Hiện nay, dịch COVID-19 tại một số tỉnh, thành phố bắt đầu diễn biến phức tạp với số lượng ca mắc mới tăng cao.
Tính từ 16h ngày 6/11 đến 16h ngày 7/11, trên Hệ thống Quốc gia quản lý ca bệnh COVID-19 ghi nhận 7.646 ca nhiễm mới, trong đó có 7.631 ca ghi nhận trong nước tại 56 tỉnh, thành phố (có 3.332 ca trong cộng đồng). Trong đó, các địa phương có số ca nhiễm tăng cao như: Tây Ninh, Bình Phước, Đồng Tháp.
Riêng TP Hà Nội trong ngày 7/11, nhiều ca mắc mới được phát hiện trong cộng đồng thông qua hoạt động xét nghiệm sàng lọc người ho, sốt.
Trả lời phóng viên, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam (Bộ Y tế) cho rằng, hiện nay chúng ta đang thực hiện Nghị quyết 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” nhằm bảo đảm hiệu quả biện pháp phòng bệnh. Theo ông Phu, hiện nay việc liên tiếp xuất hiện các ổ dịch mới, với nhiều ca cộng đồng nên vấn đề “Zero F0" là điều không thể trong thời điểm hiện nay.
“Chúng ta tiến hành nới lỏng nhiều hoạt động, dần chấp nhận có những ca dương tính và nằm trong dự báo từ trước. Tôi nghĩ rằng vẫn phải thực hiện tốt Nghị quyết 128 của Thủ tướng Chính phủ, để khống chế số mắc không được quá cao. Bởi nếu số ca mắc quá cao sẽ gây quá tải hệ thống y tế”- ông Phu nói.
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, một trong những điểm quan trọng là chúng ta không được phong tỏa quá rộng, gây ảnh hưởng tới kinh tế và an sinh xã hội của người dân. Tuy nhiên, cũng không được buông lỏng, mà cần đánh giá nguy cơ dịch đến đâu, phong tỏa đến đó. Phong tỏa để vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế và an sinh xã hội cho người dân.
Về nguyên tắc khi còn ca mắc trong cộng đồng, vẫn phải giám sát chặt chẽ dịch, nếu không kiểm soát được dịch sẽ có nguy cơ bùng phát. Vì vậy, PGS Phu cho rằng, trong chống dịch, càng phát hiện ca bệnh sớm càng tốt, quây ổ dịch càng nhỏ càng tốt. Chúng ta vẫn phải thực hiện các công việc như truy vết, có ổ dịch nào vẫn phải phong tỏa, có các biện pháp dập dịch, phong tỏa diện hẹp nhất có thể, phong tỏa theo nguy cơ không để ảnh hưởng đến kinh tế xã hội. Không vì dịch mà cấm đi lại của người dân.
Chuyên gia Trần Đắc Phu lo ngại hiện nay nhiều người dân chủ quan có “thẻ xanh vaccine COVID-19” mà không tuân thủ nghiêm 5K, vì vậy ông mong các cấp chính quyền, các tỉnh, thành cần tuyên truyền để người dân hiểu rõ “tiêm vaccine vẫn có thể nhiễm virus SARS-CoV-2”. Vừa qua, TP.HCM còn thống kê khoảng 80% trường hợp đã tiêm vaccine nhưng vẫn nhiễm SARS-CoV-2, ngay cả ổ dịch vừa qua ở huyện Quốc Oai (TP Hà Nội), tỷ lệ này cũng chiếm gần 50%.
Ông cũng cảnh báo người đã tiêm vaccine khi nhiễm SARS-CoV-2 vẫn có thể lây cho người khác. Việc tiêm vaccine chỉ giúp người bệnh không bị nặng. Vì vậy, theo PGS.TS Trần Đắc Phu, không phải vì tiêm vaccine mà buông xuôi, cần phải thực hiện tốt 5K để không bị nhiễm, không bị cách ly. Đây là trách nhiệm rất lớn của cộng đồng.
