Chi trăm triệu làm sổ đỏ vẫn bị thu hồi đất: LS nói gì?

Để làm rõ vấn đề khiếu nại của gia đình bà Đinh Thị Tuyến (SN 1949) và con trai Lềnh Văn Hồng (xã Vạn Yên, Vân Đồn, Quảng Ninh) về việc UBND huyện Vân Đồn (Quảng Ninh) biến diện tích đất vườn do các cụ khai hoang, cải tạo từ trước năm 1954 thành đất trồng cây lâu năm (Kiến Thức đã phản ánh trong bài Chi hơn trăm triệu làm sổ đỏ, vẫn bị thu hồi đất), PV Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Thanh Tùng về vấn đề pháp lý liên quan đến vụ việc trên.

Luật sư Nguyễn Thanh Tùng, Văn phòng Luật sư Nguyễn Minh Đoàn (Đoàn luật sư TP Hải Phòng) cho biết, căn cứ vào hồ sơ hiện có cũng như qua lời trình bày của gia đình bà Tuyến, anh Hồng, có thể thấy khiếu nại của họ là có cơ sở pháp luật.

Theo luật sư Tùng, căn cứ Điều 87 Luật Đất đai thì khi làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, việc xác định đất vườn là đất ở được thực hiện như sau:

- Đất vườn, ao được xác định là đất ở phải trong cùng một thửa đất có nhà ở thuộc khu dân cư.

- Đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành trước ngày 18/12/1980 và người đang sử dụng có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai thì diện tích đất vườn, ao đó được xác định là đất ở.

- Đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày Luật Đất đai có hiệu lực thi hành và người đang sử dụng có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai mà trong giấy tờ đó ghi rõ diện tích đất ở thì diện tích đất có vườn, ao được xác định theo giấy tờ đó.

- Đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày Luật Đất đai có hiệu lực thi hành và người đang sử dụng có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai mà trong giấy tờ đó không ghi rõ diện tích đất ở thì diện tích đất có vườn, ao được xác định như sau:

+ Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ vào điều kiện, tập quán tại địa phương quy định hạn mức công nhận đất ở theo số lượng nhân khẩu trong hộ gia đình;

+ Trường hợp diện tích thửa đất lớn hơn hạn mức công nhận đất ở tại địa phương thì diện tích đất ở được xác định bằng hạn mức công nhận đất ở tại địa phương;

+ Trường hợp diện tích thửa đất nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở tại địa phương thì diện tích đất ở được xác định là toàn bộ diện tích thửa đất.

- Đối với trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai thì diện tích đất ở có vườn, ao được xác định theo mức đất ở giao cho mỗi hộ gia đình, cá nhân quy định tại khoản 2 Điều 83 (Căn cứ vào quỹ đất của địa phương và quy hoạch phát triển nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt, Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định hạn mức đất giao cho mỗi hộ gia đình, cá nhân để làm nhà ở tại nông thôn phù hợp với điều kiện và tập quán tại địa phương) và khoản 5 Điều 84 của Luật Đất đai (Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ vào quy hoạch xây dựng đô thị và quỹ đất của địa phương quy định hạn mức đất ở giao cho mỗi hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng nhà ở đối với trường hợp chưa đủ điều kiện để giao đất theo dự án đầu tư xây dựng nhà ở).

Dẫn chiếu quy định trên, trường hợp thửa đất ở nhà bà Tuyến có vườn, ao được hình thành trước ngày 18/12/1980 và gia đình bà có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai thì diện tích đất vườn, ao đó được xác định là đất ở.

Việc UBND huyện Vân Đồn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ bà Đinh Thị Tuyến mà không căn cứ vào nguồn gốc đất, xác định không đúng diện tích đất ở cũng như xác định sai mục đích sử dụng đất từ đất vườn sang đất trồng cây lâu năm là không đúng với quy định của pháp luật về đất đai, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình bà Đinh Thị Tuyến.

Nói về việc cưỡng chế thu hồi đất của gia đình bà Đinh Thị Tuyến và ông Lềnh Quang Hồng khi chưa giải quyết các vấn đề liên quan đến việc khiếu nại, Luật sư Nguyễn Thanh Tùng cho biết:

Khoản 2 Điều 204 Luật đất đai 2013 quy định: Người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai. Quyết định thu hồi đất cũng là một dạng Quyết định hành chính và có thể bị khiếu nại theo quy định của Luật khiếu nại năm 2011.

Hơn nữa, căn cứ các Điều 27, Điều 28 Luật Khiếu nại năm 2011 thì trong thời hạn 10 kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý giải quyết và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết, trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do. Và trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thụ lý, cơ quan giải quyết khiếu nại phải ra quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.

Trong vụ việc này, sau khi nhận được Quyết định cưỡng chế thu hồi đất của hộ bà Đinh Thị Tuyến và gia đình ông Lềnh Quang Hồng, gia đình bà Tuyến và ông Hồng đã tiến hành khiếu nại quyết định này. Tuy nhiên, khi nhận được đơn khiếu nại của bà Tuyến, UBND huyện Vân Đồn không thực hiện việc giải quyết khiếu nại mà vẫn thực hiện Quyết định cưỡng chế thu hồi đất là trái quy định của Luật đất đai 2013 và Luật khiếu nại 2011.