Thông tin về hiện tượng siêu trăng và nguyệt thực toàn phần gặp nhau, gọi là hiện tượng trăng máu xuất hiện vào đêm 28/9/2015 là một điều vô cùng kỳ thú hiếm gặp đang được nhiều người hồ hởi đón chờ. Nhưng theo các chuyên gia, trong thiên văn học không có thuật ngữ “trăng máu” và cũng không có gì kỳ thú, thậm chí không quan sát được.
Nguyệt thực không phải là “trăng máu”
Thông tin về hiện tượng “siêu trăng máu” thời gian gần đây xuất hiện nhiều trên các trang mạng, diễn đàn khiến nhiều người tò mò đón đợi để quan sát hiện tượng hiếm gặp này. Lý giải, anh Đặng Vũ Tuấn Sơn, Câu lạc bộ Thiên văn trẻ cho biết trong khoa học, không có hiện tượng nào gọi là "trăng máu". Thuật ngữ này (blood moon) xuất phát từ thiên chúa giáo chỉ 4 lần nguyệt thực liên tiếp, mỗi lần cách nhau 6 tuần trăng. Do trùng hợp ngẫu nhiên mà chúng ta có 4 lần như vậy mà lần đầu tiên đã bắt đầu vào tháng 4/2014, lần tháng 9 này là lần cuối. Có thể do đó mà người ta gắn với hiện tượng này là “trăng máu”. “Nói ngắn gọn: Nguyệt thực không hề có tên gọi khác là "trăng máu" như nhiều người nhầm tưởng”, anh Đặng Vũ Tuấn Sơn khẳng định.
Khái niệm "siêu trăng" (supermoon) cũng không phải một thuật ngữ khoa học mà do một số báo chí phương Tây đưa ra để chỉ những lần trăng tròn trùng với thời điểm nó tới điểm cực cận trên quỹ đạo Trái Đất (điểm gần Trái Đất nhất trong một chu kỳ). Tính theo cách đó thì năm nào cũng có một hay vài lần như vậy và thực tế việc cho rằng Mặt Trăng to hơn nhiều chỉ là do tưởng tượng của người quan sát. Hai thuật ngữ hoàn toàn nằm ngoài phạm vi của thiên văn học mới đây đã được nhiều báo chí và cả một số bạn trẻ tự cho là mình "yêu thiên văn" cho kết hợp với nhau để tạo nên "siêu trăng máu" là hoàn toàn không có cơ sở.
Vì những lý do đó, anh Đặng Vũ Tuấn Sơn cho rằng, hiện tượng nguyệt thực sắp tới đây chỉ là hiện tượng bình thường, không phải hiếm gặp và cũng không hề kỳ thú như nhiều người thêu dệt.
 |
| Ảnh minh họa. |
Không báo hiệu “ngày tận thế”
Lần xảy ra hiện tượng nguyệt thực này, theo anh Đặng Vũ Tuấn Sơn, chỉ có một số nước quan sát được, trong đó không có Việt Nam. Có thông tin cho rằng, khi Mặt Trăng dần dần chuyển sang màu đỏ, do ánh sáng từ Mặt Trời bị tán xạ khi đi xuyên qua bầu khí quyển của Trái Đất, là khi “trăng máu” xuất hiện, sẽ ảnh hưởng đến não bộ, tâm lý, hành động, hình dáng cơ thể con người. Đây là quan niệm không có cơ sở khoa học và cũng chưa từng có công trình nào chứng minh được điều này. Những tin đồn này là không có căn cứ. Hơn nữa, khi có nguyệt thực, Mặt Trăng cũng sẽ không tối hoàn toàn nên mọi người cần phân biệt rõ.
Liệu giả thuyết “trăng máu” là báo hiệu của ngày tận thế có đúng không? Anh Đặng Vũ Tuấn Sơn cho biết, ở nhiều nước trên thế giới, họ còn đồn thổi cho rằng, "siêu trăng máu" là báo hiệu của ngày tận thế và con người có thể sẽ gặp họa vào những ngày này nên họ thường tránh ra khỏi nhà vào thời điểm xuất hiện nó để tránh những điềm xấu. Hoặc có một số nước thì lại lo sợ sẽ bị nhiễm độc từ ánh sáng của “mặt trăng máu”, bởi vậy, nhiều người không đi ra ngoài để tránh “đụng chạm” với ánh sáng này. Nhưng tất nhiên, đó chỉ là những lời nói không có cơ sở khoa học và các chuyên gia đã nhanh chóng bác bỏ những tin đồn thất thiệt này.
“Chúng ta không nên gắn cho nó những điều kỳ quặc. Bởi, đối với văn minh loài người thì hiện tượng nguyệt thực toàn phần được ghi nhận lần đầu cách đây hàng nghìn năm ở nhiều nền văn hóa khác nhau. Khi đó, do nhận thức của con người còn nhiều hạn chế nên họ đã có cái nhìn chưa chính xác về hiện tượng này”, anh Đặng Vũ Tuấn Sơn khẳng định.
Theo Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), lần gần đây nhất, “siêu trăng” và nguyệt thực toàn phần cùng xuất hiện là vào năm 1982. Theo dự đoán thì sau lần xuất hiện này, phải đến năm 2033 nó mới tái xuất trở lại. Trong một đoạn video được lan truyền trên các trang mạng xã hội đã giải thích về hiện tượng này với ý kiến các nhà khoa học cho rằng: “Điều kiện trước tiên là trăng tròn và khi Mặt Trăng ở điểm cực cận với Trái Đất trên quỹ đạo hình elip của nó, người ta sẽ thấy đường kính của nó lớn hơn đến 14%. Đó là một “siêu trăng”.