30 năm của lịch sử ngành công nghệ đã chứng kiến nhiều thay đổi, nhiều thành công ngoạn mục nhưng cũng không ít kết thúc bi thảm. Tuy nhiên các ngành công nghệ đã phản ánh những gì đang diễn ra trong xã hội, sự phát triển và đào thải là tất yếu.
Những ngày đầu tiên của Network World. Ngay những ngày đầu thành lập của Network World (1986), một sự kiện nổi bật đáng chú ý của làng công nghệ là nhà mạng AT&T cho ra đời dịch vụ mạng Net 1000. Đây là dịch vụ được ghi nhận là mang dấu ấn lịch sử trong việc kết nối mọi thiết bị đầu cuối với bất kỳ loại máy tính. Tuy nhiên thời điểm đó thì dịch vụ này chưa có tính thực tế cao và cuối cùng AT & T đã phải từ bỏ dự án này.
Cuộc chiến PC trên toàn thế giới. Năm 1986, Compaq đánh bại IBM trên thị trường máy tính sử dụng bộ vi xử lý Intel 80386 và cũng đánh dấu sự bùng nổ của dòng thiết bị cá nhân này. Một năm sau đó, IBM công bố ra chiếc Personal System/2 (PS/2) nhằm chống lại các sản phẩm nhái của IBM đang tràn ngập trên thị trường. Trận chiến của IBM với các đối thủ hàng nhái kéo dài 7 năm và đến năm 1994 thì PS/2 cũng kết thúc sứ mệnh của mình.
Token-Ring LAN. IBM ghi dấu ấn với tiếng vang lớn bằng
công nghệ Token-Ring LAN, một công nghệ mạng khác Ethernet LAN đang được
sử dụng hiện nay. Chuẩn Token Ring có khả năng đảm bảo tốc độ truyền
thông qua 4 Mbps hoặc 16 Mbps và được IEEE chuẩn hoá với mã IEEE802,5.
Internet. Tiền thân của mạng Internet ngày nay là mạng ARPANET nhưng hệ thống này chỉ phục vụ nghiên cứu và quốc phòng. Chỉ sau khi Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ (NSF) thay đổi chính sách của mình, thành lập mạng liên kết liên kết các trung tâm máy tính lớn với nhau gọi là NSFNET chuyên dành cho khối doanh nghiệp. Sự hình thành mạng xương sống của NSFNET và những mạng vùng khác đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của Internet.
Sâu Internet đầu tiên xuất hiện. Ngành công nghệ bảo mật máy tính được khởi động từ sự kiện sâu Internet đầu tiên xuất hiện. Tác giả của sâu máy tính này là Robert Tappan Morris, một sinh viên tại Đại học Cornell. Sâu Morris là sâu máy tính đầu tiên phát tán từ MIT và được thả lên mạng vào tháng 11/1988. Mục đích ban đầu của của sâu máy tính này nhằm để đo kích thước của Internet. Tuy nhiên hậu quả ngoài ý muốn khiến 6.000 máy tính chạy Unix đã bị nhiễm và biến việc này thành một tấn công từ chối dịch vụ với cơ chế tự lây lan.
Siêu văn bản. Tim Berners-Lee phát minh ra siêu văn
bản (hypertext) vào năm 1989, trong khi đang là lập trình viên tại
Phòng thí nghiệm Vật lý hạt châu Âu (CERN). Ông đã viết Web
client/server, tạo ra các giao thức HTML, HTTP vào năm 1990 và biến tất
cả những điều đó thành lịch sử không thể thiếu của ngành công nghệ. Tim
Berners-Leeđược ghi nhận là sáng tạo ra World Wide Web và trở thành chủ
tịch World Wide Web Consortium (W3C), tổ chức đặt ra nhiều tiêu chuẩn
quan trọng của Internet.
Google. Google đã bắt đầu như nhiều công ty khởi
nghiệp khi những ý tưởng của họ được sinh ra trong bối cảnh các nhà sáng
lập đang ngồi trên giảng đường đại học. Hai sinh viên Stanford, Larry
Page và Sergey Brin đã mang đến thế giới một công cụ tìm kiếm Google - ban đầu chỉ là một phần của dự án nghiên cứu của họ
vào những năm 1996. Công ty Google được thành lập vào năm 1998 và đã trở
thành một con quái vật trong thế giới công nghệ.
Cisco. Cisco được thành lập năm 1984 bởi hai nhà
khoa học về máy tính là Len Bosack và Sandy Lerner nhằm mục đích thử
nghiệm các kết nối mạng tại Đại học Stanford. Nhưng phải đến năm 1990
thì Cisco mới trở thành công ty cổ phần hóa và bắt đầu hành trình trở
thành một trong những công ty có ảnh hưởng nhất đến cuộc cách mạng kỹ
thuật số. Hiện nay, Cisco có hơn 70.000 nhân viên và doanh thu hàng năm
đạt trên 40 tỷ USD.
Sự trỗi dậy của Linux. Đỉnh cao của hệ điều hành Unix chính là Linux - một điển hình của sự phát triển mã nguồn mở. Phiên bản Linux đầu tiên được phát triển năm 1991 bởi Linus Torvalds - lúc đó là sinh viên của Đại học Helsinki tại Phần Lan. Khởi điểm của Linux được phát triển cho dòng vi xử lý 386 và hướng tới những người đam mê công nghệ trong cộng đồng mã nguồn mở. Sau mội thời gian dài thuyết phục, Linux đã có được sự hỗ trợ bởi các công ty lớn và thách thức Windows trong nhiều lĩnh vực.
Tiền thân của smartphone. Công ty General Magic đã đi trước thời đại từ thập niên 90 khi đưa ra các ứng dụng nền tảng của những chiếc điện thoại thông minh. Năm 1998, công ty này đưa ra dịch vụ mà trong đó các hãng viễn thông có thể cho phép người dùng truy cập e-mail, sổ địa chỉ, lịch và tin tức và thông tin chứng khoán từ một điện thoại di động hoặc trình duyệt Web. Và những con người đi ra từ công ty này cũng tạo ra những điểm nhấn lịch sử như Andy Rubin với hệ điều hành Android hay Tony Fadell là cha đẻ của iPod.
Thương mại điện tử. Nhiều chuyên gia cho rằng, an toàn bảo mật trong thương mại điện tử thực sự cất cánh sau khi Netscape phát hành trình duyệt Navigator với chuẩn mã hóa SSL (Secure Sockets Layer) vào tháng 10/1994. Cũng từ đó, nhiều công ty dịch vụ trực tuyến nổi lên bao gồm Pizza Hut với việc tiên phong mở các cửa hàng trực tuyến. Năm 1995, Amazon ra đời và ngay sau đó là eBay xuất hiện năm 1996.
Cuộc chiến trình duyệt Web. Ngày 13/10/1994, phiên bản beta đầu tiên của trình duyệt Netscape đã chính thức cho phép người dùng tải về. Năm 1995, Netscape Navigator trở thành trình duyệt được sử dụng nhiều
nhất thế giới. Cũng trong thời
gian này, Người khổng lồ Microsoft công bố Internet Explorer 2.0 beta
đánh dấu cuộc chiến trình duyệt bắt đầu. Cuộc chiến giữa 2 trình duyệt
kết thúc vào năm 1999 khi IE đã chiếm lĩnh hơn 60% thị phần và kéo dài
sự thống trị của mình trong nhiều năm liền.
VoIP. Sự ra đời của công nghệ Truyền giọng nói trên giao thức IP (Voice over IP - VoIP) đã thay đổi ngành viễn thông trên toàn thế giới. Vào năm 1995, VoIP trên máy tính cá nhân đầu tiên được phát triển bởi một công ty của Israel có tên là VocalTel và đây cũng là khởi đầu của ứng dụng VoIP trong doanh nghiệp. Đến năm 2004, khi ngân hàng Bank of America triển khai 180.000 máy điện thoại IP Cisco trên 5.000 chi nhánh với trung tâm IP PBX thì đây chính là thời điểm VoIP đến với các doanh nghiệp.
Cuộc chiến giữa người và máy. Năm 1996 Kasparov chiến thắng siêu máy tính IBM Deep Blue với tỉ số 4-2 sau 6 trận. Tuy nhiên sau khi IBM nâng cấp máy tính Deep Blue lên vào năm 1997 với khả năng tính toán 200 triệu bước mỗi giây thì Kasparov trở thành nhà vô địch cờ vua đầu tiên thất bại trước một cỗ máy.
Lưu trữ bằng đĩa quang. Compact Disc-ReWritable (CD-RW) là dòng đĩa quang có khả năng ghi rồi xóa và ghi lại nhiều lần đánh dấu một bước thay đổi phương thức lưu trữ dữ liệu cũng như sự tiện dụng đối với người dùng phổ thông. Mặc dù thời điểm hiện tại thì CD-RW không còn phổ biến nhưng khả năng sao lưu lên đến 1.000 lần là điểm khá ấn tượng vào những năm 1996.
Sự sụp đổ của DEC. Một trong những công ty máy tính lớn nhất trong ngành công nghiệp kĩ thuật số của thập nhiên 90 là Digital Equipment Corp (DEC) được Compaq mua lại vào tháng 6/1998. Trước đó, DEC nổi tiếng với việc cung cấp dịch vụ máy chủ và đã bán ra hơn 400.000 máy tính VAX. Với mức giá 9,6 tỷ USD thời điểm đó được xem là thương vụ đình đám.
Wi-Fi miễn phí. Năm 1999, khi chuẩn IEEE 802.11b được đổi thên thành “Wi-Fi” (viết tắt của Wireless Fidelity) đã mang đến sự thống nhất của các nhà cung cấp dịch vụ mạng trong việc phát triển kết nối mạng. Cũng ngay trong năm đó, Apple đã phát hành bộ định tuyến “Airport” Wi-Fi và đưa định dạng Wi-Fi vào các thế hệ máy Mac của mình. Sự phổ biến của Internet tốc độ cao cũng khiến Wi-Fi bùng nổ với người dùng cá nhân và trở thành phương thức dễ nhất cho phép nhiều máy tính chia sẻ một đường truy cập băng rộng.
Trái đắng mang tên Melissa. Ngày 26/3/1999, sự xuất hiện của virus Melissa đã làm nên lịch sử trong nghành bảo mật khi trở thành mã độc đầu tiên có khả năng tự phát tán từ máy này qua máy khác với tốc độ lây lan nhanh nhất tại thời điểm đó. Tốc độ lây lan của Melissa đã khiến hàng trăm hệ thống mạng từ Microsoft , IBMcho đến quân đội Mỹ sụp đổ và ngưng hoạt động trong thời gian dài. Con số thiệt hại lên đến 80 triệu USD và tác giả của Melissa là David L. Smith đã bị tuyên án 20 tháng tù.
Đám mây lớn nhất cho người dùng. Mặc dù khái niệm điện toán đám mây được hình thành từ thập niên 60 nhưng phải đến năm 2002 khi Amazon giới thiệu Amazon Web Services thì nền tảng này mới thực sự bùng nổ. Và đến năm 2006, khi Amazon từng bước mở rộng các dịch vụ điện toán đám mây của mình như Amazon S3 là dịch vụ lưu trữ trên mạng Internet thì công nghệ này trở nên phổ cập với người dùng cá nhân.
Nortel sụp đổ. Nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất Bắc Mỹ có trụ sở chính tại Toronto Canada đã nộp đơn đơn xin bảo hộ phá sản vào đầu năm 2009 với tổng số nợ lên đến 12 tỷ USD. Triều đại của Nortel kết thúc với sự xâu xé bằng sáng chế của hãng từ các đại gia công nghệ như Google hay Microsoft.
