Loài chim kỳ dị mang tên Cratonavis zhui đã được khai quật trong tình trạng rất tốt, còn giữ nguyên được tư thế khi chết và những chi tiết tinh vi, cho thấy nó có một cái đầu "nửa mùa" với hộp sọ y hệt khủng long nhưng bộ xương phía sau hoàn toàn thuộc về loài chim.
Nó sống vào đầu kỷ Phấn Trắng, khoảng 120 triệu năm về trước. Trên cây tiến hóa của chim nó nằm giữa hai nhánh Ornithothoraces và Archaeopteryx, trong đó nhánh sau là các loài còn mang đặc tính "lai" với bò sát.
Hình ảnh tái hiện con chim đầu T-rex quái dị của kỷ Phấn Trắng - Ảnh: Chuang Zhao
"Kỷ Phấn Trắng là khoảng thời gian quan trọng bao gồm sự đa dạng hóa bùng nổ của các loài động vật có xương sống trên cạn, đặc biệt là thời kỳ mà các loài chim phân nhánh sớm nhất sau khi thoát khỏi tổ tiên theropod (khủng long chân thú)" - nhà nghiên cứu Min Wang từ Học viện Khoa học Trung Quốc cho biết.
Tiến sĩ Wang đã nghiên cứu hộp sọ và bộ xương sau sọ của con vật bằng phương pháp chụp cắt lớp vi tính có độ phân giải cao và tái hiện một chiếc hộp sọ giống hộp sọ của T-rex - khủng long bạo chúa - dù nhỏ hơn nhiều.
Xương vai của chúng cũng thể hiện những đặc điểm tiến hóa dở dang, cho thấy chúng đang nỗ lực thay đổi để sở hữu khả năng bay linh hoạt hơn, giống một kiểu thử nghiệm về hình thái. Xương cổ chân con vật cũng đang "nửa đường" tiến hóa để trở nên ngắn hơn.
Cận cảnh hóa thạch khi vừa được phát hiện - Ảnh: Nature Ecology & Evolution
Với các đặc điểm đó, mẫu vật đã cung cấp một mảnh ghép thú vị cho bức tranh tiến hóa của loài chim, một cái gì đó hoàn thiện hơn những con chim giống khủng long đầu tiên nhưng vẫn chưa trút bỏ được hết đặc điểm bò sát.
Nghiên cứu về loài chim trên vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Ecology & Evolution.