Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo cúm mùa để điều trị sớm

Giao mùa là thời điểm thời tiết thay đổi đột ngột, nhiệt độ ngày và đêm có sự chênh lệch lớn, độ ẩm không khí biến động, tạo điều kiện lý tưởng cho virus cúm phát triển và lây lan. Khi hệ miễn dịch chưa kịp thích nghi với môi trường mới, cơ thể dễ bị suy giảm sức đề kháng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là cúm. Virus cúm lây qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với bề mặt chứa virus.

Cúm mùa ở người chủ yếu do chủng virus cúm thuộc họ Orthomyxoviridae gây ra, gồm ba chủng chính: cúm A, B và C. Trong đó, cúm A là loại phổ biến nhất với nhiều phân loại khác nhau, một số biến chủng nguy hiểm như: H1N1, H3N2 có thể gây ra đại dịch toàn cầu. Virus cúm B ít biến đổi hơn nhưng vẫn có thể gây ra các đợt dịch. Cúm C thường gây bệnh nhẹ và ít gặp hơn.

Giao mùa là thời điểm thời tiết thay đổi đột ngột làm tăng nguy cơ mắc cúm. (Ảnh minh họa).

Không riêng gì cúm A mà hầu hết bệnh nhân mắc cúm thường có những biểu hiệu đặc trưng như: sốt cao trên 38 độ C, đau đầu, sưng hạch hầu họng, ho, sổ mũi, đau mỏi người, tê bì chân tay, nghẹt mũi, sổ mũi, nóng lạnh, ở trẻ nhỏ có thể kèm theo nôn mửa và tiêu chảy,... 

Thông thường, bệnh tự khỏi sau 5-7 ngày, nhưng ở nhóm nguy cơ cao như: trẻ nhỏ, người già hay người có bệnh nền, cúm có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như: viêm phổi, suy hô hấp. Do đó, nếu nhận thấy có dấu hiệu khó thở, đau ngực, lú lẫn hoặc sốt kéo dài trên 3 ngày nên đi khám ngay để tránh biến chứng nguy hiểm.

Các loại thảo dược hỗ trợ điều trị cúm hiệu quả

Bên cạnh các biện pháp tiêm vắc-xin cũng như sử dụng các loại thuốc Tây y để phòng ngừa và điều trị bệnh cúm, nhiều người tìm đến các phương pháp tự nhiên từ thảo dược, vừa an toàn vừa có tác dụng tăng cường miễn dịch. Trong Đông y, các loại thảo dược như: húng quế, hạt tiêu đen, bạc hà, quế,... đều được đánh giá cao nhờ đặc tính kháng khuẩn, kháng virus và hỗ trợ hệ hô hấp.

1. Húng quế

Húng quế không chỉ là một loại rau gia vị mà còn là một vị thuốc quý trong Đông y, được biết đến với khả năng kháng khuẩn và tiêu viêm mạnh mẽ. Y học cổ truyền xếp húng quế vào nhóm thảo dược có vị cay, tính ấm, giúp tán phong hàn, thông khí, tiêu đờm và hỗ trợ tiêu hóa.

Đặc biệt, húng quế chứa eugenol – một hợp chất có đặc tính chống viêm và giảm đau tự nhiên, giúp làm dịu cổ họng, giảm sưng viêm và tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, tinh dầu húng quế còn có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó hỗ trợ quá trình hồi phục khi mắc bệnh cúm.

Húng quế có tính kháng khuẩn, chống viêm và giúp tăng cường hệ miễn dịch. (Ảnh minh họa).

Để phòng và hỗ trợ điều trị cúm, có thể sử dụng húng quế theo nhiều cách:

- Trà húng quế: Lấy khoảng 10 lá húng quế, rửa sạch, đun sôi với nước trong 5-7 phút. Có thể thêm một ít mật ong để tăng hiệu quả kháng khuẩn và dễ uống hơn.

- Xông hơi: Đun lá húng quế với nước, dùng hơi nước để xông mũi họng, giúp thông mũi và giảm nghẹt mũi hiệu quả.

- Ăn sống: Kết hợp lá húng quế với các món ăn hàng ngày cũng là cách tăng cường sức đề kháng tự nhiên.

2. Hạt tiêu đen

Hạt tiêu đen là gia vị quen thuộc trong mỗi bữa ăn, nhưng ít ai biết rằng nó còn có tác dụng bảo vệ sức khỏe tuyệt vời. Hạt tiêu đen chứa piperine, hợp chất giúp tăng cường chức năng miễn dịch và giúp cơ thể chống lại vi rút cúm.

Trong Đông y, hạt tiêu đen được xem như một vị thuốc giúp làm ấm cơ thể, kích thích tuần hoàn máu và hỗ trợ tiêu hóa. Hạt tiêu đen có vị cay, tính nóng, giúp làm ấm cơ thể, kích thích lưu thông khí huyết, tiêu đờm và giảm nghẹt mũi. Bên cạnh đó, loại hạt này còn có công dụng trừ hàn, giảm ho, tiêu độc, đặc biệt có lợi trong điều trị bệnh đường hô hấp do lạnh.

