Nói đến xung đột giữa Iran và Saudi Arabia, người ta thường nhấn mạnh tới tình trạng rạn nứt địa chính trị đang ngày càng sâu sắc và không thể tránh khỏi tại khu vực Trung Đông. Nhưng không phải ai cũng biết, trong sự rạn nứt giữa hai cường quốc Hồi giáo khu vực theo dòng Sunni và Shiite đó, có một quốc gia trở thành trung tâm của sự cạnh tranh quyền lực. Đó là “Vương quốc lợi hại” Bahrain.
Vùng đất của huyền thoại
Vương quốc Bahrain nhỏ bé có diện tích chỉ 750km2 nhưng lại có đến 844 km đường bờ biển. Quốc đảo này nằm ở điểm giữa phía nam Vịnh Ba Tư, có tiếng Arab là مملكة البحرين với nghĩa "Hai Biển" (vùng biển ở phía Nam giáp với bờ biển Arab, vùng biển phía Bắc giáp với Iran). Vị trí chiến lược của Bahrain từng lôi kéo sự chú ý của nhiều thế lực xâm lược trong lịch sử. Nền kinh tế của nước này hầu hết dựa vào dầu mỏ.
"Vùng đất huyền thoại" hay "viên ngọc của vùng Vịnh" là những mỹ từ được các du khách quốc tế đặt cho Bahrain. Đây là vương quốc của những khu du lịch phức hợp, cao cấp và sang trọng cùng nhiều trung tâm giải trí hiện đại, đặc biệt nổi tiếng với những khu chợ bán vàng có giá rẻ nhất thế giới.
 |
| Bahrain - viên ngọc của vùng Vịnh. Ảnh: Internet. |
Và địa chiến lược
Quốc gia có vị trí địa chiến lược tại Trung Đông cũng là từ được giới phân tích quốc tế sử dụng khi nói về Vương quốc Bahrain. Nhìn vào bản đồ vùng Vịnh Ba Tư sẽ thấy Bahrain như là “lan can” trên biển của Saudi Arabia và UAE (Các tiểu vương quốc Arab thống nhất), bên kia biển là Iran. Nước này có một cây cầu nối với lục địa của Saudi Arabia và có thể đe dọa các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia ở tỉnh miền Đông. Bahrain có các cơ sở hải quân tuyệt vời và Hạm đội 5 thuộc lực lượng Hải quân Mỹ đang đóng tại đây, trên khoảng diện tích chiếm tới 1/5 diện tích của quốc đảo. Việc chiếm đóng này của lực lượng Hải quân Mỹ có giá trị chiến lược không kém việc thủy quân lục chiến Mỹ đóng tại Okinawa, Nhật Bản. Đây cũng là lý do tại sao Mỹ coi Bahrain là đồng minh tuyệt hảo.
 |
| Vị trí địa chiến lược của Bahrain tại Trung Đông. Ảnh: Internet. |
Sự thù địch giữa hai cường quốc vùng Vịnh Iran và Saudi Arabia được hiểu sâu xa là sự đối đầu giữa dòng Hồi giáo Sunni và dòng Hồi giáo Shiite. Trong đó, cộng đồng người Shiite sinh sống trên một trục địa lý gồm Iran, phía bắc Iraq, dọc bờ biển phía Đông Saudi Arabia, một phần Bahrain và cả vùng cao nguyên phía Bắc Yemen. Cộng đồng người Shiite tại Bahrain chiếm đa số nhưng lại dưới sự trị vì của Cộng đồng người Sunni thiểu số. Chế độ quân chủ dòng Sunni tại Bahrain mang đậm màu sắc của nền quân chủ Arập vùng Vịnh đã khiến Cộng đồng người Shiite bị đàn áp, cô lập và gần như không có quyền lực gì trên hòn đảo này. Điều đó có thể thấy rõ khi đi qua bất kỳ ngôi làng Shiite nào của Bahrain.
Vô hình trung, chính quyền Iran dưới sự dẫn dắt của Cộng đồng người Shiite và Chính quyền Saudi Arabia dưới sự dẫn dắt của Cộng đồng người Sunni đã và đang biến Bahrain thành trung tâm của sự tranh giành quyền lực khu vực. Bahrain và tỉnh phía Đông của Saudi Arabia trở thành nơi diễn ra cuộc xung đột gay gắt nhất giữa Iran và Saudi Arabia. Bahrain là một mối đe dọa đối với Saudi Arabia và là một mối lợi đối với Iran, theo một cách thức mà không một chiến trường ủy nhiệm nào có thể có. Giới phân tích quốc tế nhận định Vương quốc Bahrain tuy nhỏ bé nhưng lại có thể đánh bại Saudi Arabia.
Iran có tầm ảnh hưởng nhất định đối với các cộng đồng Shiite ở nước ngoài, trong đó có Bahrain. Iran tăng cường can dự vào Bahrain với mục tiêu loại bỏ Saudi Arabia nói riêng và loại bỏ mối đe dọa về hệ tư tưởng chính đối với nước Cộng hòa Hồi giáo nói chung, đồng thời, chứng tỏ với thế giới rằng Hồi giáo chính trị thực sự có thể thổi sự sống vào chế độ Cộng hòa Hồi giáo. Trong bối cảnh Mỹ đang cố gắng cân bằng khu vực với một thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran và nhờ đó Iran có thể thoát được cảnh bị gạt ra rìa, Iran đang có cơ hội để thúc đẩy mục tiêu trên, khiến rạn nứt giữa hai cường quốc Hồi giáo Iran và Saudi Arabia ngày càng sâu sắc.
Nếu lật đổ được nền quân chủ tại Bahrain, Iran sẽ có một địa vị chắc chắn khiến Saudi Arabia gặp khó khăn lớn trong việc phòng thủ. Chỉ cần một lượng tương đối nhỏ binh lính, Iran có thể đe dọa gần như toàn bộ sườn phía Đông của Saudi Arabia. Từ Bahrain, các gián điệp của Iran có thể dễ dàng thâm nhập tỉnh miền Đông do dòng Shiite chi phối. Họ có thể kích động tình trạng rối ren, các cuộc tấn công và phản kháng có thể làm tê liệt ngành công nghiệp dầu mỏ mang tính trọng yếu của Saudi Arabia. Các động thái như vậy có thể dễ dàng lật đổ chế độ quân chủ tại Saudi Arabia.
Saudi Arabia là một quốc gia đi đầu trên mặt trận của người Sunni nhằm thách thức Iran. Trong đó, Bahrain là một trong 3 quốc gia quan trọng (bao gồm Bahrain, UAE và Sudan) để Saudi Arabia tập hợp, dẫn dắt chống lại nước Cộng hòa Hồi giáo Iran. Saudi Arabia biết rõ một cuộc cách mạng nếu diễn ra ở Bahrain sẽ do người Shiite lãnh đạo và có khả năng sẽ đưa vương quốc này vào vòng ảnh hưởng, nếu không nói là kiểm soát hoàn toàn của Iran. Một cuộc cách mạng như vậy đang gieo rắc nỗi kinh hoàng cho mọi thành viên hoàng tộc ở vùng Vịnh. Để ngăn chặn cuộc cách mạng này, Saudi Arabia đã điều quân đến Bahrain và sẽ điều nhiều quân nhất có thể để giữ Bahrain trong quỹ đạo của mình. Đây cũng là lý do tại sao Saudi Arabia vừa công khai xử tử một giáo sỹ nổi bật dòng Shiite của tỉnh miền Đông, người đã kêu gọi các cuộc biểu tình chống chế độ. Saudi Arabia cho rằng đó không phải là một cuộc biểu tình dân chủ với người mà nước này không chỉ đơn thuần bất đồng mà còn là một tác nhân của Iran muốn đem sức mạnh của Iran vào phe Arab ở Vịnh Persian.
Hệ quả là, ngay sau vụ Saudi Arabia vừa công khai xử tử giáo sỹ Al-Nimr, dưới sự dẫn dắt của Saudi Arabia, Bahrain ra tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran. Nước này cáo buộc Iran "ngày càng gia tăng can thiệp trắng trợn và nguy hiểm" vào công việc nội bộ của vùng Vịnh và các nước Arab. Bahrain cho rằng cuộc tấn công vào Đại sứ quán Arab Saudi là một "kiểu chính sách bè phái cần phải bị ngăn chặn nhằm bảo đảm an ninh và ổn định trong toàn bộ khu vực".
 |
| Phụ nữ Hồi giáo biểu tình tại Bahrain. Ảnh: Internet. |
Vụ hành quyết giáo sĩ al-Nimr đã thổi bùng thêm sự giận dữ trong Cộng đồng người Shiite và khó có thể đoán định về các hệ luỵ kéo theo cho Bahrain cũng như cho cuộc đua quyền lực tại Trung Đông giữa Iran và Saudi Arabia.
![[INFOGRAPHIC] Hành trình trở về Trái đất của tàu vũ trụ Soyuz MS-27](https://cdn.kienthuc.net.vn/images/4d37135a2e6902fe40251b89db9105e86b48c28581e9814b255f6a23488403138f1b8dd4237c1061145c569f36567a7acba4051117f7650faff18090923c818e/thumb-tau-vu-tru.jpg.webp)
