Người đàn ông Iran bắn rơi chiếc máy bay Boeing 737-800 mang số hiệu 752 của hãng hàng không Ukraine International Airlines gần sân bay Tehran hôm 8-1 đã bị bắt giam, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nói với tạp chí Der Spiegel của Đức ngày 24-1.
“Đây là một tình huống phức tạp xảy ra trong thời điểm phức tạp. Gần 32 năm trước, Mỹ bắn rơi một máy bay chở khách Iran. Cho đến hôm nay, họ vẫn chưa đưa ra lời xin lỗi chính thức. Viên sĩ quan Mỹ chịu trách nhiệm cho vụ bắn rơi máy bay đó thậm chí còn được nhận huy chương. Trong khi đó, người đàn ông Iran bắn rơi máy bay Ukraine giờ đang bị bỏ tù”, ông Zarif trả lời câu hỏi tại sao phải ba ngày sau thảm kịch chính phủ Iran mới thừa nhận quân đội nước này bắn rơi máy bay.
Ông Zarif nhắc tới sự kiện máy bay Airbus A300 mang số hiệu 655 của hãng hàng không Iran Air bị tuần dương hạm USS Vincennes của Mỹ phóng tên lửa bắn rơi hồi tháng 7-1988.
 |
| Nhân viên cứu hộ làm việc tại hiện trường rơi máy bay Ukraine ở Shahedshahr, tây nam thủ đô Tehran, Iran. Ảnh: AP
|
Và không như Mỹ, Iran không thăng cấp, đề xướng những ai tham gia vụ phóng tên lửa nhằm vào một mục tiêu dân sự, ông Zarif nhắc nhở.
Bị trúng tên lửa đất đối không, chiếc Airbus A300 bị vỡ từng mảnh trên Vịnh Ba Tư, giết chết toàn bộ 290 người trên khoang. Washington chưa từng đưa ra lời xin lỗi chính thức, song đã trao huy chương Legion of Merit cho ông William C. Rogers III, thuyền trưởng của tàu USS Vincennes, vì “sự chỉ đạo đặc biệt đáng khen từ tháng 4-1987 đến tháng 5-1989”, theo hãng RT.
Ngoại trưởng Zarif nói thêm rằng người dân quả thực có quyền khiếu nại chuyện thông tin không được tiết lộ ngay lập tức, song đó không phải lỗi của chính phủ Iran.
Bản thân ông Zarif cũng chỉ phát hiện sự thật này hơn hai ngày sau khi máy bay Ukraine bị bắn rơi.
“Đó là thời điểm các quan chức cấp cao trong quân đội đi đến kết luận cuối cùng rằng máy bay rơi là do ai đó bắn nhầm”, nhà ngoại giao hàng đầu Iran nói thêm.
Khi được hỏi liệu có kế hoạch tổ chức một cuộc điều tra quốc tế đối với vụ rơi máy bay hay không, ông Zarif cho hay phía Iran đã mời người Ukraine tham gia điều tra.
“Chúng tôi sẵn sàng cho sự tham gia của các nước khác. Chúng tôi đang tiến hành một cuộc điều tra thích hợp dựa trên các yêu cầu quốc tế”, ông Zarif nói.
Chuyến bay 752 của hãng hàng không Ukraine International Airlines rơi gần sân bay quốc tế Imam Khomeini ở Tehran (Iran) vài phút sau khi cất cánh vào 8-1. Tất cả 176 người trên khoang thiệt mạng, gồm công dân Ukraine, Iran, Canada, Afghanistan, Đức, Thụy Điển và Anh.
Ba ngày sau thảm kịch, quân đội Iran thừa nhận họ đã bắn nhầm máy bay vì tưởng máy bay là tên lửa hành trình thù địch.
Vụ tai nạn diễn ra vài giờ sau khi Iran nã hơn chục tên lửa vào hai căn cứ có lính Mỹ đồn trú tại Iraq. Trận không kích nhằm báo thù cho cái chết của Tướng Qassem Soleimani – chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Nhân vật này bị giết chết trong trận không kích của Mỹ sáng 3-1 gần sân bay quốc tế Baghdad (Iraq) sáng 3-1.