Hạt tiêu đen làm ấm cơ thể và giảm nghẹt mũi. (Ảnh minh họa).

Cách sử dụng hạt tiêu đen:

- Trà tiêu đen: Cách sử dụng hạt tiêu đen phổ biến nhất là pha trà tiêu đen với mật ong. Chỉ cần nghiền nhẹ vài hạt tiêu, pha với nước nóng, thêm một chút mật ong, người bệnh sẽ cảm thấy đường thở thông thoáng hơn, giảm ho và đỡ mệt mỏi.

- Gia vị trong món ăn: Hạt tiêu đen được thêm vào các món súp, cháo, nước hầm giúp làm ấm bụng, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch.

3. Bạc hà 

Bạc hà là một trong những thảo dược hàng đầu trong việc giảm nghẹt mũi, ho và các triệu chứng liên quan đến bệnh cúm A. Theo Đông y, bạc hà có vị cay, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc, giảm ho và tiêu viêm hiệu quả.

Hoạt chất menthol có trong bạc hà là yếu tố quan trọng giúp làm thông thoáng đường hô hấp, giảm nghẹt mũi, đồng thời tạo cảm giác mát lạnh, dễ chịu. Bên cạnh đó, nó cũng giúp làm loãng đờm, giảm sưng viêm niêm mạc mũi và cải thiện hô hấp nhanh chóng.

Bạc hà làm thông mũi, giảm nghẹt thở và làm dịu niêm mạc họng. (Ảnh minh họa).

Cách dùng bạc hà:

- Trà bạc hà: Pha lá bạc hà với nước nóng, uống khi còn ấm giúp làm dịu cổ họng.

- Xông hơi: Đun sôi lá bạc hà với nước và hít hơi nước có thể giúp thông mũi, giảm viêm họng và làm dịu các triệu chứng cảm cúm.

- Ngoài ra, nhai lá bạc hà tươi hoặc uống trà bạc hà cũng giúp kháng khuẩn và tăng cường sức đề kháng.

4. Quế 

Quế không chỉ là một loại gia vị phổ biến mà còn là một vị thuốc quý trong Đông y với tác dụng làm ấm cơ thể, kích thích tuần hoàn máu và chống viêm mạnh mẽ. Với vị cay, ngọt, tính ấm, quế giúp trừ hàn, giảm đau nhức cơ thể và ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp.

Một trong những hoạt chất quan trọng trong quế là cinnamaldehyde - hợp chất có khả năng kháng khuẩn, kháng virus và chống oxy hóa. Khi bị cúm, việc bổ sung quế vào chế độ ăn uống sẽ giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục, giảm ho và hạn chế tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp.

Uống trà quế ấm giúp cơ thể chống lại các virus gây bệnh. (Ảnh minh họa).

Có thể tận dụng công dụng của quế bằng cách:

- Trà quế: Pha bột quế hoặc thanh quế với nước nóng, uống khi còn ấm giúp làm dịu cổ họng, giảm viêm họng.

- Kết hợp với mật ong: Quế và mật ong giúp tăng hiệu quả kháng khuẩn, hỗ trợ giảm ho, đau họng.

- Sữa quế: Sử dụng bột quế pha với sữa ấm cũng là một cách giúp làm dịu cổ họng và tăng cường sức đề kháng.

5. Tỏi 

Tỏi từ lâu đã được xem là một loại kháng sinh tự nhiên mạnh mẽ với khả năng tiêu diệt virus, vi khuẩn và nấm gây bệnh. Trong Đông y, tỏi có vị cay, tính ấm, giúp giải biểu (tức là làm ra mồ hôi), sát khuẩn, tiêu đờm và phòng ngừa cảm mạo rất tốt.

Thành phần quan trọng nhất trong tỏi là allicin – một hợp chất có đặc tính kháng khuẩn và kháng virus mạnh. Khi mắc cúm, hệ miễn dịch suy yếu, khiến virus dễ xâm nhập và phát triển. Tỏi giúp kích thích cơ thể sản sinh các tế bào miễn dịch, đồng thời làm loãng dịch nhầy trong phổi, giảm ho và nghẹt mũi. Bên cạnh đó, tỏi còn có khả năng làm giãn mạch máu, giúp lưu thông khí huyết và giữ ấm cơ thể trong những ngày lạnh giá.

Ăn tỏi sống hoặc ngâm tỏi với mật ong giúp tăng cường sức đề kháng. (Ảnh minh họa).

Cách dùng:

- Tỏi ngâm mật ong: Giúp tăng cường đề kháng, hỗ trợ điều trị ho, cảm cúm.

- Uống nước tỏi đun sôi: Tăng cường miễn dịch, giảm triệu chứng cảm cúm.

