Những tiến hóa kỳ diệu của động vật để thích nghi và tồn tại

Tiên hóa diễn ra một cách vô cùng ngẫu nhiên nhưng đôi khi chúng lại là con đường để tự thích nghi và giúp cho những loài này có thể sống sót với con người.

Chuột tiến hóa để có khả năng kháng độc
Nhung tien hoa ky dieu cua dong vat de thich nghi va ton tai
 
Một số người cho rằng những sinh vật này là có thể là thú cưng tuyệt vời, trong khi những người khác coi chúng là những sinh vật có hại và đáng sợ. Những người rơi vào trường hợp thứ hai chắc chắn sẽ không vui khi biết rằng ở châu Âu, những con chuột hiện đang tiến hóa để có thể sinh sống tốt hơn với con người.
Chúng thường được gọi là chuột "siêu cường" Algeria, một sự thích nghi mới được tạo ra bởi những con chuột Tây Ban Nha và Đức và sở hữu khả năng kháng độc.
Những con chuột con siêu cường sinh ra từ kết quả của một quá trình gọi là "sự hình thành loài lai" — ví dụ dễ hiểu nhất chính là con lai giữa hổ và sư tử.
Chất độc để diệt chuột phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay vẫn là warfarin, một loại thuốc chống đông máu gây chảy máu gây tử vong khi dùng quá liều. Warfarin được giới thiệu là sát thủ mới của loài gặm nhấm vào những năm 1950 và đã được chứng minh là có hiệu quả cho đến gần đây. Nhưng bây giờ có vẻ như sắp có một vấn đề nghiêm trọng mới về kiểm soát dịch hại bởi những con chuột siêu cường có thể kháng lại loại độc tố này.
Voi tiến hóa để không còn ngà
Nhung tien hoa ky dieu cua dong vat de thich nghi va ton tai-Hinh-2
 
Những kẻ săn trộm đã khiến cho ngày càng có nhiều voi châu Phi sinh ra không có ngà.
Sự tiến hóa là một quá trình kỳ lạ, nhưng nó có ý nghĩa. Trước kia, những con voi có chiếc ngà lớn thường sống lâu hơn, tự vệ tốt hơn - và quan trọng nhất - thu hút nhiều bạn tình hơn.
Tuy nhiên, do thị trường ngà voi bất hợp pháp vẫn phát triển cho nên những con voi có cặp ngà lớn dễ bị săn lùng hơn. Điều này có nghĩa là những con voi có ngà lớn không sống được lâu và không có cơ hội sinh sản. Trong khi đó, những con voi nhỏ không ngà thì có thể sống lâu hơn và rất có thể sẽ sinh nhiều con hơn, dẫn đến nhiều con non không ngà hơn.
Người ta ước tính rằng ở một số địa điểm, có tới 98% voi cái sinh ra không có ngà (con số trước đây thường là từ 2 đến 6%). Tuy nhiên việc không có ngà cũng mang đến một số hệ quả nhất định, vì ngà được sử dụng để đào bới, ăn uống và các hoạt động khác mà những con voi không ngà này không thể thực hiện theo cách tương tự.
Cừu sừng lớn đã teo nhỏ cặp sừng
Nhung tien hoa ky dieu cua dong vat de thich nghi va ton tai-Hinh-3
 
Những con cừu bighorn (cừu sừng lớn) ở Alberta, Canada, được đặt tên theo nghĩa đen vì cặp sừng cực kỳ đặc biệt to lớn. Tuy nhiên chúng cũng giống như voi châu Phi, những chiếc sừng lớn thường khiến chúng trở thành mục tiêu lớn của những kẻ trộm.
Sự tiến hóa tự nhiên sẽ ưu tiên những con cừu có cặp sừng lớn hơn vì những chiếc sừng lớn hơn sẽ tốt hơn cho việc chiến đấu, tự vệ hoặc thu hút bạn tình. Tuy nhiên, loài người lại làm cho sự tiến hóa của chúng diễn ra ngược lại.
Những con cừu đực nhỏ hơn có sừng nhỏ hơn ít có khả năng bị săn bắt hơn, dẫn đến việc những con này sinh ra nhiều con hơn và tiếp tục truyền gen của chúng sang thế hệ tiếp theo.
Bướm đêm thay đổi màu sắc
Nhung tien hoa ky dieu cua dong vat de thich nghi va ton tai-Hinh-4
 
