20 năm giải thưởng Quả Cầu Vàng – tôn vinh tài năng trẻ xuất sắc

Anh Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam. Ảnh: Mai Loan.

“Các thế hệ tài năng trẻ Quả Cầu Vàng đã chứng minh không có giới hạn nào đối với tiềm năng của thế hệ trẻ Việt Nam trong khoa học công nghệ và khẳng định sự đóng góp của bản thân là nguồn nhân lực khoa học công nghệ quan trọng của đất nước”, anh Triết khẳng định.

Anh Triết cho biết, nhiều anh, chị đã trưởng thành được giao các vị trí quản lý quan trọng tại các bộ ngành, địa phương, các doanh nghiệp công nghệ như: PGS.TS Bùi Thế Duy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; TS Nguyễn Huy Dũng, Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông; PGS.TS Phạm Bảo Sơn, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội; TS Nguyễn Trường Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam...

Bí thư T.Ư Đoàn mong muốn, trong thời gian tới Giải thưởng Quả Cầu Vàng tiếp tục là một giải pháp hiệu quả trong công tác tài năng trẻ; là nguồn cảm hứng, động lực cho thế hệ trẻ Việt Nam yêu khoa học công nghệ. Để làm được điều này, cần có sự kết nối, phát huy mạng lưới các thế hệ tài năng trẻ đạt Giải thưởng.

“Tôi mong muốn Tọa đàm sẽ là tiền đề để các thế hệ tài năng trẻ Quả Cầu Vàng kết nối, hình thành và phát triển mạng lưới tài năng trẻ Việt Nam trên toàn cầu; tạo thành cộng đồng các thế hệ trẻ tài năng Việt Nam nối tiếp nhau cùng chia sẻ kinh nghiệm học tập, nghiên cứu, hỗ trợ, hợp tác phát triển và truyền cảm hứng cho thanh thiếu nhi Việt Nam; đồng thời góp sức chung tay cùng với T.Ư Đoàn triển khai hiệu quả Đề án “Phát hiện, bồi dưỡng và phát huy tài năng trẻ Việt Nam giai đoạn 2022-2023”, đồng chí Nguyễn Minh Triết bày tỏ.

TS Trần Quang Tuấn (Phó Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, Bộ KHCN). Ảnh: Mai Loan.

Là tài năng trẻ nhận Giải thưởng Quả Cầu Vàng năm 2008, TS Trần Quang Tuấn (Phó Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, Bộ KHCN) khẳng định, đây là giải thưởng uy tín trong tuổi trẻ Việt Nam với 204 cá nhân đã được tôn vinh. Các cá nhân đạt giải đều thành công ở các vị trí công tác, tạo ra sức lan tỏa cho giải thưởng.

Tuy nhiên, TS Trần Quang Tuấn trăn trở, qua 20 năm, Giải thưởng đã có nhiều đổi mới và mở rộng lĩnh vực, nhưng chúng ta vẫn có khá ít các nhà khoa học đầu ngành, tổng công trình sư.

TS Trần Quang Tuấn đề xuất, T.Ư Đoàn, Bộ KHCN cần phối hợp để luật hóa việc trọng dụng, phát huy các nhà khoa học trẻ đạt Giải thưởng Quả Cầu Vàng; có cơ chế, chính sách toàn diện, đầy đủ hơn và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng các nhà khoa học, đặc biệt là các nhà khoa học tài năng dưới 35 tuổi, để kịp thời hỗ trợ trong đào tạo, bồi dưỡng, tạo môi trường ươm mầm để các cá nhân này có thể trở thành nhà khoa học đầu đàn, tổng công trình sư trong tương lai.

Về phía T.Ư Đoàn cần nghiên cứu hình thành các Quỹ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong thanh niên, giúp các công trình, sản phẩm nghiên cứu của các tác giả đạt giải thưởng có thể sớm được đưa vào sản xuất kinh doanh, tạo ra giá trị gia tăng cho xã hội.

Anh Tuấn cũng đề nghị giải thưởng từng bước mở rộng thêm một số lĩnh vực thuộc khoa học xã hội và nhân văn.

TS.BS Đỗ Xuân Hai (Học viện Quân y, đạt giải thưởng Quả Cầu Vàng 2012. Ảnh: Mai Loan.

TS.BS Đỗ Xuân Hai (Học viện Quân y, đạt giải thưởng Quả Cầu Vàng 2012) cho rằng, Giải thưởng KHCN Quả Cầu Vàng hiện nay đã có uy tín trong giới khoa học trong và ngoài nước, có sức hút và lan tỏa lớn đối với thanh niên đam mê khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo TS.BS Đỗ Xuân Hai, Giải thưởng muốn có chất lượng tốt phải tạo ra được sân chơi công bằng, đủ đức, đủ tài, có thể chiếm lĩnh vị trí hàng đầu về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo theo từng chuyên ngành. “Những cá nhân được tôn vinh phải là những bông hoa tỏa sắc hương trong vườn hoa KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) không biết mệt mỏi, tràn đầy năng lượng tích cực, nhiệt huyết và trong sáng”, TS.BS Hai nói.

TS.BS Đỗ Xuân Hai đề xuất, cần lan tỏa hơn nữa về giải thưởng, hình ảnh của từng cá nhân đạt giải và tranh thủ sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo đối với phong trào thanh niên nghiên cứu khoa học và ĐMST. Đơn giản hóa các thủ tục, ứng dụng công nghệ trong đánh giá công trình khoa học, đặc biệt các kết quả khoa học tiêu biểu và những định hướng gắn với thực tiễn đời sống của nhân dân. Có cơ chế tài chính tốt, tăng cường nguồn lực xã hội cho giải thưởng và sau nhận thưởng với các ngân hàng ý tưởng, đầu tư mạo hiểm cho KHCN và ĐMST theo hướng cụ thể sản phẩm thực tiễn.

PGS.TS.BS Đào Việt Hằng, Phó giám đốc Trung tâm nội soi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, chủ tịch Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu

PGS.TS.BS Đào Việt Hằng, Phó giám đốc Trung tâm nội soi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, chủ tịch Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu - mong muốn tạo ra một mạng lưới kết nối chặt chẽ các thế hệ Quả Cầu vàng.

Ngày nay, khoa học công nghệ ngày càng chiếm giữ vị trí quan trọng trước nhu cầu phát triển của con người và là tiền đề cho sự phát triển của toàn xã hội. Cụ thể, công nghệ thông tin và tự động hóa, công nghệ y dược, công nghệ sinh học, công nghệ môi trường, công nghệ vật liệu mới... đang biến nền kinh tế tài nguyên sang kinh tế tri thức, từ nền văn minh công nghiệp sang văn minh trí tuệ. Những thành tựu trong nghiên cứu mà các nhà khoa học trẻ Việt Nam đạt được trong năm 2022 cũng không nằm ngoài quỹ đạo đó.

“Bởi vậy sự kết nối, tôn vinh các tài năng trẻ nhận Giải thưởng nói riêng và các nhà khoa học trẻ trên cả nước sẽ góp phần tạo sức mạnh cho sự phát triển của đất nước”, chị Hằng nói.