Hà Nội dần tính phương án cách ly tại nhà
PGS.TS Phu cho biết, hiện việc cách ly người từ vùng dịch về đã có quy định của Bộ Y tế, Hà Nội và các địa phương cũng thực hiện theo quy định này. Tuy nhiên, trong thời điểm này, chúng ta cũng khuyến khích cách ly tại nhà khi đủ điều kiện về phòng ốc và các điều kiện khác theo quy định của Bộ Y tế, nhằm tạo điều kiện cho người dân về tinh thần và vật chất. “Hiện này dịch vẫn diễn biến phức tạp, xuất hiện nhiều F0 thì sẽ có nhiều F1, chúng ta cũng phải tính đến phương án cách ly tại nhà mới có thể thích ứng được với điều kiện hiện nay, đồng thời còn tránh lây chéo trong khu cách ly”- ông Phu cho biết.
Đề cập việc có nên để cho người dân lựa chọn việc cách ly hay không, PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng, vấn đề này cũng cần phải hài hòa, trong trường hợp đồng ý cho người dân lựa chọn việc cách ly thì phải đảm bảo được yêu cầu của điều kiện cách ly của Bộ Y tế mới xem xét cách ly tại nhà. Nếu không có đủ điều kiện cơ sở vật chất đảm bảo cách ly tại nhà, như phòng ốc chật chội, dễ có nguy cơ lây nhiễm cho gia đình, cộng đồng thì vẫn cần cách ly tập trung. “Chúng ta phải hết sức hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích của cộng đồng và đảm bảo kiểm soát được phòng, chống dịch, không để lây lan cho gia đình và cộng đồng”- ông Phu nêu rõ.
Hiện nay, cùng với nhiều địa phương trên cả nước, TP Hà Nội cũng xuất hiện nhiều ổ dịch mới với các ca mắc COVID-19 trong cộng đồng, diễn biến phức tạp, khó lường. Ông Phu cảnh báo Hà Nội luôn luôn cần cảnh giác cao độ. Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, TP Hà Nội cần thực hiện nghiêm Nghị quyết 128 của Chính phủ, thực hiện thích ứng, linh hoạt, kiểm soát dịch có hiệu quả… để thực hiện mục tiêu kép.
Luôn luôn xét nghiệm các đối tượng nguy cơ, vùng nguy cơ; đặc biệt xét nghiệm hàng ngày tất cả các trường hợp sốt, ho, khó thở… để phát hiện ổ dịch, khoanh vùng dập dịch kịp thời, đồng thời đánh giá nguy cơ đúng để có đáp ứng phù hợp.
Về vấn đề tiêm vaccine, ông cho rằng, Hà Nội phải bao phủ tiêm đủ 2 mũi cho người dân, đặc biệt người già, người bệnh nền. Đồng thời cũng quan tâm lưu ý đến các đối tượng người nhập cư, học sinh, sinh viên ở các tỉnh về Hà Nội học tập và làm việc…Cần có kế hoạch tiêm vaccine cho trẻ em.
Xem xét áp dụng cách ly tại nhà, thu gọn cách ly tập trung. Chuẩn bị cơ sở điều trị để nếu dịch có bùng ra không bị động.
Trong lúc này, cần tập trung huấn luyện, đào tạo cho y tế cơ sở để đáp ứng với nhu cầu nếu dịch bệnh diễn biến phức tạp.
Làm tốt công tác truyền thông. Triển khai mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, vì đó là cách giải quyết được nhiều ách tắc, vướng mắc, tồn tại như trong thời gian qua.
Chuyên gia cũng cho rằng, cần có phương án thích ứng, linh hoạt trong đáp ứng phù hợp với hoạt động, ngành nghề, theo địa bàn để vừa phòng chống dịch tốt và làm kinh tế hiệu quả, có phương án cho học sinh đến trường.
Ông cũng nhấn mạnh vai trò của người dân rất quan trọng. Vì dịch ở trong dân, mà chỉ có người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch mới có hiệu quả. Trong đó, người dân cần tiếp tục thực hiện thật tốt thông điệp “5K” vì “5K” cắt đứt chuỗi lây nhiễm./.