Rắn mối là một loại bò sát có vảy và có bốn chân. Chúng có thể leo trèo,  bơi giỏi với móng vuốt sắc bén. Chúng có thân hình gần giống kỳ nhông nhưng to mập hơn và rất thích phơi nắng. Chúng thuộc họ rắn nhưng không có độc và ranh nanh.

Hiện có hai loại rắn mối: rắn mối lưng trơn và rắn mối lưng sọc.

+ Rắn mối lưng sọc: Trên lưng có 7 sọc đen chạy dọc trên lưng, hai bên hông có hai sọc đỏ nhưng ngắn có những đốm trắng chạy dọc tới đuôi.

+ Rắn mối lưng trơn: Trên lưng không có sọc vải phái trên màu nâu và vải phái dưới màu trắng ngã vàng, phía bên hông có sọc đỏ chạy dọc tới tận hai chân sau.

Rắn mối phân bố ở nhiều nơi và thích sống trong vườn nhà, bụi rậm ở các vùng quê. Rắn mối trong tự nhiên chủ yếu kiếm thức ăn vào mùa hè và mùa đông thường sống trong hang. Mỗi năm rắn có thể sinh sản khoảng 3 lứa với khoảng 2 – 9 con mỗi lứa. Bản thân rắn thì sẽ lột xác khoảng 4 lần trong năm.

Loài bò sát này xuất hiện nhiều nhất vào những hôm trời nắng ở vùng sông nước miền Tây. Những người đi câu rắn mối có kinh nghiệm thường bảo với nhau rằng, khi đi câu nhất định không được nói chuyện có chữ “rắn mối” mà phải thay bằng “con bốn chân”, nếu không sẽ chẳng con nào cắn câu.

Người ta thường bắt rắn mối bằng cách câu như câu cá. Theo đó chỉ cần lấy ít cơm nguội trộn với cám hay lột vài ba con tép trấu móc vào lưỡi câu, nhẹ nhàng thả vào trong các bụi cây có rắn mối sinh sống thì thế nào cũng có vài con dính mồi.

Khi miệng rắn mối vừa dính lưỡi câu thì phải giật lên ngay lập tức. Đi săn 1,2 tiếng đồng hồ, người ta cũng có thể đem về vài chục con rắn mối để làm thịt. Nhưng từ khi rắn mối trở thành món đặc sản được ưa chuộng trong các nhà hàng, quán nhậu, số lượng rắn mối bắt được từ tự nhiên trở nên ít hơn hẳn. Từ đó người dân bắt đầu nuôi loại bò sát này để bán, cải thiện kinh tế gia đình.

Rắn mối mang về được người dân đem cạo sạch vảy, chặt bỏ đầu, chân, bỏ ruột. Đặc biệt phải giữ lại chiếc đuôi của chúng vì đây mới là phần bổ nhất. Giá rắn mối thịt hiện nay trên thị trường giao động từ 280.000 – 300.000 đồng/kg, thậm chí lúc hút hàng giá tăng lên từ 350.000 - 400.000 đồng/kg.

Thịt rắn mối có thể làm được rất nhiều món ngon miệng như nướng than, chiên giòn, xào sả ớt, cháo rắn mối… Tất cả đều rất dễ chế biến mà hương vị lại đậm đà, đặc trưng.

Rắn mối chiên giòn

Người chế biến chặt rắn mối ra làm 2, ướp gia vị vừa ăn (gốc hành lá, tỏi băm nhỏ, tiêu, bột nêm), thêm chút nước mắm ngon rồi rán trong chảo mỡ đến khi vàng đều. Khi ăn, thực khách sẽ được hướng dẫn dùng kèm với vài cọng rau thơm hay dưa leo. Món này ăn cùng cơm hay làm món nhậu thì đều thích hợp.

Rắn mối nướng

Rắn mối không cần làm da, mổ bụng, chỉ cần đập chết rồi bỏ vào bếp lửa than còn đỏ rực, chờ một chút cho vảy cháy sém mỡ vàng ươm. Khi đã chín, đầu bếp lấy cây khều từng con ra, cạo sạch lớp vảy cháy, bẻ từng khúc ăn nóng với muối hột. Thịt rắn ngọt lịm, vừa thơm vừa ngon, gây ấn tượng ngay từ lần ăn đầu tiên.

Rắn mối nướng lá lốt và cháo rắn mối

Món rắn mối nướng lá lốt “ghi điểm” nhờ sự hòa quyện của lá lốt và vị ngọt béo của thịt rắn mối băm nhuyễn. Theo dân gian, lá lốt có tác dụng bồi bổ máu trong cơ thể, chữa trị đau nhức.

Theo kinh nghiệm dân gian, thịt rắn mối là một vị thuốc bổ, có giá trị dinh dưỡng rất cao. Trẻ con đêm ngủ thở khò khè, cho ăn thịt rắn mối sẽ khỏi, còn phụ nữ ăn thịt rắn mối giúp da mặt thêm mịn màng.