Ở nước Anh, bướm đêm hạt tiêu là loài sống sót nhờ ngụy trang, vì đôi cánh trắng lốm đốm của nó có thể kết hợp và ngụy trang hoàn hảo với những cây bạch dương phủ đầy địa y. Sau đó, cuộc Cách mạng Công nghiệp đã gây ra ô nhiễm, nhuộm đen những cái cây bằng bồ hóng, khiến cho bất kỳ con chim đói nào đang tìm kiếm một bữa ăn nhanh đều có thể dễ dàng nhìn thấy con bướm đêm tội nghiệp này.
Tuy nhiên loài bướm đêm có cả màu trắng và đen, và trong khi bướm đêm trắng là loài chiếm ưu thế, thì sự phát triển của ngành công nghiệp đã dẫn đến việc tất cả các con bướm đêm trắng đều bị ăn thịt. Trong khi đó những con bướm đêm màu đen chiếm thiểu số trước đây lại có thể an toàn và dần trở thành đa số. Câu chuyện này đã trở thành một cuộc thảo luận yêu thích của những người đam mê thuyết tiến hóa của Darwin, vì nó cung cấp bằng chứng rõ ràng, có thể chứng minh được về sự chọn lọc tự nhiên đang diễn ra trong thời đại ngày nay.
Ngoài ra, sau khi nước Anh thực hiện nỗ lực lớn để làm sạch không khí, cây cối và môi trường của họ vào những năm 1900, bướm đêm trắng cũng bắt đầu sinh sôi nảy nở trở lại.
Cá tuyết Đại Tây Dương đột biến
Nhung tien hoa ky dieu cua dong vat de thich nghi va ton tai-Hinh-5
 
Do tình trạng ô nhiễm, một loài ăn đáy nhỏ ở Đại Tây Dương đã tiến hóa để không chỉ tồn tại trong vùng nước bị ô nhiễm, mà thậm chí còn phát triển mạnh trong đó. Đây là một ví dụ hấp dẫn ngày nay về sự tiến hóa nhanh chóng bởi vì PCB (biphenyls polychlorin).
Hầu hết các phôi cá gặp phải PCB đều có vấn đề nghiêm trọng về tim, nhưng cá tuyết Đại Tây Dương tình cờ sở hữu đúng bộ gen đột biến cho phép nó tiến hóa trong điều kiện khắc nghiệt mới.
Vì những con cá này tiến hóa để tồn tại trong vùng nước độc hại, nên sinh lý tiến hóa của chúng có thể không hoạt động tốt ở vùng nước sạch hơn.
Nguồn: Animalia; Unbelievable; ZME

Những hành vi kỳ lạ của động vật khoa học chưa giải thích được

Chúng ta ngày càng tìm hiểu nhiều hơn về các loài động vật, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta biết tất cả mọi thứ.

