Từ năm 2014, Giáo sư Zhang Chenyu đang nghiên cứu và giảng dạy tại đại học Nam Kinh đã khẳng định vai trò không thể thiếu của Đông y trong việc tham gia ngăn chặn và điều trị các loại virus cúm nguy hiểm. Và trong bài viết có tính bước ngoặt của mình đăng trên tạp chí Cell Research năm 2014, nhóm của Zhang đã phát hiện ra rằng Kim Ngân Hoa, vị thuốc chủ đạo trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị SARS là một vị thuốc có thể loại bỏ virus cúm vô cùng hiệu quả.
Mới đây nhất, Bộ Y tế có công văn số1306/BYT-YDCT về việc tăng cường phòng, chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do SARS-Cov-2 bằng thuốc và các phương pháp y học cổ truyền.
Kèm theo công văn này Bộ Y tế đính kèm hướng dẫn sử dụng thuốc cổ truyền, phương pháp y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do SARS-Cov-2.
 |
| Kim ngân hoa sau khi được phơi khô (ảnh internet) |
Theo đó các bài thuốc: Ngân kiều tán (Ôn bệnh điều kiện); Ngân kiều tán gia giảm; Thanh dinh thang đều có sự hiện diện của một loài thảo dược quý ấy là Kim Ngân Hoa…
Kim Ngân Hoa tên gốc là cây kim ngân có tên khoa học là Lonicera japonica Thunb, có nơi gọi là cây Nhẫn đông hoa, Kim ngân hoa lộ, Mật ngân hoa, Ngân hoa thán, Ngân hoa…, là
loại thảo dược thiên nhiên được sử dụng nhiều trong các bài thuốc đông y cổ truyền.
Kim Ngân Hoa là một loại cây dây leo, thân dài, chiều dài có thể đạt đến 10m, cành non có màu xanh lục, có lông xung quanh thân cành, cành già có màu đỏ nhạt, cành nhẵn.
Lá cây mọc đôi hoặc 3 lá một, hình trứng đầu thon nhọn, cuống ngắn, có lông mịn. Hoa mọc thành chùm gồm 2 – 4 hoa thường ra vào khoảng tháng 6-7. Hoa có dạng hình ống xẻ ở hai bên, bên lớn xẻ thành ba hoặc bốn thùy nhỏ.
Ban đầu hoa có màu trắng, sau khi nở một thời gian sẽ chuyển sang màu vàng. Trong cùng một thời điểm trên cây có cả hoa mới nở và hoa đã già, nên có màu trắng giống bạc và màu vàng như vàng nên cây được gọi là kim ngân.
Kim Ngân Hoa được tìm thấy phổ biến ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta như Lạng Sơn, Thái Nguyên, Phú Thọ, Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hà Tĩnh, Nghệ An… thậm chí cây rất dễ trồng và chăm sóc.
Theo sách đông y, hoa kim ngân chứa tinh dầu, trong đó có α-pinen, geraniol, carvacrol, eugenol, đặc biệt là flavonoid gồm: luteolin, luteolin-7-glucosid, axit clorogenic, lonicerin… Cành lá chứa saponin, axit clorogenic.
 |
| TS. Phạm Việt Hoàng – nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh. |
Kim Ngân Hoa được đông y coi là một loại dược liệu tự nhiên có nhiều tác dụng phổ biến trong các bài thuốc chữa hàn, kháng khuẩn...
Tác dụng của Kim Ngân Hoa đã được GS Đỗ Tất Lợi và các cộng sự dày công nghiên cứu chứng minh bằng nhiều công trình khoa học, thử nghiệm trên chuột lang. Các nghiên cứu này chỉ ra rằng, nước sắc kim ngân có tác dụng ngăn chặn choáng phản vệ.
Nhiều sách đông y ghi lại, giáo sư Đỗ Tất Lợi và các cộng sự đã cho chuột thực nghiệm uống rất nhiều nước sắc Địch Lệ Nhiệt Ba: Thông tin, hình ảnh về diễn viên Địch Lệ Nhiệt Ba với hàm lượng gấp 150 lần so với liều điều trị cho người. Kết quả, khi giải phẫu cơ thể chuột, ông và mọi người nhận thấy các bộ phận đều bình thường…
Theo đông y, Kim Ngân Hoa thường được sử dụng để chữa các bệnh về rối loạn tiêu hóa bao gồm: đau và sưng (viêm) ruột non, viêm ruột và kiết lỵ
Nhiễm trùng đường hô hấp trên bao gồm: cảm lạnh, cúm, viêm phổi, nhiễm khuẩn, sốt, các vết loét.
Ngoài ra, cây kim ngân còn được sử dụng để chữa các chứng rối loạn nước tiểu, đau đầu, đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp.
Một số người sử dụng cây kim ngân để tăng tiết mồ hôi, làm thuốc nhuận tràng, chống ngộ độc, thoa lên da để điều trị viêm, ngứa và diệt vi trùng.
Phân tích về tác dụng của kim ngân hoa, TS. Phạm Việt Hoàng – nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh (Bác sĩ Chuyên khoa II, hiện là giảng viên Học viện Y dược Cổ truyền) cho biết: Kim Ngân Hoa có tác dụng rất tốt trong việc giải độc, kháng khuẩn, đã chứng minh trong y học hiện đại là có kháng sinh thực vật.
Theo TS Hoàng, Kim Ngân Hoa là một loại dược liệu rất tốt được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là thanh nhiệt, chữa sốt, tuy nhiên khác với các thảo dược đơn thuần khác, Kim Ngân Hoa là thảo dược đóng vai trò chủ đạo trong một số bài thuốc có tác dụng chữa bệnh.
“Ví dụ như bị cúm sốt thì Kim Ngân Hoa có tác dụng thanh nhiệt, kháng sinh, giúp giảm nhiệt cơ thể. Nếu được sử dụng đúng cách thì có tác dụng rất tốt”, TS Hoàng chia sẻ.
Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này, để Kim Ngân Hoa phát huy tốt tác dụng thì cần phải có những vị thảo dược khác đi kèm.
Ông cũng khuyến cáo người dân trước khi có ý định sử dụng nên tham khảo, nhận sự hướng dẫn của các bác sĩ, những nhà chuyên môn. “Thảo dược nào cũng vậy cũng đều có tác dụng tốt nhưng phải sử dụng đúng cách, đúng bài mới phát huy tác dụng còn nếu sử dụng bừa bãi thì không đạt kết quả lại hao tiền tốn của”, ông Hoàng chia sẻ thêm.