Sáng 7/1, TAND Hà Nội xét xử sơ thẩm ông Vũ Huy Hoàng (67 tuổi, cựu Bộ trưởng Công Thương), ông Nguyễn Hữu Tín (63 tuổi, cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM) và 8 người liên quan sai phạm tại khu đất số 2-4-6 đường Hai Bà Trưng, quận 1, TP.HCM.
Thẩm phán Nguyễn Ngọc Huân làm chủ tọa. 3 đại diện VKSND Hà Nội tham gia công tố. HĐXX dự kiến làm việc đến ngày 14/1.
Ngoài cáo buộc ông Hoàng và các bị can làm thất thoát 2.700 tỷ đồng, VKSND Tối cao cho rằng trong vụ án, ông Hoàng giữ vai trò chính, trực tiếp khi để xảy ra sai phạm.
Làm trái chỉ đạo của Chính phủ
Theo cáo trạng, khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng rộng hơn 6.000 m2 nằm ở vị trí đắc địa tại quận 1, TP.HCM, và là nơi sản xuất, kinh doanh của Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco). Tài sản này thuộc quyền quản lý của Bộ Công Thương và không được phép thành lập pháp nhân mới.
Sau khi được Bộ Công Thương đề nghị các đơn vị cho giữ lại khu đất trên để thực hiện dự án tổ hợp khách sạn 6 sao, Sabeco đã thành lập liên doanh với nhiều đối tác, trở thành Sabeco Land để triển khai xây dựng dự án.
 |
| Khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng (TP.HCM) nằm giữa các tuyến phố trung tâm quận 1 như Thi Sách, Đông Du, Công Trường Mê Linh. Ảnh: Chí Hùng. |
Tháng 8/2007, Sabeco xin UBND TP.HCM cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Sau khi Bộ Tài chính chấp thuận, cuối năm 2007, ông Nguyễn Hữu Tín đồng ý với đề nghị của Sabeco.
Đến tháng 7/2011, UBND thành phố đề nghị Sabeco thực hiện nghĩa vụ tài chính hơn 1.200 tỷ đồng liên quan khu đất. Tuy nhiên, số tiền cần nộp quá lớn, Sabeco khó thực hiện nên doanh nghiệp này báo cáo Bộ Công Thương.
Thời gian này, Chính phủ ban hành nhiều chỉ đạo, trong đó yêu cầu các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước không đầu tư ngoài ngành. Nếu trước đây đã đầu tư thì phải sớm có kế hoạch thoái vốn nhưng cần bảo toàn phần tài sản của Nhà nước ở mức cao nhất.
Tuy nhiên, ông Vũ Huy Hoàng, bà Hồ Thị Kim Thoa (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương, đang bị truy nã) và đồng phạm bị cáo buộc đã không thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, tiếp tục để Sabeco đầu tư dự án trái ngành nghề chính, dẫn đến việc khu đất vàng bị chuyển giao quyền sử dụng không đúng đối tượng.
VKSND cáo buộc từ tháng 2/2013 đến tháng 11/2014, Phan Chí Dũng (cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Công Thương) đã tham mưu cho ông Vũ Huy Hoàng và bà Hồ Thị Kim Thoa ký 8 công văn. Từ đó, Sabeco được chấp thuận để thành lập liên doanh mới là Sabeco Pearl để thực hiện dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng.
Đầu năm 2015, Sabeco Pearl được thành lập và tăng vốn điều lệ nhưng tỷ lệ góp vốn của các cổ đông không thay đổi. Trong đó, Sabeco góp vốn 92 tỷ đồng.
Cơ quan tố tụng xác định việc Sabeco đưa quyền sử dụng khu đất vàng vào liên doanh đầu tư xây dự án nhưng không định giá theo quy định để tính vào phần vốn góp của Sabeco tại Sabeco Pearl là một trong những lý do gây thất thoát tài sản Nhà nước.
Đất vàng vào tay tư nhân
Cáo trạng nêu căn cứ những công văn do ông Vũ Huy Hoàng và bà Hồ Thị Kim Thoa ký, tháng 4/2015, Sabeco đề nghị UBND TP.HCM cho phép Sabeco Pearl làm chủ đầu tư dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng.
