Người dân làng Ngọc Hồ, phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế bao đời nay vẫn lưu truyền câu chuyện cụ rùa thần khổng lồ nổi trên mặt nước trước điện Hòn Chén.
Có người đã chứng kiến, người chỉ nghe qua lời kể, thế nhưng trong thâm tâm, ai cũng tin vào điều linh thiêng về cụ rùa khổng lồ đang sống dưới lòng sông Hương.
Rùa ngậm chén ngọc trả cho vua
Điện Hòn Chén tọa lạc trên núi Ngọc Trản, thuộc làng Ngọc Hồ (phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế). Dân gian vẫn thường gọi là Hòn Chén vì nó có liên quan đến giai thoại về vua Minh Mạng đánh rơi chén ngọc.
Tương truyền rằng, điện Hòn Chén xưa có tên Hoàn Chén với ý nghĩa "trả lại chén ngọc". Chuyện kể rằng, trong một lần lên điện Hòn Chén, vua Minh Mạng đã đánh rơi một chén ngọc xuống dòng sông Hương. Tưởng không cách gì lấy lại được thì bỗng nhiên một con rùa có kích thước khổng lồ nổi lên mặt nước ngậm chén ngọc trả lại cho nhà vua.
 |
| Khu vực điện Hòn Chén - nơi vua Minh Mạng trong một lần lên chơi đã đánh rơi chén ngọc xuống sông Hương và được rùa thần đem trả. Ảnh: VTCnews. |
Thời vua Đồng Khánh (1886 – 1888), điện Hòn Chén được đổi tên là Huệ Nam Điện với ý nghĩa mang lại ân huệ cho vua nước Nam.
Ông Trần Văn Trung (trưởng thôn Hải Cát 2, xã Hương Thọ, Thị xã Hương Trà) cho biết: “Khi kinh thành thất thủ, thực dân Pháp truy tìm Đồng Khánh. Người đã về trú tại Điện Hòn Chén, ngày ngày ông cầu quốc thái dân an. Một tuần sau ông bị Pháp bắt, đưa về tôn sùng lên làm vua. Lúc làm vua, ông đã cho sửa sang lại Điện và đổi tên điện thành điện Huệ Nam, với ý nghĩa mang lại ân huệ cho nước Nam”.
Hiện nay, điện Huệ Nam đã trở về với tên gọi thuở sơ khai là điện Hòn Chén. Cùng với đó, quanh câu chuyện rùa trả lại chén ngọc đã có rất nhiều những huyền tích được thêu dệt và được truyền miệng suốt hàng trăm năm.
Bốn lần nhìn thấy rùa khổng lồ
Chuyện rùa thần ngậm chén ngọc nổi lên mặt nước trả lại cho vua Minh Mạng không rõ thực hư thế nào, có thật hay không. Tuy nhiện, hiện tại nhiều bậc cao niên sống gần di tích điện Hòn Chén khẳng định đã từng nhìn thấy rùa khổng lồ nổi trên mặt nước.
Ông Trần Văn Tý (73 tuổi) - người sống gần điện Hòn Chén còn khẳng định: “Chuyện có cụ rùa thường nổi lên mặt nước là có thật. Trong cuộc đời tôi đã thấy4 lần cụ nổi lên mặt nước”.
Ông Tý thông tin thêm: “Những lần trước do thời gian đã lâu tôi không nhớ nhưng lần gần đây nhất khoảng 3 năm trước. Khi ấy vào dịp tháng 7 âm lịch, khoảng 10h sáng, tôi không thấy nguyên hình chỉ thấy đầu cụ nổi lên, xung quanh xuất hiện vòng tròn cỡ 4m nổi lên bọt trắng. Cụ ngoi lên mặt nước được tầm 5 phút rồi cụ lặn xuống dưới”.
 |
| Ông Trần Văn Ty khẳng định đã từng 4 lần nhìn thấy rùa khổng lồ nổi lên trên mặt dòng Hương Giang. Ảnh: VTCnews. |
Theo ông Tý, người xưa kể lại cụ rùa trước kia sống dưới chùa Thiên Mụ, sau đó di chuyển lên sống trước mặt điện Hòn Chén. Điều đặc biệt, cụ chỉ nổi những ngày lễ diễn ra tại điện Hòn Chén. Và theo người dân, mỗi lần cụ rùa nổi là có một điềm dữ sắp sửa xảy ra.
Minh chứng là, năm 1999, cụ rùa nổi cũng là năm xảy ra trận lũ lớn làm thiệt hại rất lớn về người và của tại Thừa Thiên – Huế nói riêng và những người sống gần di tích điện Hòn Chén nói riêng.
Năm 2006, cụ rùa lại nổi lên, người ta cho hay cụ nổi lên ứng báo. Không ngờ sau đó có bão thật. Lần này mọi người rút kinh nghiệm đã chuẩn bị kĩ càng nên trong trận bão này người dân không bị thiệt hại gì nhiều.
Theo lời chị Trần Thị Tứ (30 tuổi) - người sống ven sông cạnh Điện Hòn Chén cho hay: “Cụ rùa nổi gần đây nhất là khoảng 3 đến 4 năm trước, lúc đó tôi cùng nhiều người dân trong thôn Hải Cát 2 đã tận mắt chứng kiến cụ rùa nổi lên to bằng cái nong. Nhiều người đã lấy điện thoại để chụp ảnh lại, nhưng cụ nổi được 30 đến 40 giây nên không ai chụp được”.
Ông Trần Văn Trung - Trưởng thôn Hải Cát 2 (xã Hương Thọ, Thị xã Hương Trà) thông tin: “Từ khi còn nhỏ tôi đã nghe thông tin có cụ rùa hay nổi lên mặt nước. Người dân nơi đây xem cụ như vị thần linh.
Theo tôi biết cụ rùa thường nổi lên vào ngày lễ tháng 7 hằng năm và đã nổi lên 3 đợt, lúc nổi ở ngã ba Tuần, lúc tại chùa Thiên Mụ, khi lại nổi tại Điện Hòn Chén. Mỗi lần, cụ chỉ nổi lên cái lưng chứ chưa lần nào nổi cả lên”.