Chetak
Chetak là một trong những
chiến mã nổi tiếng trong lịch sử. Nó thuộc sở hữu của vua Maharana Pratap. Ông là quốc vương vĩ đại của Rajputs đồng thời cũng là một trong những chiến binh huyền thoại trong lịch sử Ấn Độ.
Trong trận chiến giữa Rajputs với vương triều Mughal, Chetak tử trận trong trận chiến Haldighati khi chinh chiến cùng quốc vương Pratap ngày 21/6/1576. Sau đó, vị quốc vương đã xây dựng một đài tưởng niệm để tưởng nhớ con ngựa thiện chiến của mình ở nơi nó chết là Haldighati.
Chiến mã thiện chiến Chetak cũng trở thành đề tài của thơ ca, xuất hiện trong nhiều bản ballad và các câu chuyện dân gian của người dân địa phương. Các nhà thơ còn viết về Chetak trong những áng thơ và được miêu tả là "chú ngựa màu xanh".
Marengo
Marengo là một trong những con
ngựa chiến nổi tiếng nhất của hoàng đế Pháp Napoleon Bonaparte. Tên của con chiến mã này được nhà cầm quân xuất sắc Napoleon đặt theo địa danh Marengo - nơi Napoleon giành chiến thắng vang dội trước Áo năm 1800. Trong trận chiến đó, Marengo đã thể hiện được khả năng tuyệt vời của mình cũng như giúp hoàng đế Pháp trở về từ chiến trường bình an.
Manrengo là chú ngựa được nhập khẩu từ Ai Cập vào Pháp năm 1799. Napoleon đã cưỡi chiến mã này trong nhiều trận chiến như: trận Austerlitz, trận Jena-Auerstedt, trận Wagram và trận Waterloo. Tuy nhiên, trong trận Waterloo, Napoleon bại trận trước quân đội Anh.
Sau trận thua đó, Manrengo bị bắt và rơi vào tay William Henry Francis - nam tước Petre thứ 11. Khi về đến Anh, vị nam tước này bán chiến mã Manrengo cho trung tá Angerstein của Đội cận vệ Grenadier. Đến năm 1837, Marengo chết do già yếu và bộ xương của nó được bảo quản nguyên vẹn tại Bảo tàng Quân sự Quốc gia ở Chelsea, London, Vương quốc Anh.
Copenhagen
Là một trong những con ngựa chiến vang danh nhất hành tinh, Copenhagen là chiến mã của Công tước Arthur Wellesley - người dẫn đầu cuộc tấn công chống lại Hoàng đế Napoleon Bonaparte trong trận Waterloo. Tên của con chiến mã này được đặt là Copenhagen để vinh danh chiến thắng vang dội của Anh trong trận chiến Copenhagen thứ hai.
Công tước Arthur Wellesley sở hữu chiến mã Copenhagen từ năm 1813. Sau đó, chiến mã này cùng ông tham gia nhiều trận chiến lẫy lừng. Một trong những thành tựu lớn nhất của Copenhagen đó là đưa Công tước Arthur Wellesley băng qua làn đạn của quân Pháp, dẫn tới chiến thắng vang dội của quân Anh trong trận Waterloo năm 1815.
Chiến mã Copenhagen đã "về hưu" sau khi chiến tranh kết thúc. Sau đó, nó được nuôi tại một trang trạng ở London và chết ngày 12/2/1836.
Video bán đấu giá chiếc mũ của hoàng đế Napoleon (nguồn: VTC14):