Rau chua lẻ còn có tên gọi khác là rau chua lè, đây là thứ rau dại có lá hình răng cưa. Có lẽ vì rau có vị chua dịu nên người dân địa phương gọi chúng với cái tên rau chua lẻ.
Theo tìm hiểu, rau chua lẻ có tên khoa học là Emilia sonchifolia, thuộc họ cúc, mọc dại ở bãi cỏ ven đường, ven đồi, và đồng ruộng. Ở nước ra, loại rau này có từ Bắc vào Nam, từ lâu đã là món ăn dân dã gắn với tuổi thơ của biết bao thế hệ.
"Mình còn nhớ rau này có vị chua nhưng chua nhẹ, dịu. Trước đây mẹ mình hay canh cá lóc với rau chua lẻ, ăn vừa bùi vừa thơm lại có vị chua đưa cơm lắm. Hay rau chua lẻ trộn với các loại rau sống khác chấm mắm kho ngon tuyệt. Bây giờ chỉ có về quê mới kiếm được chứ ở thành phố mình không thấy ai bán", bạn Hồng (quê ở TP.Vinh, Nghệ An) chia sẻ.
Bạn Hồng cho biết, ngọn non và lá của cây rau này có thể luộc, nấu canh hoặc ăn sống như xà lách. Ngoài ra, rau chua lẻ dùng để nấu canh hay luộc với rau tập tàng hoặc ăn với lẩu đều ngon.
Nhắc đến chua lẻ, nhiều người còn thuộc lòng câu: "Ba đồng một mớ lẻ chua/ Mua về nấu với riêu cua mời chồng". Những tháng cuối năm, đặc biệt sau các trận mưa, từng đám chua lẻ mọc lên mơn mởn xanh, phía dưới mặt lá một màu tím nhạt được phủ một lớp nhung trắng trên bề mặt là lúc lá giòn thơm và ngon nhất.
Chị Hạnh (ở Bình Định) chia sẻ: "Đến bây giờ người dân ở quê mình vẫn tìm rau chua lẻ để ăn sau mỗi buổi làm đồng. Dẫu đủ đầy sơn hào hải vị, món rau chua lẻ mọc dại góc vườn vẫn cứ khiến đám trẻ nhà mình xuýt xoa khen ngon.
Rau chua lẻ hái về ngâm sơ qua nước muối pha loãng. Có hoa chuối vừa trổ buồng cùng với vài cây cải non và dăm nhánh rau thơm còn sót lại, trộn chung là đã có món rau sống dân dã nhưng đậm đà hương vị rồi. Vị chua dịu từ chua lẻ xen lẫn vị chát của rau chuối, hương vị của rau thơm hòa quyện với vị mặn, ngọt của mắm cá kho thì khó diễn đạt thành lời, khi nào cũng tốn cơm".
Trên chợ mạng những năm gần đây cũng có nhiều địa chỉ rao bán rau chua lẻ với giá khoảng 60.000 đồng/kg. Đây là rau dại có vị chua hấp dẫn, lại sạch và ngon nên được nhiều người thành phố ưa chuộng.
"Thỉnh thoảng mình gom được của bà con ở quê rồi rao bán trên chợ mạng chứ loại rau này không ai trồng nên số lượng không có nhiều. Những người đã biết loại rau này đều thích mê hương vị của nó, còn những người chưa từng được ăn thì tò mò mua về để ăn thử", một người bán đặc sản quê trên chợ mạng chia sẻ.
Không chỉ là một món rau dân dã và thơm ngon, rau chua lẻ còn là một vị thuốc. Theo từ điển cây thuốc Việt Nam, loại rau này có vị hơi đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt lợi tiểu, mát máu giải độc, tiêu viêm, sát khuẩn, hoạt huyết khử ứ.