Trận lũ đã cướp đi sinh mạng của 80 người và được xem là trận lũ kinh hoàng nhất trong nhiều thập kỷ trở lại đây. Qua 5 năm, vùng đất Xóm Trường này đã hồi sinh, nhưng đây vẫn luôn là bài học đắt giá đối với nhiều địa phương trong việc ứng phó với thảm họa thiên tai.
Trận lũ xảy ra ngày 02/11/2009 và là một trong những trận lũ tang thương nhất trên vùng đất Phú Yên. Chỉ trong một đêm, lũ dữ bất ngờ cuốn phăng cả Xóm Trường, xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân cướp đi mạng sống của 18 người dân trong làng. Dấu tích kinh hoàng của cơn lũ giấu mình sau cây cối, vườn tược. Nhưng, với người trong vùng, cho dù không ai muốn nhớ thì cũng không thể quên được ký ức đau buồn xảy ra 5 năm trước ở nơi này.
Với bà Nguyễn Thị Kim Chuyên – Xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân và nhiều người dân ở đây thì đêm ngày mùng 2 đó là một đêm lũ lịch sử không thể nào quên.
Trận lũ 2009 ở tỉnh Phú Yên làm cho 80 người chết khiến cho người dân miền Trung thấm thía hơn cái hung dữ của thiên tai. Một bài học được chính người dân rút ra, đó là phải thích ứng với
lũ lụt.
42 hộ gia đình ở Xóm Trường định cư tại khu vực an toàn trước lũ. 300 m2 đất cho mỗi gia đình, không phải là rộng so với khi ở làng cũ ven sông, nhưng người trong làng ưng ý chính ở chỗ, ít ra họ không còn thấp thỏm âu lo khi mùa lũ đến.
Một nơi ở mới. Và, tương ứng với đó là một sinh kế mới đang được người dân Xóm Trường quen dần như là thích ứng với lũ lụt thường xuyên xảy ra.
Đất ở không còn rộng, các gia đình thay đổi lối chăn nuôi. Mỗi nhà dành ra phần đất xây dựng chuồng nuôi gia súc. Làng cũ - nơi bị lũ xóa sổ - giờ trở thành cánh đồng cỏ, nguồn thức ăn cho đàn gia súc ở làng mới. Nuôi được gia súc, thu nhập đỡ phần nào khi mà điều kiện canh tác, ruộng đất không còn nhiều, kể từ trận lũ lịch sử.
Ông Lê Văn Hùng – Chủ tịch UBND xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân cho biết, Đến thời điểm này thì vấn đề thích nghi về sống ở vùng lũ lụt hoặc là lên cao thì nói chung, bà con đã thích nghi, thì trong quá trình thực hiện thì địa phương cũng rất là quan tâm.
Việt Nam là 1 trong 4 quốc gia chịu ảnh hưởng lớn nhất của hiện tượng khí hậu cực đoan trong vòng 2 thập kỷ trở lại đây. Mỗi năm, thiên tai cướp đi mạng sống của 466 người, thiệt hại trên 1,5 tỷ đô-la Mỹ, tương đương 1,5% GDP.
Những địa phương thường xuyên hứng chịu lũ lụt như tỉnh Phú Yên đã bắt đầu thay đổi cách thức trong thích ứng với thiên tai từ những bài học có được sau trận lũ 5 năm trước.
Ông Võ Cao Phi – Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân cho rằng sau Bài học sâu sắc này, trong cái cơn đại hồng thủy này cả người dân đến chính quyền các cấp, đặc biệt là chính quyền cơ sở xã cũng như người dân thì cái tính cộng đồng và thích ứng với bão lũ cao hơn.
Những ngày này, không ít người ở khu tái định cư Xóm Trường, xã Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên vẫn chạnh lòng nhớ lại trận lũ khủng khiếp cách đây 5 năm. Khi đó, cả làng thất thần, cả làng như chết lặng.
Bà Kim Chuyên, người thoát chết trong trận lũ 5 năm trước, bây giờ thường kể lại thời khắc kinh hoàng trong lũ như là lời nhắc nhở mọi người, không thể chủ quan mỗi mùa mưa lũ. Cho dù bây giờ đã ở nơi cao ráo, nhưng chuẩn bị lương thực cũng như các vật dụng thiết yếu vẫn là thói quen của người dân miền Trung trước mùa mưa lũ./.