1. Tại sao bò quay mặt về hướng bắc hoặc nam khi ăn cỏ?
Nhung hanh vi ky la cua dong vat khoa hoc chua giai thich duoc
Ngoài bò, nhiều loài gia súc khác cũng có thói quen quay đầu về hướng bắc hoặc nam khi gặm cỏ, nghỉ ngơi. 
Theo chương trình All Things Considered của NPR, bò có thể cảm nhận được từ trường của Trái Đất và sẽ căn chỉnh cơ thể của chúng để quay mặt về phía bắc hoặc nam trong khi ăn - giống như một chiếc la bàn. Hơn nữa, những người thực hiện khám phá - Hynek Burda và nhóm của cô tại Đại học Duisburg-Essen của Đức - đã phát hiện ra rằng các loài động vật khác, đặc biệt là hươu, cũng làm điều tương tự và dường như hành động này không có mục đích cụ thể nào.
Các loài chim sử dụng từ trường của hành tinh với mục đích điều hướng trong quá trình di cư. Nhưng những con bò đâu có cần di cư? Các loài động vật có vú chỉ đơn giản là không di chuyển từ nơi này đến nơi khác như cách các loài chim vẫn làm, do đó, việc cảm nhận từ trường Trái Đất ở chúng dường như chỉ là một chức năng vô giá trị.
Tuy nhiên, động vật hiếm khi làm những việc mà không có lý do. Vì vậy, hành vi quay mặt về phía bắc hoặc nam có thể có một ý nghĩa nhất định mà chúng ta vẫn chưa thể dùng khoa học để giải thích. Như nhà sinh vật học Richard Holland đã đưa ra giả thuyết (và được trích dẫn bởi NPR) rằng trên thực tế, các loài động vật có vú đã di cư rất nhiều trong quá khứ, và hành vi quay mặt về phía bắc hoặc nam chỉ là một đặc điểm tiến hóa còn sót lại.
2. Tại sao động vật có thể dự đoán trước được động đất?
Nhung hanh vi ky la cua dong vat khoa hoc chua giai thich duoc-Hinh-2
Chuột, chồn, rắn và rết được cho là rời khỏi hang của chúng để tìm đến nơi an toàn vài ngày trước khi một trận động đất hủy diệt.  
Có rất nhiều bằng chứng về động vật, cá, chim, bò sát và côn trùng thể hiện những điều kỳ lạ vài tuần đến trước vài giây trước khi động đất.
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, hai loại sóng phát ra từ một trận động đất: sóng S lớn và sóng P nhỏ thường xuất hiện vài giây trước sóng S. Động vật có thể cảm nhận được sóng P nhỏ, vì vậy khi cảm nhận được loại sóng này, chúng biết sẽ biết và tìm hướng bỏ chạy. Vì vậy, nếu thú cưng của bạn ngẫu nhiên bắt đầu hoảng sợ và bỏ chạy đến vùng đất cao hơn, hãy cẩn thận - bởi vì bạn có khoảng năm giây trước khi mọi thứ xung quanh bạn bắt đầu rung chuyển.
Tuy nhiên, điều khó hiểu là một số loài động vật có thể cảm nhận được động đất vài ngày hoặc thậm chí vài tuần trước khi nó thực sự xảy ra. Như USGS đã đề cập, vào năm 373 TCN, một trận động đất lớn đã làm rung chuyển Hy Lạp. Nhưng những con chuột, rắn, và thậm chí cả rết đều bỏ chạy rất lâu trước khi thảm họa xảy ra.
Cho đến ngày nay, chúng ta vẫn không biết tại sao chúng có thể làm được điều đó. Nhà nghiên cứu Joseph Kirschvink đã đưa ra giả thuyết trong cuốn Dự báo động đất bằng động vật: Tiến hóa và Nhận thức bằng giác quan vào năm 2000 rằng có thể có nhiều dấu hiệu cảnh báo động đất hơn chúng ta biết hiện nay, một số dấu hiệu có thể đến trước vài tuần và động vật có thể phản ứng với những dấu hiệu đó.
3. Tại sao những con kiến cô đơn thường chết rất nhanh?
Nhung hanh vi ky la cua dong vat khoa hoc chua giai thich duoc-Hinh-3
Theo các nhà nghiên cứu, có hơn 20 tỷ tỷ con kiến tồn tại trên hành tinh của chúng ta. 
Kiến là những sinh vật có tính xã hội rất cao - nếu bạn đụng độ một con trong rừng mưa nhiệt đới, rất có thể có khoảng 15 triệu con nữa ở gần đó. Tuy nhiên điều kỳ lạ là nếu một con kiến bị bỏ lại một mình, chúng sẽ chết theo đúng nghĩa đen, và điều đó sẽ đến rất nhanh.
Trong một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Lausanne Thụy Sĩ, một loài kiến thợ mộc được biết đến với tên gọi Camponotus fallah đã phải chịu những tác động đáng kể khi bị cô lập khỏi các cá thể kiến khác. Khi những con kiến có thể sống sót qua hai tháng (tuổi thọ trung bình của chúng là 6-12 tuần ), thì những con cô đơn sẽ chết đi chỉ sau 6 ngày.
Những con kiến này được quan sát thấy đi lại nhiều hơn so với những con kiến được sống trong đàn. Chúng ăn lượng thức ăn tương tự như những con kiến được sống trong bầy đàn, nhưng phần lớn trong số đó không bao giờ rời khỏi khu vực dạ dày của chúng, điều đó có nghĩa là chúng ăn rất nhiều, phần lớn không thể hoàn thành quá trình trong đường tiêu hóa.
Tại sao điều này xảy ra, các nhà khoa học cho tới nay vẫn không biết. Chắc chắn nghe có vẻ giống như đây là căn bệnh trầm cảm ở loài kiến, nhưng tại sao thói quen tiêu hóa của chúng lại thay đổi nhiều như vậy? Tại sao thức ăn ở lại trong dạ dày một cách vô ích? Tại sao những cá thể đơn lẻ lại di chuyển nhiều như vậy?

Những khả năng đáng kinh ngạc của động vật

Chó có khứu giác nhạy bén gấp 1 triệu lần con người, đại bàng nhìn thấy con mồi từ cách xa vài km, báo đốm có thể chạy 110km/h, thằn lằn có thể chạy trên mặt nước...

Chạy trên mặt nước của thằn lằn

Đọc nhiều nhất

Tin mới