Khoai môn xưa mọc bờ bụi không ai ăn, giờ thành đặc sản
Khoai môn (còn gọi khoai sọ) là loại khoai được trồng nhiều ở nước ta, cho củ quanh năm. Theo BS.CKII Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 3, bộ phận dùng được của khoai môn là củ và lá.
Trước đây, khoai môn chủ yếu là cây mọc dại ở bờ bụi, ngoài đồng ruộng, ít người ăn vì nó gây ngứa khi chạm vào. Hiện nay, ngoài khoai môn mọc tự nhiên, còn được trồng rộng rãi ở nhiều nơi, với nhiều giống và nhiều màu khoai khác nhau.
Khoai môn được trồng có màu trắng ăn tốt cho sức khỏe.
Bác sĩ Vũ khuyến cáo, khoai môn mọc dại thường có màu tím, ăn không tốt. Vì vậy, mọi người chỉ nên ăn khoai môn được trồng trong vườn và nên nhận diện bằng cách nhìn vào nó có bột màu trắng dính, có vị ngọt hơi the, trơn, tính bình, điều hoà nội tạng, hạ khí đầy, bổ hư tổn.
Bác sĩ Vũ cho biết, trong đời sống hằng ngày, khoai môn là nguyên liệu của nhiều món ăn như làm bánh, làm kem, nấu chè, nấu canh với thịt, các loại cá như cá quả, cá diếc… ăn có tác dụng điều hòa nội tạng, hạ khí đầy, bổ hư tổn chữa hư lao yếu sức.
Còn theo quan niệm dân gian, ăn khoai môn sẽ giúp diệt trừ tà ma, cái xấu. Do đó, nhiều người tin rằng, ăn canh khoai môn vào dịp tết Trung thu sẽ giúp mọi điều tốt đẹp, vụ mùa bội thu và thuận lợi quanh năm.
Khoai môn chứa nhiều kali, chất xơ, vitamin C
Bác sĩ Vũ cho biết, khoai môn là loại củ rất giàu dinh dưỡng, trong đó có chứa một lượng kali khá lớn, giúp kiểm soát mức huyết áp đồng thời hạn chế nguy cơ bị cao huyết áp. Lượng chất xơ dồi dào trong khoai môn giúp nhuận tràng, thải cặn bã ra khỏi cơ thể nhanh chóng.
Trong 100g khoai môn có 1,5g chất xơ, đáp ứng được 27% lượng chất xơ cơ thể cần mỗi ngày. Chất xơ này giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột, đại tràng, thải độc và làm giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể. Hàm lượng vitamin C và B6 dồi dào trong khoai môn giúp cơ thể tăng đề kháng, chống lão hóa.
Ngoài ra, nó có chứa hơn 17 loại axit amin, omega-3 và omega-6 rất tốt với tim mạch, góp phần ngăn ngừa ung thư cũng như phòng tránh bệnh tật nói chung.
Các bài thuốc dùng khoai môn
- Chữa trên mình nổi phong ngứa: Nấu củ khoai môn lấy nước tắm rửa.
- Chữa trẻ em đầu bị mò, lở chảy mủ nước: Dùng củ khoai môn to giã nhỏ đắp vào.
- Chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát: Khoai môn 200g, sơn dược (củ mài) 50g, gạo tẻ 50g, nấu cháo ăn trong ngày. Thường xuyên ăn món cháo này có tác dụng ích khí (tăng thể lực), bổ tỳ vị (tăng cường chức năng tiêu hóa), dùng chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát.
Nhiều người tin rằng, ăn canh khoai môn vào dịp Trung thu sẽ mang lại nhiều may mắn.
- Chữa cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi bị bệnh: Khoai môn100g, thịt lợn nạc 50g nấu canh ăn trong các bữa cơm. Tác dụng bổ âm, chống khô khát, ích khí, nuôi dưỡng dạ dày, chống mệt mỏi. Có thể dùng để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi bị bệnh. Hoặc dùng khoai môn 250g (gọt vỏ thái thành miếng nhỏ), táo tàu 50g, đường đỏ 50g, nấu nhỏ lửa thành món chè, chia 3 - 4 lần ăn trong ngày. Dùng để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi ốm dậy.
- Chữa tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ: Cua đồng 200g, khoai môn 60g, rau rút 1 mớ. Cua đồng rửa sạch, bỏ yếm và mai, giữ lại gạch cua, giã nát, lọc lấy nước, cho mắm muối vừa ăn. Dùng món ăn này rất tốt cho người tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ.
- Chữa suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy: Khoai môn 300g, đậu ngự 100g, dầu ăn, gia vị vừa đủ. Khoai môn gọt vỏ, rửa sạch, ngâm với nước muối cho sạch nhớt. Đậu ngự rửa sạch, ngâm nước cho mềm, luộc qua. Làm nóng chảo dầu, cho khoai vào xào qua rồi cho nước vào nấu khoảng 10 phút. Cho tiếp đậu ngự vào hầm. Khi đậu và khoai nhừ, thêm gia vị, ăn nóng. Ăn thường xuyên món này rất tốt cho não và cải thiện chứng suy nhược trí nhớ, thích hợp với người bệnh suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy.
- Chữa nổi ban dị ứng, đau nhức chân tay: Khoai môn 60g, xương cẳng hoặc xương sống lợn 100g. Khoai môn gọt vỏ rửa sạch, xương lợn chặt thành đoạn ngắn, thêm muối, nước, gia vị. Đun nhỏ lửa trong 2 giờ, ăn ngày 2 lần, có tác dụng khu phong trừ thấp. Dùng cho các trường hợp nổi ban dị ứng, đau nhức tay chân.
- Chữa mụn nhọt, đầu đinh: Củ khoai môn và giấm với lượng bằng nhau, đun sôi luộc chín, lấy ra nghiền nát, đắp tại chỗ.