Dưới đây là những điều kiêng kỵ ngày mùng 1 âm lịch:
Kiêng ngã giá mua hàng rồi bỏ đi
Người buôn bán rất kỵ việc vào buổi sáng sớm có khách tới xem hàng, đã thỏa thuận giá cả nhưng lại không mua hàng nữa. Họ quan niệm như vậy thì trong cả ngày đó việc buôn bán sẽ gặp xúi quẩy. Để xua đuổi sự xúi quẩy này người bán hàng sẽ phải "đốt vía" bằng cách vơ vội nắm rác hay que đóm, tờ giấy... quanh đó rồi châm lửa đốt ngay trước mặt người mua hàng vô duyên đó.
Kiêng xuất tiền của
Vào ngày đầu tháng, mọi người thường kiêng xuất tiền của vì sợ bị "dông" cả tháng. Tương tự như vậy, dân gian kiêng đi vay mượn, đi trả nợ.
Kiêng "chuyện ấy"
Trong ngày Tết, mùng 1, ngày rằm, người phương Đông có quan niệm kiêng khem, tránh việc gần gũi nam nữ. Bởi lẽ, theo quan niệm cổ xưa, việc quan hệ nam nữ vào những ngày này sẽ dẫn đến những điều vận hạn đen đủi, không may mắn, thậm chí là đại hạn.
Kiêng nói bậy, chửi tục
Nói bậy chửi tục chắc chắn cũng phản ánh một phần nào đó văn hóa của mỗi người. Đây cũng là điều mà rất nhiều người kiêng kỵ để không xuất hiện trong những ngày đầu tháng. Nhiều người quan niệm nếu đầu tháng mà nói bậy chửi tục thì cả tháng sẽ gặp những chuyện thị phi.
Kiêng đánh vỡ bát đĩa, ấm chén
Ông bà ta quan niệm, từ vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa trong gia đình. Quan niệm đổ vỡ đồ đạc là mất của điềm không tốt. Đặc biệt là làm đổ vỡ đồ vào ngày mùng 1 mà là gương hay bát thì vô cùng đáng sợ. Đổ vỡ này như ý nghĩa của bất bại, chia cắt tình cảm gia đình. Vì vậy nếu mùng 1 làm vỡ đồ sẽ gặp không may trong cuộc sống, gia đình bất hòa nhẹ thì cả tháng không yên, nặng thì chia ly không hàn gắn.
Kiêng cắt tóc
Thông thường quan niệm kiêng gì ngày mùng một thì việc tránh, kiêng cắt tóc ngày mùng 1 âm hàng tháng là đứng đầu.
Bởi lẽ, dân gian quan niệm, tóc là góc con người, sinh trưởng và đại diện cho sức khỏe nên nếu cắt tóc ngày mùng 1 đầu tháng thì xem như bạn đã cắt bỏ đi vận may của mình, gây tiêu hao tài lộc, ốm đau.
Kiêng ăn ốc, trứng lộn, mắm tôm...
Quan niệm những món ăn kiêng kỵ ngày mùng 1 có rất nhiều lý do nhưng đa phần cách gọi không may mắn. Theo tục lệ kiêng ăn đầu tháng mùng một đa phần có các món sau:
Mùng 1 ăn trứng vịt lộn (hột vịt), thịt vịt mà không kiêng ăn ngan, gà.
Mùng một kiêng ăn ốc bởi quan niệm ăn ốc nói mò.
Mùng 1 kiêng ăn hải sản là món mực bởi quan niệm "đen đủi".
Ngoài ra, mùng một còn kiêng ăn các đồ như: mắm tôm, thịt dê, lươn hay kiêng ăn sầu riêng vì sợ mùi “thối” đen cả tháng… Hay kiêng mùng một ăn thịt chó, xôi trắng, cá mè cúng là cách để tránh xui rủi ập đến.
Kiêng gặp người nặng vía
Những người nặng vía thường được rút ra từ kinh nghiệm nếu gặp người đó làm gì cũng không thành chưa nói là gặp xui.
Thêm vào đó ngày mùng 1 kiêng gặp gái hay quan hệ bởi quan niệm gặp đàn bà là gặp xui. Kiêng kỵ này thì chỉ áp dụng đối với đàn ông bởi họ cho rằng đàn bà rắc rối và làm việc nhà.
Vào buổi sáng sớm, nếu có việc phải đi xa, đi buôn bán, đi làm ăn.. thì người ta rất kỵ ra ngõ gặp đàn bà con gái hay người vía dữ, khó tính, keo kiệt. Để tránh gặp phải vía dữ, người ta sẽ hẹn với một người (có tình tình cởi mở, hay gặp may mắn) đứng đón ở ngõ khi người này đi ra thì người đón ngõ sẽ chào hỏi và chúc lên đường may mắn.
Mùng 1 ăn gì cho "đỏ"?
Theo quan niệm dân gian để tăng phú quý, lộc tài đầy nhà, vận đỏ kéo đến thì chắc chắn ngày mùng 1 đầu tháng nên ăn ít nhất một trong các thực phẩm sau:
- Sáng mùng 1 đầu tháng ăn xôi gấc: Đây là món ăn sáng mùng một lý tưởng giúp tăng vận may nhờ vào quan niệm ăn xôi gấc có màu đỏ vận số đỏ… Do đó trong ngày đầu tháng 1 mùng nhiều người và các gia đình lựa chọn xôi gấc để dâng hương và cả gia đình cùng ăn để có được nhiều điều tốt lành và cũng là món ăn chay lý tưởng ngày mùng một đầu tháng.
- Thịt gà món ăn mùng 1 thêm khởi sắc: Ăn thịt gà vào đầu tháng bởi gà có mào đỏ, thêm màu da vàng mang ý nghĩa giàu có, hưng thịnh và cũng khá ngon, giá trị dinh dưỡng cao. Vì vậy, hàng tháng nhiều gia đình chọn mua gà, đặc biệt là gà trống để cúng mùng 1 và cùng gia đình thụ lộc.
- Ăn tiết canh vào mùng 1 đầu tăng thêm vận đỏ: Tương tự như sôi tiết canh có màu đỏ và được xem là món ăn có ý nghĩa giải xui, vận đen hiệu nghiệm. Ăn tiết canh như đón hồng phước vào nhà trong cả tháng. Tuy nhiên, hiện nay tiết canh là một món ăn không an toàn vệ sinh thực phẩm nên hãy cân nhắc trước khi sử dụng.
- Mùng một ăn hoa quả có màu đỏ: Các màu đỏ luôn mang ý nghĩa mang đến vận may mắn đến nhà. Chính vì vậy mà những nên ăn gì ngày mùng 1 đầu tháng chắc chắn không thể bỏ qua các loại hoa quả có màu đỏ như: Dưa hấu, thanh long ruột đỏ, táo đỏ, nho đỏ hay quả doi… Đặc biệt là dưa hấu bởi họ quan niệm rằng dưa hấu có những hạt “cát liti” mà cát theo tiếng Hán Việt có nghĩa là “điều tốt lành” nên vẫn thường ưu tiên lựa chọn sử dụng trong ngày mùng 1.
*Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm