Tạp chí khoa học BMJ Case Reports vừa chọn đăng ca bệnh của một thanh niên người Úc 29 tuổi, như lời cảnh báo chung cho các tín đồ nước chanh và những ai làm việc trong quán ăn, quán cà phê.
Bác sĩ Luit Penninga, giám đốc y khoa tại Bệnh viện Ilulissat và Y tế khu vực Avannaa ở miền Bắc đảo Greenland (Hà Lan), một trong các tác giả của bài viết trên BMJ Case Reports cho biết bệnh nhân nhập viện với 2 bàn tay "trông như của zombie", ửng đỏ, xuất hiện các vùng tím xanh, mụn nước như bị bỏng rộp nặng.
 |
| Hai bàn tay nam thanh niên da trắng ửng đỏ, xuất hiện các nốt xanh như vết hoại tử chỉ vì 2 quả chanh và buổi cắm trại dưới nắng - ảnh: BMJ Case Reports. |
Kết quả cho thấy anh bị tình trạng gọi là phytophotodermatitis, theo tiếng Hy Lạp là một hội chứng viêm da kỳ lạ xảy ra khi yếu tố ánh sáng và thực vật kết hợp. Tình trạng zombie hóa 2 bàn tay bắt nguồn từ 2 ngày trước, sau khi anh vắt 2 trái chanh vào bình nước của mình rồi thong dong đi dạo suốt 10 giờ dưới "mặt trời nửa đêm" của Greenland.
Phytophotodermatitis đã xảy ra vì anh này tiết kiệm nước, không rửa tay sau khi vắt chanh, để rồi một hợp chất nhạy cảm với ánh sáng là psoralen trong nước chanh tiếp xúc với tia UV từ mặt trời kích hoạt tình trạng viêm da. Gọi là "mặt trời nửa đêm" vì khi ca bệnh xảy ra, ở Greenland đang là mùa hè, mặt trời mọc 24/24 và vào lúc buổi tối, khi anh thanh niên đi dạo, mặt trời vẫn tỏa những tia nắng rực rỡ.
Các bác sĩ đã mất 2 tháng trời để giúp 2 bàn tay bệnh nhân thoát khỏi tình trạng zombie.
Tuy tình trạng nặng như nam bệnh nhân này là hiếm và kỳ lạ nhưng các nhà khoa học đã ghi nhận được không ít ca tổn thương da nhẹ hơn ở những người làm công việc pha chế, làm việc trong quán ăn, phải tiếp xúc với chanh và một số thực vật chứa psoralen. Cũng không nhất thiết là "mặt trời nửa đêm", mặt trời bình thường vẫn chứa đầy tia UV và có thể hủy hoại phần cơ thể dính chanh của bạn.
Psoralen còn tìm thấy trong các loại trái cây họ cam quýt khác, cần tây, quả sung, một số loài cỏ dại, thực vật hoang dã. Vì vậy tốt nhất sau khi pha một ly nước chanh hay một thức uống nào khác từ những thứ kể trên, bạn nên rửa tay thật kỹ trước khi ra đường.