6. Gừng 

Gừng là một trong những thảo dược không thể thiếu trong Đông y khi điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp. Với vị cay, tính ấm, gừng có tác dụng tán hàn, làm ấm phổi, giảm ho, long đờm và chống viêm. Khi bị cúm A, việc sử dụng gừng không chỉ giúp giảm các triệu chứng khó chịu mà còn tăng cường miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại virus hiệu quả hơn. Gừng cũng giúp cơ thể ra mồ hôi nên mang lại hiệu quả rất tốt mỗi khi người bệnh sốt cao.

Hoạt chất gingerol trong gừng có khả năng ức chế sự phát triển của virus cúm, đồng thời giúp giãn phế quản, làm thông đường thở và giảm đau họng nhanh chóng. Ngoài ra, gừng còn giúp kích thích tiêu hóa, giảm buồn nôn - một triệu chứng thường gặp khi bị cúm.

Uống nước gừng ấm giúp làm ấm cơ thể và tăng cường miễn dịch. (Ảnh minh họa).

Cách dùng:

- Trà gừng: Gừng tươi thái lát, đun sôi với nước trong 5-10 phút, thêm mật ong và chanh để tăng hiệu quả kháng khuẩn, làm dịu họng, giảm ho.

- Ngâm chân với nước gừng: Giúp giữ ấm cơ thể, phòng bệnh cảm lạnh.

- Ngoài ra, ngậm gừng tươi với muối hoặc mật ong cũng giúp làm dịu cổ họng và giảm ho đáng kể.

Lưu ý, mặc dù gừng có nhiều công dụng tốt nhưng nếu đang mang thai hoặc mắc bệnh lý sỏi mật thì tốt nhất, người bệnh không nên sử dụng gừng để làm thuốc.

7. Sả

Sả không chỉ là một loại gia vị phổ biến nhiều món ăn mà còn là vị thuốc quý trong Đông y, đặc biệt nó được xem như một loại thảo dược giải cảm với công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm và kháng khuẩn mạnh. Với vị cay, tính ấm, sả giúp tăng cường hệ miễn dịch, làm ấm cơ thể và hỗ trợ điều trị các bệnh do nhiễm lạnh như cúm,...

Hoạt chất citral có trong sả là một loại kháng sinh tự nhiên, giúp tiêu diệt virus và vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, sả còn giúp thông mũi, tiêu đờm và giảm nghẹt thở – những triệu chứng phổ biến khi mắc cúm. Bên cạnh đó, sả còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn trong giai đoạn hồi phục.

Sả giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ đường hô hấp và giúp cơ thể chống lại virus. (Ảnh minh họa).

Cách dùng:

- Trà sả: Đun sôi sả tươi với nước, uống khi còn ấm để giải cảm, có thể kết hợp với gừng và chanh để tăng cường tác dụng. 

- Xông hơi: Sả kết hợp với gừng và bạc hà giúp làm ấm cơ thể, làm sạch đường hô hấp, giảm viêm họng và thông mũi.

8. Tía tô 

Tía tô là một trong những vị thuốc quan trọng trong Đông y, được sử dụng phổ biến để chữa cảm cúm, ho, sốt và các bệnh liên quan đến đường hô hấp. Với vị cay, tính ấm, tía tô có tác dụng tán phong hàn, giải cảm, làm ấm cơ thể và giảm ho nhanh chóng.

Theo nghiên cứu, tía tô chứa nhiều flavonoid và tinh dầu perillaldehyde - những hợp chất có khả năng kháng khuẩn, kháng virus và chống viêm mạnh mẽ. Khi bị cúm, uống nước tía tô giúp cơ thể ra mồ hôi, hạ sốt và giảm đau nhức. Đồng thời, tinh dầu trong lá tía tô còn giúp làm dịu niêm mạc hô hấp, giảm ho, tiêu đờm và hạn chế tình trạng nghẹt mũi.

Lá tía tô có tác dụng giải cảm, hạ sốt và giúp làm ấm cơ thể. (Ảnh minh họa).

Cách phổ biến để sử dụng tía tô là:

- Nấu cháo: Nấu cháo trắng cho nhừ rồi cho lá tía tô thái nhỏ vào, khuấy đều và tắt bếp. Ăn khi còn nóng để toát mồ hôi, giúp giải cảm hiệu quả. Có thể cho thêm 2 lòng đỏ trứng gà, hành lá để tăng dinh dưỡng, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

- Pha trà: Cho vào cốc vài lá tía tô, đổ nước sôi ngâm 10-15 phút. Có thể thêm mật ong, gừng hoặc chanh để tăng hương vị và hiệu quả giải cúm.

- Xông hơi: Đun sôi lá tía tô với sả, gừng trong nồi nước lớn, rồi trùm khăn kín xông 10-15 phút. Hít sâu để thông mũi, giảm nghẹt thở, giúp cơ thể toát mồ hôi, giảm nhanh các triệu chứng do cúm.