Các nhà khoa học vừa phát hiện thấy dấu vết của vi nhựa trong tinh hoàn, đồng thời nhận định đây có thể là lý do khiến số lượng tinh trùng nam giới đang giảm. Trên 23 cá thể nam giới và 47 cá thể chó nuôi trong nhà được thử nghiệm, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy vi nhựa trong tất cả các đối tượng.
Tuy không thể đếm số lượng tinh trùng người vì các mẫu tinh hoàn đều đã được bảo quản lạnh, nhóm vẫn có thể thực hiện đếm tinh trùng trên các mẫu tinh hoàn chó. Họ nhận thấy lượng tinh trùng giảm và tỷ lệ nhiễm nhựa PVC cao bất thường.
Sẽ cần những nghiên cứu tương lai khác để liên kết hiện trạng nhiễm nhựa này với hiện tượng lượng tinh trùng giảm toàn cầu.
Hạt vi nhựa - Ảnh: University of Queensland.
Suốt nhiều thập kỷ nay, nhiều nghiên cứu chỉ ra lượng tinh trùng trên nam giới đang giảm rõ rệt, đồng thời cho rằng việc ô nhiễm hóa chất là nguyên nhân chính. Vi nhựa cũng đã hiện hữu trên người, cụ thể là trong các mẫu máu, nhau thai, sữa mẹ, cho thấy vi nhựa đã tìm được đường xâm nhập cơ thể chúng ta.
Tuy nhiên, khoa học chưa hiểu rõ tác động của vi nhựa lên cơ thể người, mới chỉ có bằng chứng cho thấy chúng gây tổn thương trên tế bào người trong môi trường phòng thí nghiệm.
Lượng nhựa thải ra môi trường liên tục đã khiến hành tinh ô nhiễm nhựa nặng, khoa học đã tìm thấy dấu vết của nhựa từ nóc nhà Everest cho tới đáy rãnh Mariana. Con người đã đang hấp thụ vi nhựa vào cơ thể qua đường ăn uống, thậm chí qua cả đường hô hấp.
Phỏng đoán cho thấy hạt vi nhựa có thể nằm xen kẽ trong các mô sống và gây hiện tượng sưng tấy, như cách hóa chất trong không khí có thể gây ảnh hưởng tới cơ thể. Hồi tháng Ba, các bác sĩ đầu ngành đã cảnh báo về nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử vong trước tuổi ở những người có vi nhựa trong mao mạch.
Loài plankton với pháp danh khoa học Sagitta setosa ăn một dải nhựa dài 3mm - Ảnh: Giáo sư Richard Kirby.
“Ban đầu, tôi nghi ngờ về việc vi nhựa có thể thâm nhập vào cơ quan sinh sản”, giáo sư Yu Xiaozhong công tác tại Đại học New Mexico, Mỹ, nhận định. “Nhưng khi có kết quả nghiên cứu trên chó, tôi đã rất bất ngờ. Càng bất ngờ hơn khi thấy kết quả trên người”.
Các mẫu thí nghiệm được lấy từ hồi 2016, trên những người đã mất với tuổi thọ từ 16 tới 88 tuổi. Theo giáo sư, “tác động lên giới trẻ có thể đáng lo ngại hơn nhiều” khi tình trạng ô nhiễm nhựa ngày càng tăng. Các mẫu tinh hoàn chó được thử nghiệm đều được lấy từ các phòng khám thú y, có được sau khi phẫu thuật triệt sản.
Kết quả nghiên cứu cho thấy hàm lượng vi nhựa trong tinh hoàn người cao gấp 3 lần lượng có trên chó, cụ thể là 330 microgram trên mỗi gram mô, so với hàm lượng 123 microgram. Trong số đó, lượng polyethylene - chất được dùng đại trà trong sản xuất túi nilon và chai nhựa- xuất hiện nhiều nhất, kế đến là PVC.
Trong một nghiên cứu khác (với quy mô nhỏ hơn) được tiến hành tại Trung Quốc hồi năm 2023, vi nhựa đã được tìm thấy trong 6 mẫu tinh hoàn người và 30 mẫu tinh trùng. Kết quả nghiên cứu gần đây cũng cho thấy vi nhựa làm giảm lượng tinh trùng trên chuột, đồng thời gây rối loạn hormone.