Có những loại cây cỏ mọc tự nhiên ở trong rừng nhưng có thể sử dụng để làm nguyên liệu cho nhiều món ăn. Sau đó, người dân mang về trồng ở trong vườn nhà hay bờ rào để tiện thu hái. Trong số đó phải kể tới lá bờ nhau - một đặc sản nổi tiếng của người S’tiêng ở Bình Phước.
Lá bờ nhau có vị ngọt rất đặc biệt, được làm thành bột gia vị sử dụng trong nhiều món ăn nổi tiếng của người dân ở Bình Phước
Lá bờ nhau có hình dáng gần giống với lá bép nhíp nhưng vị ngọt gấp 4 lần. Cũng vì thế mà người dân địa phương gọi đây là lá bột nêm. Những người già trong làng kể lại rằng trước đây khi con tê giác trên rừng yêu thích chọn lá này để ăn thì người dân nơi đây đã biết chế biến lá bờ nhau thành một thứ gia vị.
Bột gia vị làm từ lá bờ nhau khi kết hợp với các loại thịt sẽ vô cùng hấp dẫn, ai thưởng thức cũng nhớ mãi không quên.
Trước đây, những người đi rừng hái lá bờ nhau để kết hợp với thịt rừng và các loại rau rừng khác. Khi ăn thấy vị ngọt, thanh mát, vừa như giải khát, giải mệt. Lá dại này còn xuất hiện trong câu hát: “Canh bồi nấu lá bờ nhau. Ăn từ sáng sớm, cả ngày vẫn no”.
"Lá này có quanh năm, nhưng phát triển nhất là vào mùa hè, nơi có đủ ánh sáng. Có thể dùng lá tươi để nấu với các món ăn nhưng để tiện và bảo quản được lâu, các bà các mẹ đem giã làm thành bột bờ nhau.
Chỉ cần một nắm lá cho vào giã cùng 1/2 chén gạo tẻ, gạo nếp đã ngâm nở vừa mức. Khi lá giã nhuyễn, hòa vào bột gạo tạo thành loại bột màu trắng - xanh, đó là gia vị bờ nhau. Mình thích nhất là cháo nấu lá bờ nhau. Với cháo thịt, nhúng lá bờ nhau trong chén cháo nóng hổi. Khi ăn, xác lá vừa ngọt vừa bùi, béo (do thấm mỡ của các loại thịt). Nếu nấu cháo bằng bột gia vị bờ nhau, cháo càng sánh, có vị ngọt bùi", bạn Bích (ở Bình Phước) kể.
Bột bờ nhau kết hợp với các món từ thịt gà, thịt lợn, hay nấu canh, nấu cháo đều rất lạ miệng và cuốn hút
Vì mê thứ lá này, nhiều người còn mang về trồng ở hàng rào, đến mùa thu hoạch lá rồi giã thành gia vị bán cho các nhà hàng, quán ăn hay khách du lịch từ xa tới. Cây trồng ở vườn và nương rẫy lá bé hơn so với lá mọc ở bìa rừng.
Hiện nay, khi trên thị trường có đủ các loại gia vị thì với bà con địa phương, gia vị từ bột bờ nhau vẫn không thể thiếu. Với vị ngọt hơn tôm, cá được giã ra, thanh mát đến mức chưa loại bột nêm nào đạt được.
"Mình đã được ăn thử loại lá này trong một lần tới Bình Phước. Canh lá bờ nhau rất ngọt, vị ngọt tự nhiên nên vô cùng cuốn hút. Các món từ gà, hay thịt lợn mà kết hợp với bột gia vị này có hương vị rất ngon, vừa thơm vừa ngọt như bột nêm. Mình có đặt mua 2 lọ của bà con về thành phố để thưởng thức. Tính ra mỗi kg bột bờ nhau có giá khoảng 90.000 đồng/kg", Hà Giang (ở Đà Nẵng) chia sẻ.