Sau đó, bị can Nguyễn Hữu Tín đã ký phê duyệt giá trị khu đất là 997 tỷ đồng; đồng thời, cựu Phó chủ tịch TP.HCM cũng chỉ đạo Sở KH&ĐT, Sở TN&MT và các đơn vị liên quan nghiên cứu đề nghị của Sabeco
 |
| Ông Nguyễn Hữu Tín bị cáo buộc làm trái quy định pháp luật về đất đai. Ảnh: Lê Quân. |
Quá trình xem xét, các bị can là cựu lãnh đạo Văn phòng UBND TP.HCM, Sở KH&ĐT và Sở TN&MT đã tham mưu, đề xuất ông Tín chấp thuận cho Sabeco Pearl làm chủ đầu tư dự án, giống như đề nghị của Sabeco.
Tháng 6/2015, Sabeco Pearl nộp gần 1.000 tỷ đồng để thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất vàng thuộc quản lý của Bộ Công Thương.
Ngày 30/6/2015, trên cơ sở đề xuất của các cựu lãnh đạo Văn phòng UBND và một số sở, ông Tín đã ký quyết định chấp thuận cho Sabeco Pearl thuê khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng với giá gần 1.000 tỷ đồng, thời hạn thuê trong 50 năm.
Đến ngày 6/1/2016, nhóm nhà đầu tư của Sabeco Pearl kiến nghị ông Vũ Huy Hoàng chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ vốn góp tại liên doanh này. Đồng thời, các nhà đầu tư cũng có công văn gửi cựu Bộ trưởng Công Thương, xin mua lại 26% phần vốn góp của Sabeco.
Theo cáo buộc, cuối tháng 2/2016, bị can Phan Chí Dũng dự thảo, đề xuất để ông Vũ Huy Hoàng ký công văn chỉ đạo cho Sabeco thoái vốn. Từ đó, Sabeco hoàn tất chuyển sở hữu khu đất vàng là tài sản Nhà nước sang tài sản tư nhân, gây thiệt hại 2.700 tỷ đồng.
Ông Vũ Huy Hoàng có vai trò chính
Cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng có trình độ, kinh nghiệm quản lý kinh tế, trải qua nhiều vị trí công tác; tuy nhiên, khi Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và tổng công ty Nhà nước không đầu tư ngoài ngành, ông Hoàng không chấp hành các nghị quyết, vẫn quyết định cho đầu tư dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng.
Cơ quan tố tụng làm rõ giai đoạn 2012-2016, ông Vũ Huy Hoàng đã chỉ đạo cấp dưới, trong đó có bà Hồ Thị Kim Thoa ra nhiều văn bản chỉ đạo Sabeco góp vốn với doanh nghiệp tư nhân.
Sau đó, ông Hoàng không chỉ đạo Sabeco triển khai dự án, mà để doanh nghiệp này thoái vốn khỏi liên doanh, khiến đất là tài sản của Nhà nước bị chuyển nhượng sang sở hữu tư nhân trái pháp luật.
 |
| Khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng đang bị bỏ trống. Ảnh: Chí Hùng. |
Quá trình điều tra, bị can Vũ Huy Hoàng chỉ thừa nhận trách nhiệm với vai trò là người đứng đầu Bộ Công Thương. Bị can cho rằng trách nhiệm chính thuộc về cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa. Còn việc chấp thuận cho Sabeco Pearl làm chủ đầu tư dự án ở khu đất vàng là trách nhiệm của UBND TP.HCM.
"Tuy nhiên, với các tài liệu thu thập được, đủ căn cứ xác định bị can Vũ Huy Hoàng đã phạm tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí với vai trò chính, trực tiếp", cáo trạng nêu.
VKS cũng cáo buộc bà Hồ Thị Kim Thoa và ông Phan Chí Dũng là đồng phạm giúp sức cho bị can Hoàng. Còn ông Nguyễn Hữu Tín và nhóm cựu cán bộ UBND TP.HCM đã đồng phạm tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.