Bé gái N.T.K.A (13 tháng tuổi, ở Hà Nội) là con đầu của gia đình chị H.T.K nên mọi người chăm sóc vô cùng cẩn thận và chu đáo. Từ khi trẻ được 3 tháng tuổi, ngoài bú sữa mẹ, gia đình còn mua sữa công thức hàng ngoại nhập về cho bé sử dụng.
Ngay những lần đầu dùng sữa công thức, bé A đã có tình trạng mẩn đỏ quanh miệng, sau đó gia đình cho dừng sữa thì tình trạng mẩn đỏ tự hết. Sau đó bé A không dùng sữa công thức mà ăn hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu.
Khi bé A được 10 tháng, mẹ bé cho dùng lại sữa công thức (khoảng 90ml), dấu hiệu nổi mẩn vùng miệng - môi và nôn trớ lại xuất hiện. Cứ mỗi lần như vậy, gia đình lại chủ động dừng sữa, sau lại cho uống tiếp.
Khi trẻ được 13 tháng, sau khi dùng sữa biểu hiện mẩn đỏ vùng mặt, quanh miệng, sưng môi xuất hiện ngày càng nhiều, kèm theo đó là nôn trớ ra sữa sau khi uống 120ml sữa công thức. Quá lo lắng, gia đình đưa bé A đến viện thăm khám.
Tình trạng dị ứng sữa bò thường xảy ra ở trẻ nhỏ, vì thế phụ huynh cần để ý các biểu hiện để đưa trẻ đi khám kịp thời - Ảnh minh họa.
Sau thăm khám lâm sàng và khai thác tiền sử, bác sĩ chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng nhằm chẩn đoán xác định chính xác nguyên nhân. Trong đó, xét nghiệm panel dị ứng cho kết quả dương tính với thành phần sữa bò (beta-lactoglobulin, albumin huyết thanh bò). Qua đó, bác sĩ chẩn đoán xác định, trẻ mắc tình trạng dị ứng đạm sữa bò.
Sau khi xác định được chính xác căn nguyên của tình trạng dị ứng, bác sĩ đưa ra khuyến cáo cho gia đình về việc thay đổi chế độ ăn cũng như những lưu ý trong quá trình chăm sóc trẻ.
Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa Nhi Ngô Thị Cam – người trực tiếp thăm khám cho bệnh nhi cho biết, sữa bò và những sản phẩm có nguồn gốc từ sữa bò chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, hệ miễn dịch của cơ thể bé có thể phản ứng với thành phần đạm trong loại thực phẩm này dẫn đến dị ứng.
"Dị ứng đạm sữa bò là loại dị ứng thức ăn thường gặp nhất ở trẻ. Sau khi trẻ uống sữa hoặc các chế phẩm từ sữa vài phút đến vài giờ, cơ thể có thể có phản ứng dị ứng. Một số trẻ bú mẹ vẫn có khả năng bị dị ứng đạm bò. Nguyên nhân là do người mẹ sử dụng những sản phẩm từ bò, được truyền qua đường sữa mẹ", bác sĩ Cam cho hay.
Theo bác sĩ Cam, tùy thuộc vào tình trạng dị ứng, cơ thể trẻ có các mức độ phản ứng khác nhau. Trong đó, phản ứng nhanh thường xảy ra trong vài phút tới hai giờ sau uống sữa, hoặc ăn các chế phẩm từ sữa. Những phản ứng này có thể biểu hiện ở da (mề đay, sưng môi, sưng mi mắt...), hầu họng (khàn tiếng, khó nuốt...), đường hô hấp (hắt hơi, khò khè, khó thở), đường tiêu hóa (ói, đau bụng, tiêu chảy...). Những trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc phản vệ gây nguy hiểm tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
Khi bị dị ứng sữa bò, nếu gây ra tình trạng sốc phản vệ sẽ rất nguy hiểm, thậm chí tử vong - Ảnh minh họa.
“Sốc phản vệ có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, hô hấp, da, tuần hoàn, tiêu hóa, thần kinh trung ương... gây sốc tim, trụy tim, tử vong chỉ trong thời gian ngắn”, bác sĩ Cam cảnh báo.
Với trẻ bị dị ứng sữa bò, phụ huynh cần lưu ý một số điều khi chăm sóc như sau:
- Nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và có thể tiếp tục cho đến 24 tháng. Trong trường hợp trẻ phải sử dụng sữa công thức thì cha mẹ lưu ý cho trẻ tập uống sữa với số lượng ít. Nếu thấy an toàn, cha mẹ có thể điều chỉnh tăng thêm lượng uống ở những lần tiếp theo;
- Tuyệt đối không tự ý thay thế sữa bò bằng sữa dê, sữa cừu hay sữa đậu nành bởi chúng có thể gây dị ứng chéo với đạm bò;
- Xem xét trẻ có xuất hiện tình trạng này với những chế phẩm từ sữa đã qua xử lý nhiệt. Có trường hợp trẻ dị ứng với tất cả các chế phẩm từ sữa bò như sữa chua, phô mai, bánh quy…;
- Lựa chọn sữa phù hợp để tránh tình trạng dị ứng ở bé như sữa thủy phân một phần, hoặc sữa thủy phân hoàn toàn, sữa amino acid.
Điều quan trọng đó là việc bố mẹ cần kịp thời đưa trẻ tới các cơ sở y tế uy tín để được xác định cụ thể loại dị nguyên gây dị ứng và tính chất của dị nguyên đó, từ đó có phương án điều trị phù hợp, đạt hiệu quả.