Khi thời tiết giao mùa, nóng lạnh thất thường, khô hanh đỉnh điểm sẽ khiến sức đề kháng cơ thể bị suy yếu, dễ bị đổ bệnh. PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, với điều kiện thời tiết như hiện tại, ngoài bổ sung đầy đủ, đa dạng thực phẩm trong các bữa ăn hàng ngày, mọi người nên sử dụng nhiều các thực phẩm vốn chỉ dùng làm gia vị trong chế biến món ăn.
“Các loại thực phẩm dùng làm gia vị ở Việt Nam rất sẵn, giá rẻ nhưng người Việt chỉ dùng khi nấu kèm các món ăn khác”, PGS Lâm cho hay. Theo bà Lâm, các loại rau làm gia vị như sả, húng, gừng hay hành, tỏi giá chỉ 1.000 đồng đến vài nghìn đồng đã có thể mua được, nhưng chúng chứa nhiều kháng sinh tự nhiên, rất tốt cho cơ thể. Các loại kháng sinh tự nhiên này có tác dụng vừa bảo vệ cơ thể, vừa phòng bệnh lúc giao mùa nhưng tiếc rằng ít người sử dụng.
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cho rằng, khi giao mùa nên sử dụng nhiều hơn các loại rau, củ gia vị để tạo nên hàng rào bảo vệ sức khỏe.
Vị chuyên gia này cho rằng, mặc dù các loại thực phẩm trên được xếp vào nhóm rau gia vị, nhưng không có nghĩa là chỉ sử dụng chúng để làm gia vị cho món ăn. Ngược lại, chúng ta hoàn toàn có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau, sử dụng hàng ngày với liều lượng vừa phải sẽ mang lại nhiều tác dụng tốt cho cơ thể.
PGS Nguyễn Thị Lâm lấy ví dụ, với sả có thể dùng kết hợp với các gia vị khác làm nước uống như trà đào cam sả; củ gừng có thể làm trà gừng để uống hoặc kết hợp với mật ong cũng rất tốt vì mật ong giúp kháng khuẩn rất tốt; các loại rau húng nhiều tinh dầu, ngoài làm gia vị có thể rửa sạch ăn sống; lá tía tô thay vì nấu ăn cùng các món, mọi người có thể đun nước uống cũng hiệu quả. Thậm chí, không cần dùng để ăn hay uống trực tiếp, các gia vị như gừng, tía tô, lá lốt, sả… có thể kết hợp, đun nước để ngâm chân buổi tối giúp bảo vệ sức khỏe rất hiệu quả.
Dưới đây là một số gia vị giá rẻ, có nhiều kháng sinh tự nhiên, mọi người có thể sử dụng trong thời điểm giao mùa:
- Sả: Đây là cây gia vị cực quen thuộc, có giá rất rẻ chỉ khoảng 1.000 đồng/cây, nhưng có nhiều tác dụng với cơ thể. Y học hiện đại nghiên cứu, tinh chất từ cây sả có khả năng chống oxy hóa rất tốt, kháng viêm mạnh mẽ, làm giảm căng thẳng. Đây là bài thuốc chữa các bệnh viêm nhiễm, nhất là bệnh về đường ruột rất hiệu quả.
Các loại gia vị như sả rất rẻ, mọi người nên sử dụng hàng ngày để phòng bệnh khi giao mùa. Ảnh minh họa.
Còn trong y học cổ truyền, cây sả có thể dùng để phòng và chữa các bệnh đường hô hấp khi chuyển mùa. Cây sả tươi hoặc tinh dầu sả được dùng để xông phòng, xông mũi họng, giúp giảm ho, giải cảm, tiêu đờm, xua đuổi côn trùng hiệu quả. Mỗi ngày có thể dùng 2-3 cây sả là hợp lý. Lưu ý, không dùng sả cho phụ nữ có thai. Nếu dùng tinh dầu thì không uống hoặc hít trực tiếp.
- Gừng: Đây là loại củ được ví như “bảo bối” mùa đông, vì ngoài tác dụng làm ấm cơ thể, nó còn giúp phòng bệnh, tăng đề kháng rất hiệu quả. Đặc biệt, tính ấm nóng đem lại tác dụng chữa cảm lạnh, sốt tuyệt vời. Khi dùng cùng nước ấm (trà gừng) sẽ có tác dụng làm giãn mao mạch, đẩy nhanh quá trình tiết mồ hôi, hỗ trợ tuần hoàn máu. Vì thế khi thời tiết lạnh, sử dụng gừng tươi sẽ giúp làm ấm cơ thể, ngăn ngừa virus hợp bào hô hấp gây bệnh. Do gừng có tính nóng, nên không dùng quá nhiều, liều dùng hàng ngày không vượt quá 5g với người trưởng thành dù làm gia vị hay dùng trực tiếp.
- Các loại rau húng: Các loại rau húng cũng rất sẵn ở chợ Việt, nếu được trồng an toàn, sơ chế sạch sẽ thì ăn sống là tốt nhất. Khi ăn sống sẽ không bị hao hụt dinh dưỡng, vitamin đặc biệt là nguồn kháng sinh tự nhiên của các loại rau này. Trong các loại rau húng có chứa nhiều penicilin, đây là một loại thuốc kháng sinh có tác dụng loại bỏ một số vi khuẩn, vi rút trong cơ thể, thường dùng khi bị ốm hoặc cảm, sốt. Giúp kháng viêm, khử trùng, thậm chí có thể giúp tránh xa các tế bào ung thư.
Các loại rau húng có nhiều tác dụng với sức khỏe, giúp ngăn chặn vi khuẩn và tăng đề kháng rất tốt. Ảnh minh họa.
- Tỏi: Tỏi chứa tới 200 hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Trong đó, allicin trong tỏi hoạt động như kháng sinh tự nhiên, có khả năng loại kháng khuẩn, tiêu diệt kí sinh trùng đường ruột. Vì thế mọi người nên sử dụng hàng ngày, nhất là khi giao mùa với liều lượng vừa đủ. Nên dùng 2-3 tép tỏi/ngày là tốt nhất, vì dùng nhiều có thể gây tác dụng phụ không mong muốn với cơ thể.