Google đang phát triển một dự án trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo mang tên Suncatcher, với kế hoạch triển khai 81 vệ tinh quay quanh Trái Đất trong quỹ đạo thấp.

Tuy nhiên, dự án này đang phải đối mặt với nguy cơ va chạm cao từ các mảnh vỡ không gian, điều này đã được chứng minh vào tháng 11/2025.

Tham vọng đưa trung tâm AI lên không gian của Google gây ra lo ngại va chạm quỹ đạo thấp.

Dự án Suncatcher đầy tham vọng của Google đề xuất phóng một chòm sao gồm 81 vệ tinh vào quỹ đạo Trái đất tầm thấp (LEO) để tạo ra các trung tâm dữ liệu AI chạy bằng năng lượng mặt trời trong không gian.

Mặc dù ý tưởng này hứa hẹn sẽ cách mạng hóa việc xử lý dữ liệu bằng cách khai thác nguồn năng lượng dồi dào của mặt trời, nhưng nó cũng phải đối mặt với những thách thức đáng kể từ vấn đề rác thải vũ trụ ngày càng gia tăng.

Môi trường quỹ đạo chật hẹp có thể gây ra những rủi ro nghiêm trọng, có khả năng làm gián đoạn dự án nếu không được giải quyết hiệu quả. Các vệ tinh trong dự án Suncatcher được sắp xếp cách nhau chỉ 200 mét, làm gia tăng khả năng xảy ra va chạm do quỹ đạo thấp của Trái Đất đã có hàng chục nghìn vật thể nhân tạo. Điều này khiến việc bay theo đội hình trở nên phức tạp bởi ảnh hưởng của lực kéo quỹ đạo và thời tiết không gian.

Trong những năm gần đây, sự mở rộng nhanh chóng của các chòm sao vệ tinh đã thu hút sự chú ý đến một vấn đề cấp bách: rác thải vũ trụ. Khi không gian ngày càng trở nên chật chội, các vật thể như vệ tinh không còn hoạt động, tầng tên lửa, và thậm chí cả những mảnh sơn nhỏ đang tích tụ với tốc độ đáng báo động.

Tác động khủng khiếp khi 1 quả bi thép va chạm với khối nhôm ở tốc độ 68km/s.

Rác thải này đe dọa các vệ tinh đang hoạt động, các phi hành gia và các sứ mệnh tương lai. Dự án Suncatcher của Google, dự kiến ​​triển khai 81 vệ tinh có thể phải đối mặt với những rủi ro nghiêm trọng trong môi trường như vậy.

Vấn đề rác thải vũ trụ đã là một mối quan ngại đáng kể đối với các cơ quan vũ trụ, nhưng tình hình đang trở nên tồi tệ hơn khi các công ty tư nhân, bao gồm cả SpaceX với chòm sao Starlink của mình, tiếp tục bổ sung hàng nghìn vệ tinh vào quỹ đạo.

Môi trường không gian mà các vệ tinh của Google sẽ nhắm đến là quỹ đạo đồng bộ mặt trời, một trong những khu vực đông đúc và nguy hiểm nhất trong quỹ đạo Trái đất tầm thấp. Quỹ đạo này được ưa chuộng vì luôn được chiếu sáng bởi ánh mặt trời, rất lý tưởng cho các nhiệm vụ sử dụng năng lượng mặt trời.

Tuy nhiên, chính sự hấp dẫn này lại biến nó thành điểm nóng cho cả các vệ tinh đang hoạt động và các mảnh vỡ, làm tăng khả năng va chạm. Mỗi vụ va chạm trong không gian không chỉ gây nguy hiểm cho tàu vũ trụ liên quan; nó có thể tạo ra hàng ngàn mảnh vỡ nhỏ hơn, tiếp tục đe dọa sự an toàn của các vệ tinh khác trong nhiều năm.

Tham vọng của Google gặp phải trở ngại không hề nhỏ.

Các vệ tinh của dự án Suncatcher không có hệ thống tự bảo vệ, điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng quá tải trong quỹ đạo. Nguy cơ này có thể dẫn đến hội chứng Kessler, ngăn cản việc tiếp cận một số quỹ đạo quan trọng. Việc thiếu thông tin chi tiết về cách Google quản lý rủi ro va chạm cũng là một điểm đáng chú ý.

Trong khi các mảnh vỡ lớn được các tổ chức như Lực lượng Không gian Hoa Kỳ theo dõi, thì các vật thể nhỏ hơn, nguy hiểm không kém, lại hầu như không được phát hiện.

Các hệ thống theo dõi hiện tại chủ yếu tập trung vào các vật thể lớn hơn quả bóng, khiến hàng triệu mảnh vỡ nhỏ hơn không thể nhìn thấy đối với các nhà điều hành vệ tinh. Trong bối cảnh của Suncatcher, nơi các vệ tinh sẽ được đặt rất gần nhau, bất kỳ mảnh vỡ nào, thậm chí nhỏ hơn một hạt cát, cũng có thể gây ra thiệt hại đáng kể.

Để giải quyết vấn đề này, Google cần trang bị cho các vệ tinh của mình hệ thống tránh va chạm tiên tiến có khả năng phát hiện và phản ứng với mảnh vỡ trong thời gian thực. Như The Conversation đã nêu chi tiết, các vệ tinh Starlink của SpaceX đã thực hiện hàng trăm nghìn lần điều chỉnh để tránh va chạm.

Để Suncatcher thành công, nó cần áp dụng các hệ thống tương tự, và thậm chí có thể là các công nghệ tiên tiến hơn cho phép đưa ra quyết định tự động trong thời gian thực để ngăn ngừa thiệt hại thảm khốc.