Có nhiều loại cây cỏ mọc hoang dại quanh ta lại là nguyên liệu có thể chế biến thành món ăn ngon và là bài thuốc hữu hiệu được sử dụng trong dân gian. Trong số đó phải kể tới cây rau mảnh cộng.
Rau mảnh cộng còn có tên gọi khác là rau bìm bịp, xương khỉ, tên khoa học Clinacanthus – thuộc họ Ô rô. Loại cây này có nguồn gốc từ Ấn Độ. Chúng vốn mọc hoang dại ở bìa rừng và bờ bụi, sau đó được người dân mang về trồng làm hàng rào. Cây có thể cao tới 3m, lá nguyên, cuống ngắn, mặt hơi nhẵn, màu xanh thẫm. Lá non có thể dùng nấu canh ăn. Lá khô có mùi thơm đặc trưng, như mùi cơm nếp nên thường dùng để ngâm bột gạo nếp, làm bánh.
Cây mảnh cộng mọc hoang dại ở bìa rừng, được người đưa về trồng làm hàng rào
Trước đây, thời còn nghèo khó, đây là thứ rau rừng quen thuộc trong bữa cơm của người dân. Người đi rừng thường hái rau mảnh cộng về luộc, hoặc xào, nấu canh với tép đồng, cua đồng. Những người từng thưởng thức rau mảnh cộng cho biết chúng có vị ngọt đặc trưng, chẳng cần nêm bột ngọt vẫn đậm vị và hấp dẫn.
Bánh mảnh cộng có nhân đậu xay nhuyễn, vị ngọt mát và thơm
"Ở quê tôi, các bà các mẹ vẫn nói rằng rau mảnh cộng có nhiều canxi, tốt cho xương nên thường nấu canh hoặc nấu cháo, nấu bột cho trẻ ăn. Mình thích nhất là bánh mảnh cộng, Nhân bánh được làm bằng đậu xanh hấp nhuyễn trộn với dừa sợi và đường cát trắng. Nhân đậu xanh ngọt bùi vàng ươm ở giữa, bao xung quanh là bột nếp dẻo thơm, ngát xanh màu lá, phảng phất vị cây", chị Hồng ở Ninh Bình chia sẻ.
Theo chị Hồng, rau mảnh cộng có quanh năm nhưng nhiều nhất vào khoảng tháng 6 đến tháng 9 âm lịch. Lúc đó thời tiết thuận lợi nên rau rừng mọc nhiều.
Canh rau mảnh cộng vừa ngọt vừa lạ miệng
Những năm gần đây, rau mảnh cộng được biết tới nhiều hơn. Trên chợ mạng có nhiều người rao bán rau mảnh cộng tươi với giá khoảng 40.000 - 50.000 đồng/kg. Ngoài rau tươi còn có lá mảnh cộng khô để làm trà, sắc thuốc, ướp bánh làm bánh mảnh cộng nức tiếng gần xa.
Ít ai biết được rằng, lá mảnh cộng còn có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ.
Những công dụng nổi bật của lá mảnh cộng:
Phòng chống ung thư
Lá mảnh cộng có hoạt chất flavonoid với khả năng làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể, chống oxy hóa mạnh. Sự tác động của các hoạt chất có lợi trong mảnh cộng đến cơ thể làm ngăn chặn sự sinh sôi, phát triển của những tế bào ung thư và giúp quá trình lưu thông máu diễn ra tốt hơn.
Tốt cho bệnh đường hô hấp
Nhiều người sử dụng lá mảnh cộng làm thuốc làm giảm tình trạng sổ mũi, ngạt mũi, thậm chí là chữa viêm xoang, viêm mũi dị ứng… Đây cũng là vị thuốc có khả năng giảm ho và trị ngứa cổ do nhiễm virus hiệu quả.
Thanh nhiệt, giải độc
Trà thảo mộc được chế biến từ lá mảnh cộng có công dụng dưỡng khí, dưỡng huyết, dưỡng âm, bổ tỳ vị, điều kinh, thanh nhiệt và độc tố, ức chế vi khuẩn, chống virus... Uống hàng ngày có thể điều hòa ruột và dạ dày, thư giãn và giải độc tố, giúp da dẻ hồng hào, cải thiện vóc dáng và có vẻ ngoài rạng rỡ hơn.
Hỗ trợ các bệnh liên quan đến gan
Cây mảnh cộng có vị ngọt, tính bình, có tác dụng thanh can (mát gan), lợi đảm (tăng tiết mật), khử ứ, tiêu thũng, chỉ thống (chống đau). Loại cây này thường được sử dụng để thanh lọc cơ thể, giải độc tố, hỗ trợ làm giảm đường máu, hạ cholesterol hoặc mỡ máu, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
Cây này hỗ trợ điều trị các bệnh viêm liên quan đến gan như viêm gan, làm lợi mật, khả năng làm mát gan, giảm men gan, phục hồi chức năng của gan do tác động không tốt từ các chất kích thích bia, rượu,...
Lưu ý: Rau mảnh cộng đã nấu chỉ nên dùng trong ngày, không được để qua đêm vì nó có thể khiến người dùng bị ngộ độc, đau bụng và đi ngoài.