Trong bài phát biểu trước các binh sỹ Mỹ ngày 27/11, Tổng thống Donald Trump cho biết chính quyền của ông đã phê duyệt việc mua thêm oanh tạc cơ tàng hình tầm liên lục địa B-2 Spirit, nhắc đến hiệu quả của chúng trong các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân Iran hồi tháng 6.

Trước đó, phát biểu trước Quốc hội Israel, ông cũng tuyên bố đặt mua phiên bản nâng cấp của dòng máy bay này và nói: “Tôi không ngờ chúng có thể làm được những gì chúng đã làm. Thành thật mà nói, chúng tôi vừa đặt thêm 28 chiếc — phiên bản được cải tiến một chút. Chúng tôi đặt một loạt lớn".

Phát biểu của ông được đưa ra sau khi xuất hiện những hình ảnh đầu tiên cho thấy Trung Quốc bay thử một máy bay ném bom tàng hình hạng nặng tầm liên lục địa có sải cánh tương đương B-2. Chỉ có 20 chiếc B-2 sản xuất hàng loạt từng được chế tạo, đi vào biên chế từ năm 1997–2000. Chương trình sản xuất bị cắt ngắn rất nhiều so với kế hoạch 132 chiếc ban đầu do các vấn đề trong thiết kế.

Chiến dịch Midnight Hammer

Dưới Chiến dịch Midnight Hammer, bảy chiếc B-2 cất cánh từ Căn cứ Không quân Whiteman vào đêm 21/6 với kế hoạch bay thể hiện điểm đến là Guam - nhằm giảm khả năng Iran chuẩn bị phòng thủ đánh chặn. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Dan Caine, giải thích rằng quân đội Mỹ đã sử dụng “nhiều biện pháp nghi binh, gồm cả mồi bẫy, khi các máy bay thế hệ 4 và 5 bay dẫn đầu ở độ cao lớn và tốc độ cao để quét sạch mối đe dọa từ tiêm kích và tên lửa đất đối không".

Mỗi B-2 có thể mang tối đa 18.000 kg vũ khí, bao gồm hai quả GBU-57 Massive Ordnance Penetrator, loại bom xuyên phá được thiết kế để tiêu diệt các cơ sở quân sự kiên cố nhất mà không vượt ngưỡng sử dụng vũ khí hạt nhân. Những quả bom này được xác nhận đã được dùng để tấn công các cơ sở của Iran, dù mức độ thành công của đòn đánh vẫn chưa rõ ràng.

Khả năng đưa B-2 trở lại sản xuất

Việc tái trang bị dây chuyền của Northrop Grumman để sản xuất B-2 sau hơn 25 năm bị xem là quá tốn kém, đặc biệt khi chỉ sản xuất 28 chiếc như lời Tổng thống Trump đề cập. Một vấn đề khác là thiết kế B-2 ngày càng trở nên lỗi thời, khi công nghệ radar và công nghệ tàng hình đã cải thiện đáng kể kể từ thập niên 1980 — thời điểm B-2 được phát triển.

Có khả năng ông Trump thực chất đang ám chỉ tới máy bay ném bom B-21 Raider, vốn là phiên bản tinh chỉnh, thu nhỏ và hiện đại hóa của B-2 nhằm giảm chi phí. B-21 dự kiến biên chế đầu những năm 2030, với hệ thống điện tử và khả năng tàng hình hiện đại hơn B-2 khoảng 25 năm, dù tải trọng và tầm bay nhỏ hơn nhiều.

Với giá hơn 2 tỷ USD/chiếc, B-2 là máy bay chiến đấu đắt đỏ nhất từng được chế tạo. B-21 được kỳ vọng rẻ hơn khoảng 70% nhờ sản xuất quy mô lớn và kích thước nhỏ hơn.

B-2 còn gặp nhiều vấn đề vận hành, như chi phí bảo trì cực cao, vượt xa dự tính ban đầu; yêu cầu phải cất giữ trong nhà chứa có điều hòa đặc biệt, khiến chúng không thể triển khai thường xuyên ngoài lãnh thổ Mỹ,...

Không quân Mỹ hiện đang chịu áp lực ngân sách lớn để tài trợ đồng thời: B-21, tiêm kích F-47, tiếp tục mua F-35, cùng nhu cầu cấp thiết về máy bay tiếp dầu và chỉ huy cảnh báo sớm. Điều này khiến khả năng khởi động một chương trình hàng tỷ USD để nối lại sản xuất B-2 gần như không khả thi.