Vì sao tháng 7 âm lịch lại được gọi là tháng cô hồn?

Có nhiều cách lý giải về nguồn gốc tên gọi “tháng cô hồn” trong dân gian. Dù mỗi cách nói có đôi chút khác biệt, nhưng tựu chung đều hướng đến ý nghĩa nhân văn: nhắc nhở con người sống hiếu kính với tổ tiên và tích đức hành thiện.

Theo tín ngưỡng Trung Hoa, từ ngày mùng 2 đến hết 12 giờ đêm ngày rằm tháng 7 âm lịch, Diêm Vương mở cửa âm phủ, cho các vong hồn trở về dương thế thăm con cháu, người thân. Cũng chính vì vậy, dân gian thường kiêng kỵ làm những việc trọng đại trong tháng này.

Tháng 7 âm lịch vì thế được gọi là tháng cô hồn. Tuy nhiên, theo quan niệm xưa, sau ngày rằm tháng 7, số lượng vong hồn vất vưởng không còn nhiều, bởi đến 12 giờ trưa hôm ấy Diêm Vương sẽ đóng lại Quỷ Môn Quan.

Đặc biệt, rằm tháng 7 còn gắn với ngày sinh của Địa Quan Đại Đế, vì vậy cửa địa ngục sẽ mở, ma quỷ được tự do lên dương gian. Người xưa tin rằng đây cũng là lúc những vong hồn mang theo sự xui rủi, rắc rối cho nhân gian. Chính từ quan niệm này mà phong tục cúng cô hồn ra đời, vốn bắt nguồn từ Trung Quốc rồi lan truyền sang nhiều nơi, trong đó có Việt Nam.

Có 3 khung giờ đẹp thắp hương ngày mùng 1 tháng 7 âm lịch

Theo quan niệm dân gian, tháng cô hồn thường gắn với điều xui rủi, thời điểm hoạt động của ma quỷ. Ngoài kiêng làm các việc trọng đại, vào ngày mùng 1 tháng 7 âm lịch, các gia đình thường bày lễ cúng thành tâm, cầu mong bình an và may mắn.

Năm nay, ngày mùng 1 rơi vào thứ 7 ngày 23/8/2025 dương lịch. Chuyên gia phong thuỷ Song Hà cho biết có 3 khung giờ đẹp để lên hương gồm:

Giờ Mão (5 - 7   giờ )

Giờ Tị (9 -  11 giờ)  

Giờ Thân (15 - 17 giờ)

Vào ngày này, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị các mâm lễ vật để dâng lên ông bà tổ tiên và các vị thần, bày tỏ lòng biết ơn và sự thành kính. Đặc biệt, trong ngày mùng 1 tháng 7 âm lịch, nhiều gia đình còn cúng chúng sinh.

Thông thường, mâm cúng gia tiên, gia thần có cả lễ chay và lễ mặn, tùy thuộc vào lựa chọn của từng gia đình.

Đối với lễ chay, không thể thiếu hương, hoa, trầu cau, quả, tiền vàng, nước. Một số gia đình còn chuẩn bị thêm xôi, chè, rau xanh.

Với mâm cỗ mặn, chủ yếu là các món như thịt gà, rượu, nem, canh… Mỗi vùng miền sẽ có những món ăn đặc trưng riêng. Miền Bắc có thêm giò chả, canh bóng, canh măng mọc, rau xào. Mâm cỗ người miền Trung xuất hiện cá, tôm, nhiều khu vực ưa chuộng thịt dê hấp, thịt bò hầm. Ở miền Nam, các gia đình hay nấu thịt kho trứng, canh khổ qua nhồi thịt, bánh tét…

Lễ cúng gia tiên, gia thần cần phải được chế biến cẩn thận, trình bày đẹp, thể hiện lòng thành tâm. Ngoài các món ăn, cúng mùng 1 tháng 7 âm lịch cần có thêm vàng mã.

Mâm cúng chúng sinh thường giản dị hơn mâm cúng gia tiên, bao gồm các lễ vật như bánh đa, bỏng, ngô, khoai lang luộc, trứng luộc, cháo loãng, muối, gạo, bánh kẹo, xôi chè, hương, hoa, quả, chén nước.

Ngoài ra, các gia đình có thể chuẩn bị thêm vàng mã, tiền giấy, quần áo giấy… tùy theo điều kiện mỗi nhà.

5 điều tuyệt đối không nên đặt lên bàn thờ ngày mùng 1

Vào ngày mùng 1 tháng tháng 7 âm lịch, việc sắp lễ cần được thực hiện chỉn chu, thành tâm và tuân theo những quy tắc nhất định. Dưới đây là bốn điều kiêng kỵ nên tránh để giữ cho không gian thờ cúng được trang nghiêm và thanh tịnh:

Cắm hương vòng trực tiếp vào bát hương

Nhiều người có thói quen cắm hương vòng vào bát hương để hương cháy lâu hơn. Tuy nhiên, việc dùng que sắt hay kim loại cắm vào bát hương được xem là điều không cát lành, dễ làm xáo trộn phong thủy và ảnh hưởng đến sức khỏe, tài lộc của gia đình. Nếu muốn thắp hương vòng, tốt nhất hãy đặt trên đĩa riêng, tuyệt đối không cắm vào bát hương.

Dâng trái cây có mùi quá nồng

Hoa quả tươi là lễ vật quen thuộc, nhưng những loại có mùi quá gắt như mít, sầu riêng… lại không thích hợp. Bàn thờ cần sự thanh khiết, trang trọng, trong khi hương quá nồng dễ gây cảm giác khó chịu, làm mất đi sự trang nghiêm. Thay vào đó, nên chọn trái cây có mùi dịu nhẹ như chuối, cam, xoài… vừa tinh tế vừa thể hiện lòng thành.

Đặt hoa quả giả

Vì sự tiện lợi, nhiều gia đình dùng hoa quả giả để trang trí trên bàn thờ. Thế nhưng theo quan niệm tâm linh, đây là điều kiêng kỵ. Lễ vật cúng bái phải là đồ thật, có hương vị tự nhiên mới thể hiện được sự thành kính. Hoa quả giả dù đẹp mắt nhưng vô hồn, khiến không gian thờ cúng mất đi vẻ linh thiêng.

Dâng đồ lễ không sạch sẽ hoặc đã qua sử dụng

Một trong những nguyên tắc quan trọng khi dâng lễ là lễ vật phải tươi mới, nguyên vẹn và sạch sẽ. Những đồ ăn thức uống đã qua dùng, hoa quả dập nát hay kém chất lượng đều không nên đặt lên bàn thờ. Việc dâng cúng cần thể hiện sự trân trọng và lòng hiếu kính, vì vậy mọi lễ vật phải tinh khiết, trang nghiêm để giữ trọn ý nghĩa tâm linh.

Vật phẩm có màu sắc hoặc hình thù xấu

Việc bày biện các vật phẩm có màu sắc hoặc hình thù xấu, như những vật phẩm có hình dáng kỳ quái hoặc màu sắc không hợp với nguyên tắc phong thủy, cũng là điều không nên làm vào ngày đầu tháng. Những vật phẩm này có thể tạo ra những ảnh hưởng không tốt đến tài vận và sự hòa hợp trong gia đình. Thay vì sử dụng những vật phẩm không hợp, hãy chọn những vật trang trí có màu sắc tươi sáng và hình dáng trang nhã để đặt trên bàn thờ, nhằm thu hút năng lượng tích cực và may mắn.

* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm!