Muốn sử dụng đúng cách và đúng lúc để gia vị không gây độc hại cho người dùng, bạn phải nắm rõ những điều cơ bản sau.
Nước mắm
Nước mắm là gia vị quen thuộc và phổ biến của tất cả các gia đình Việt Nam song dễ bị biến đổi mùi vị trong quá trình nấu, nên có một số thời điểm nêm như đã gần hoàn thành rồi bắc ra luôn. Nếu đun nước mắm trên lửa quá lâu, không những không giữ được mùi thơm ngon của mắm, mà còn ‘làm mất’ chất vitamin có trong nước mắm vì chúng đã bị bốc hơi.
Nước mắm có thể cho vào các món canh, súp hay cháo nhưng phải khi món ăn đã chín và tắt bếp ngay nếu không món ăn sẽ mất chất dinh dưỡng, có vị chua và mất ngon. Tốt nhất, nên ướp thực phẩm với nước mắm trước khi chế biến không quá 30 phút. Không nên ướp nước mắm với các món cần thời gian ướp lâu như các món nướng.
Đường
Đường giúp tạo vị và màu đẹp cho món ăn, giúp cho món ăn dễ ăn hơn rất nhiều, nhưng nếu thắng không khéo sẽ rất dễ cháy đen, khét. Do đó, khi ướp, nên cho ít đường và bạn lưu ý tắt bếp khi đường hơi ngả vàng, đừng đợi đến khi có được màu nâu cánh gián, vì nhiệt trong nồi/chảo sau đó sẽ còn tác động rất lâu.
Đừng nêm đường khi thức ăn gần chín vì đường lâu tan, sẽ ảnh hưởng đến vị giác, món ăn bị ngọt hơn mong muốn. Với các món kho, cần ướp đường vào thức ăn trước cho ngấm, có thể nêm thêm trong quá trình nấu.
Món canh và xào, có thể nêm đường khi đang nấu, nhưng nhớ là phải nêm đường sau khi đã cho muối vào, sẽ giữ được vị ngọt của thực phẩm.
Khi cho đường vào các món chiên hay nướng, món ăn rất dễ cháy, khét. Do đó, khi ướp, nên cho ít đường. Nếu muốn món ăn có vị ngọt hơn, hãy làm riêng phần nước xốt hoặc phết.
Hạt tiêu
Đây là gia vị làm món ăn thơm ngon hơn nhiều song các bà nội trợ thường có thói quen cho hạt tiêu từ những bước đầu nấu món ăn, điều này lại vô cùng nguy hại. Hạt tiêu có chất tạo vị cay và tinh dầu, khi chúng được đun lâu trên bếp, tinh dầu bay hơi, chất cay vẫn còn, thậm chí còn gây ra chất gây ung thư cho người ăn. Do đó, tốt nhất bạn nên dùng hạt tiêu khi thực phẩm đã gần chín.
Bột ngọt (mì chính)
Bột ngọt hay mì chính là loại gia vị bạn cần lưu ý cách sử dụng nếu không muốn biến món ăn thành "thuốc độc" vì khi được đun tới nhiệt độ cao, mì chính có thể gây độc hại cho người sử dụng. Bột ngọt không nên tẩm ướp, không được cho vào thức ăn lúc lửa to, gây phân hủy các chất độc hại. Do đó tốt nhất bạn nên nêm khi món ăn đã được chế biến gần xong và đã giảm bớt độ nóng.
Giấm
Đây là loại gia vị ngon nhất cho các món ăn. Nó có vị chua và sẽ phá hủy rất nhiều món ăn của bạn khi bạn cho vào lúc đang xào nấu. Thời điểm thích hợp nhất cho giấm vào món ăn là lúc bắt đầu chế biến hoặc khi đã nấu xong.
Ví dụ, khi xào khoai tây, xào giá, nên cho giấm vào ngay từ đầu để bảo vệ các loại Vitamin và làm mềm xenlulo. Còn đối với món sườn xào chua ngọt nên cho giấm vào khi thức ăn đã chín, vừa thơm hơn, vừa giảm vị ngấy.
Bơ
Đối với các món ăn chiên bơ, bạn chỉ cần chiên chín vàng đều thực phẩm rồi phết bơ lên khi thực phẩm vừa chế biến xong còn nóng, sức nóng từ thực phẩm sẽ làm bơ tan chảy và thấm đều, hòa quyện vào món ăn, làm cho món ăn dậy mùi thơm hấp dẫn.
Hạt nêm
Hạt nêm là loại gia vị mới có những năm gần đây nhưng lại được nhiều gia đình sử dụng. Hạt nêm có vị mặn, hương vị thịt nên có thể dùng để ướp hay nấu ăn đều được. Không nên cho hạt nêm vào món ăn sau khi đã chín vì như thế hạt nêm không tan được.
Cho gừng và hành vào món cá lúc nào để nổi vị nhất?
Gừng và hành tây trong món cá kho có thể khử mùi tanh, nhưng nếu thời điểm cho vào không đúng, tác dụng sẽ mất đi. Sau khi nồi cá sôi 6-7 phút, cho gừng vào là hiệu quả khử tanh tốt nhất. Hành tây có thể cho vào sớm hơn, lúc đổ nước vào nồi cá kho.
Hành tỏi
Hành tỏi cần băm nhỏ, cho vào thực phẩm trong quá trình sơ chế khi đã được băm nhuyễn, tuy nhiên không nên sử dụng nhiều quá vì đây là gia vị nặng mùi và có tính nóng, nó sẽ làm mất đi mùi thơm đặc trưng của món ăn và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Đối với các món xào, bạn nên cho hành tỏi vào khi dầu vừa nóng để tạo mùi thơm cho món ăn.