Khái niệm stunt
Biểu diễn môtô (Stuntriding) là một môn thể thao liên quan đến “nhào lộn” và thể hiện các tư thế khó bằng môtô. Một số màn biểu diễn stunt thông thường có thể kể ra như wheelie (đi một bánh), stoppie (bốc đuôi xe) hay burnout (đốt lốp). Để thực hiện được các màn biểu diễn này, một chiếc môtô thể thao là không thể thiếu. Những người tham gia biểu diễn stunt sẽ được gọi là stunter.
Hầu như các stunter đều muốn bảo vệ cho chiếc xe của mình một cách kỹ lưỡng, vì vậy mà việc trang bị thêm cho xe các công cụ bảo vệ là không thể thiếu. Các công cụ này bao gồm núm chống đổ bảo vệ dàn nhựa, khung phụ chống đổ, khung phụ đuôi nhằm bảo vệ dè và pô không bị chạm đất khi wheelie (đi một bánh). Ngoài ra, phanh tay cho bánh sau là một trang bị rất cần thiết trên xe stunt, bởi khi biểu diễn stunt, hầu như stunter khó có thể dùng chân để sử dụng phanh sau.
Wheelie
Wheelie là động tác đưa bánh trước của chiếc xe lên cao bằng cách sử dụng độ vọt của động cơ hoặc dùng côn. Có khá nhiều biến thể khác nhau xuất phát từ wheelie cơ bản.
Circle: là một kiểu wheelie mà stunter sẽ đi thành vòng tròn bằng một bánh, đây là màn biểu diễn tương đối khó. Tuy nhiên một biến thể con khó hơn chính là circle wheelie với chân phải của người lái đặt ở gác chân bên trái, kiểu wheelie này có tên là “Ralph Loui”.
High chair: là một kiểu wheelie mà stunter sẽ gác chân qua tay lái.
Tank wheelie: nghĩa là stunter sẽ ngồi lên bình xăng trong khi hai chân duỗi ra.
Frog wheelie: là kiểu wheelie mà stunter sẽ đặt chân lên bình xăng trong tư thế đứng hoặc ngồi khi đang wheelie.
Seat stander wheelie: cũng tương đối giống “frog”, tuy nhiên stunter sẽ đứng lên yên xe.
Kiểu wheelie đòi hỏi nhiều kĩ năng nhất có lẽ là watch tower, khi thực hiện màn wheelie này, chiếc xe sẽ được bốc đầu gần như thẳng đứng, trong khi đó stunter sẽ đứng lên kính chắn gió của xe.
Trong khi đó kiểu wheelie có tên 12 o’clock được đánh giá là kiểu wheelie rất cao vì xe dường như được dựng thẳng đứng.
Một biến thể của kiểu wheelie này là coaster, với kiểu wheelie này thì stunter sẽ là người đóng vai trò giúp chiếc xe thăng bằng mà không cần dùng đến sức mạnh của động cơ. Cụ thể, trước đó stunter sẽ bốc đầu xe rất mạnh, quá ngưỡng thăng bằng và sử dụng phanh sau để cân bằng lại, không cho xe ngã ngửa về phía sau. Ngược lại, một số stunter lại chọn cách bóp côn và kéo ga hết cỡ làm động cơ đạt tua máy cực đại để lấy lại thăng bằng.
Ngược lại của kiểu wheelie “12 o’clock” là nose wheelie. Với kiểu wheelie này, stunter sẽ lợi dụng đà lao của xe, vươn người về phía trước để đuôi xe nhấc bổng lên, trong khi đó xe vẫn di chuyển ở tốc độ cao.
Biểu diễn wheelie cần từ 2 người trở lên được gọi là man-dom.
Ngoài Wheelie, các stunter còn nhiều “chiêu trò” khác như:
Ape Hanger: một tay giữ tay lái trong khi thực hiện “12 o’clock”
Cliff Hanger: một chân đặt ở tay lái trong khi thực hiện “12 o’clock”
Stoppie/Endo: nhấc bổng phần đuôi xe bằng cách sự dụng đà lao và lực phanh của xe.
Biscuit Eater: stunter đặt cả hai chân lên tay lái khi thực hiện stoppie
Burnout
Burnout (đốt lốp) cũng có nhiều kiểu, bao gồm: burnout cơ bản, “suicide burnout”, “chainsaw burnout” và “merry-go-round”. Trong đó, “suicide” có nghĩa là stunter đứng trước mũi xe và thực hiện burnout; “chain saw” nghĩa là stunter thực hiện burnout khi đứng cạnh xe, khiến xe vừa “đốt lốp” vừa xoay tròn quanh stunter; cuối cùng, “merry-go-round” có nghĩa là stunter sẽ để xe nằm nghiêng ra và ngồi lên một bên xe, đồng thời giữ tay ga khiến chiếc xe quay vòng tại một điểm.
Các khái niệm khác
Acrobatic: Nhào lộn, biểu diễn nhiều tư thế trên xe đang chạy
Hyperspin: màn biểu diễn này tương đối giống “merry-go-round”, nhưng stunter không ngồi lên xe mà sẽ quỳ.
Switchback: stunter ngồi quay mặt về phía sau.
Christ/Jesus Christ/ Cross: stunter đứng thẳng người trên yên hoặc bình xăng sau đó dang hay tay ra. Màn biểu diễn này có thể kết hợp với “switchback”.
Deactivator: stunter bất ngờ nhảy khỏi xe khi đang thực hiện wheelie.
Trên đây là những màn stunt cơ bản và được các stunter sử dụng nhiều nhất. Stunt hiện nay đã được công nhận là một môn thể thao chính thống và được tổ chức thi đấu rất chuyên nghiệp.
Hiện nay tại Việt Nam, môn thể thao mạo hiểm này cũng đang manh nha phát triển với nhiều nhóm hội stunt dọc khắp cả nước. Bằng chứng là tại nhiều sự kiện như Vietnam Motorbike Festival, Motul Bike Fest, BMW World... khán giả đều được mãn nhãn với những pha biểu diễn của các stunter.