻ ngoài tuyệt đẹp, nhưng tuyết hồng không phải là tin tốt về biến đổi khí hậu.
Hiện tượng tuyết hồng gây nên bởi quá trình nở hoa của loài tảo Chlamydomonas nivalis. Chlamydomonas nivalis - một loại tảo có sắc tố đỏ thường được tìm thấy ở các vùng núi cao và vùng cực.
Chính vẻ ngoài nổi bật đã mang đến cho nó nhiều biệt danh khác nhau như “tuyết dưa hấu” hay “sông băng máu”. Các nhà khoa học tin rằng loài tảo này có thể đóng vai trò chính trong việc đẩy nhanh tốc độ tan chảy của các dòng sông băng và cánh đồng tuyết.
Thông thường, băng phản xạ hơn 80% bức xạ của mặt trời trở lại bầu khí quyển. Khi băng đổi màu, nó mất khả năng phản xạ nhiệt, nghĩa là các sông băng bắt đầu tan chảy nhanh hơn.
Tuyết trắng chính là bề mặt phản chiếu tự nhiên nhất trên Trái đất. Khi tảo nở hoa, chúng sẽ làm tuyết trở nên sẫm màu hơn, do đó mà sẽ hấp thụ nhiều nhiệt hơn dẫn đến tan chảy nhanh hơn. Điều này sẽ tạo ra một vòng tuần hoàn: khi nhiệt độ tăng lên và tuyết tan nhiều hơn, tảo tuyết (cần có chất dinh dưỡng, ánh sáng và nước) sẽ càng phát triển và mở rộng hơn.