Sâm đất thuộc họ rau sam và có tên khoa học là Talinum fruticosum. Trong dân gian, sâm đất còn có nhiều tên gọi khác như sâm mồng tơi, sâm thảo, đông dương sâm,... Loại cây này có chứa pectin và nhiều hoạt chất khác, có tính bình, vị ngọt. Đây là cây thảo mộc mọc, thẳng đứng, sống được một năm và có chiều cao phát triển lên đến 40cm. Thân cây phân nhánh, phiến lá dày, hình trái xoan, mọc so le với nhau ở gốc thành những cuống ngắn.
Theo tìm hiểu, rau sâm đất được tìm thấy nhiều nơi trên thế giới, kéo dài từ Bắc Phi, Nam Âu qua Trung Đông và tiểu lục địa Ấn Độ, rồi đến cả Malaysia và Úc. Tại Việt Nam, rau sâm đất có ở 3 miền nhưng nhiều nhất là ở các tỉnh phía Bắc.
Rau sâm đất được ví như nhân sâm của người nghèo bởi không chỉ là món ăn, nó còn thảo dược
Với người dân ở quê, thứ cây dại này đã quá quen thuộc, nhưng với những người dân ở thành phố, nhiều người chưa từng được một lần ăn rau sâm đất. Theo đó, rau sâm đất mọc như cỏ dại ở vườn, bãi đất trống, bờ ao, suối… và đã xuất hiện từ rất lâu. Chỗ nào đất ẩm, được tưới thường xuyên, hay gặp cơn mưa, rau sâm đất mọc xanh um, non mơn mởn.
"Mình ở miền Trung, còn nhớ hồi bé đến giờ nấu cơm là xách rổ ra vườn hái đủ loại rau vặt, trong đó có cả rau sâm đất để nấu canh hoặc luộc chấm mắm. Rau sâm đất có mùi vị riêng, thanh mát nên mình rất thích", chị Hoài An (ở TP.Vinh, Nghệ An) kể lại.
Loại cây này dễ mọc, dễ phát triển, không cần chăm sóc
Từ món rau gắn với bữa cơm dân dã ở quê, rau sâm giờ đã lên đời thành đặc sản nổi tiếng ở thành phố, được bán ở chợ, siêu thị. Ngoài là rau ăn, sâm đất còn là loại thảo dược rất tốt cho sức khỏe, có công dụng điều trị bệnh.
Vợ chồng anh Chung (thôn Phù Yên, xã Viên An, huyện Ứng Hòa) là người thường xuyên mang các loại rau ở quê lên bán ở chợ Xa La (Hà Đông, Hà Nội). Anh cho biết giá rau sâm đất hiện lên tới 90.000 đồng/kg. "Ở quê tôi có nhiều gia đình trồng rau sâm đất để bán, đảm bảo sạch và ngon. Rau sâm đất có vị khá giống rau mồng tơi nhưng không nhớt, vị ngọt, thanh mát", anh Chung nói.
Ngoài rau sâm đất tươi, trên sàn thương mại điện tử còn có rau sâm đất khô với giá khoảng 140.000 đồng/kg.
Sâm đất nấu canh tôm hoặc canh thịt băm là hợp nhất
Là một người cực thích món rau sâm đất, chị Lan Anh ở Cầu Giấy, Hà Nội chia sẻ, cứ thi thoảng đi chợ thấy món rau sâm đất là chị lại tranh thủ mua ăn từ đầu mùa cho tới cuối mùa. “Bình thường mâm cơm thì chỉ hết 1 đồng tiền rau 3 đồng tiền thịt. Đến mùa rau sâm đất thì ngược lại, 3 đồng tiền rau 1 đồng tiền thịt. Nhưng đổi lại mâm cơm có bát canh rau sạch thơm lừng, ngon ngọt lừ ăn rất vừa miệng nên giá dịp này có đắt tôi vẫn cố mua ăn”, chị nói.