Theo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, đặt tiền để bảo đảm là biện pháp ngăn chặn thay thế tạm giam. Căn cứ tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, nhân thân và tình trạng tài sản của bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ hoặc người thân thích của họ đặt tiền để bảo đảm.
Theo đó, dự thảo TTLT bao gồm 4 chương, 18 điều, áp dụng đối với bị can, bị cáo đang bị tạm giam, người thân thích của bị can, bị cáo đang bị tạm giam, các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, cơ sở giam, giữ và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan.
|
Tội phạm ít nghiêm trọng nếu đủ điều kiện chỉ phải đặt tiền 30 triệu đồng để tại ngoại (ảnh minh họa). |
Theo dự thảo TTLT, căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân bị can, bị cáo và khả năng tài chính của bị can, bị cáo hoặc của người thân thích của bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án quyết định mức tiền cụ thể mà bị can, bị cáo phải đặt để bảo đảm, nhưng không dưới: Ba mươi triệu đồng đối với tội phạm ít nghiêm trọng; một trăm triệu đồng đối với tội phạm nghiêm trọng; hai trăm triệu đồng đối với tội phạm rất nghiêm trọng.
Dự thảo TTLT cũng quy định, đối với các trường hợp sau đây thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định mức tiền phải đặt để bảo đảm thấp hơn nhưng không dưới một phần hai (1/2) mức tương ứng quy định nêu trên.
Cụ thể, bị can, bị cáo là thương binh, bệnh binh, là người được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, Nhà giáo nhân dân, Thầy thuốc nhân dân hoặc được tặng Huân chương, Huy chương kháng chiến, các danh hiệu Dũng sĩ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là con đẻ, con nuôi hợp pháp của liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng, của gia đình được tặng bằng “Gia đình có công với nước”. Bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất, người từ đủ 70 tuổi trở lên, phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi.
Về điều kiện áp dụng biện pháp đặt tiền để bảo đảm: Bị can, bị cáo phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, nghiêm trọng và rất nghiêm trọng mà không thuộc các trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều 3 dự thảo TTLT, có nơi cư trú rõ ràng; tự thú, đầu thú; thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại khắc phục hậu quả.
Bị can, bị cáo hoặc người thân thích của họ có khả năng về tài chính để đặt bảo đảm theo quy định. Đối với bị can, bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà không có hoặc không đủ tiền để đặt bảo đảm thì xem xét đến khả năng tài chính của người thân thích của họ.
Có căn cứ xác định, sau khi được tại ngoại, bị can, bị cáo sẽ có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan tiến hành tố tụng; không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội và không tiêu huỷ, che giấu chứng cứ hoặc có hành vi khác cản trở việc điều tra, truy tố, xét xử.
Việc cho bị can, bị cáo tại ngoại không gây khó khăn cho việc điều tra, truy tố, xét xử.
Dự thảo TTLT cũng nêu rõ các trường hợp không áp dụng biện pháp đặt tiền để bảo đảm, gồm:
Bị can, bị cáo phạm một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia; các tội phá hoại hoà bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh.
Bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng (có khung hình phạt cao nhất từ 20 năm, chung thân đến tử hình).
Bị can, bị cáo phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng do cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế; các tội cướp tài sản, bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, cướp giật tài sản, công nhiên chiếm đoạt tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, khủng bố, đua xe trái phép;
Bị tạm giam trong trường hợp bị bắt theo lệnh, quyết định truy nã; bị can, bị cáo phạm tội có tính chất chuyên nghiệp; bị can, bị cáo nghiện ma tuý; bị can, bị cáo là người chủ mưu, cầm đầu trong trường hợp phạm tội có tổ chức; bị can, bị cáo là người tái phạm nguy hiểm; hành vi phạm tội gây dư luận xấu trong nhân dân.