Apple và iPhone. Chiếc iPhone đầu tiên ra mắt vào năm 2007 bởi Apple đánh dấu sự thay đổi của ngành công nghiệp điện thoại di động. iPhone loại bỏ gần hết các phím bấm vật lý và tất cả mọi thao tác của người dùng đều diễn ra trên một màn hình cảm ứng.
Stuxnet. Sâu máy tính Stuxnet được biết đến như là vũ khí mạng đầu tiên trên thế giới. Mã độc này được cho là sản phẩm của Mỹ và Israel chế tạo nhằm tấn công và hạn chế chương trình hạt nhân của Iran. Sâu có các thành phần hoạt động gián điệp và phá hoại và ước tính đã phá hủy 1.000 máy ly tâm làm giàu uranium tại một nhà máy hạt nhân gần thành phố Natanz của Iran. Nó dần dần lan rộng ngoài tầm kiểm soát và nhiễm hàng trăm ngàn hệ thống trên toàn thế giới trước khi được phát hiện vào tháng 6/2010.
iPad thống trị thế giới máy tính bảng. Thế hệ máy tính bảng iPad của Apple được giới thiệu vào tháng 3/2010 và sau 5 năm hãng này đã bán được hơn 250 triệu thiết bị. Thiết bị này được sử dụng trong vô số ứng dụng và đã trở thành phổ biến trong thế giới kinh doanh và tiêu dùng.
Steve Jobs qua đời. Không có nhiều sự kiện trong thế giới công nghệ có thể chiếm hết các mục tin tức, nhưng một trong đó là việc Steve Jobs đồng sáng lập Apple qua đời. Ông ra đi vào tháng 10/2011 sau nhiều năm chống chọi với căn bệnh ung thư. Apple đã đăng lên trang chủ của mình những chia sẻ về vị CEO thế kỷ này “Steve rực rỡ, đam mê và mạnh mẽ là khởi nguồn của vô số sáng kiến làm phong phú và cải thiện cuộc sống của tất cả chúng ta, thế giới này trở nên tốt hơn vì Steve”.
IBM tròn 100 tuổi. Một trong những biểu tượng của ngành công nghệ là IBM đã kỷ niệm 100 năm thành lập của mình vào năm 2011. Công ty này đã phát minh ra tất cả mọi thứ từ các mã UPC của hệ thống đặt chỗ hãng hàng không cho đến máy tính lớn và PC. IBM cũng dẫn đầu về giải thưởng, danh mục đầu tư và bằng sáng chế với hơn 40 ngàn bằng sáng chế đang hoạt động.
Raspberry Pi. Ngôi sao mới trong dòng máy tính mini chính là Raspberry Pi – những chiếc máy tính chỉ có một board mạch với kích thước bẳng thẻ tín dụng, được phát triển tại Anh với mục đích thúc đẩy việc giảng dạy về khoa học máy tính cơ bản trong các trường học và các nước đang phát triển. Hơn 8 triệu máy đã được bán ra từ khi Raspberry Pi ra đời vào năm 2014.
Trái tim rỉ máu Heartbleed. Tháng 4/2014, các nhà nghiên cứu phát hiện ra một lỗi bảo mật trong OpenSSL được mệnh danh Heartbleed, có thể cho phép tin tặc đánh cắp thông tin mà không để lại một dấu vết. Có tới 2/3 trang web sử dụng mã OpenSSL và trái tim rỉ máu Heartbleed đã gây nên sự hoảng loạn trên toàn thế giới.
Tài liệu Snowden. Những dư chấn từ việc tiết lộ từ Edward Snowden về hoạt động giám sát toàn cầu với quy mô không lồ của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) vẫn đang còn vang vọng cho đến ngày nay. Những tiết lộ này đã chia ra hai luồng ý kiến trái ngược giữa những người cho rằng Snowden như một người anh hùng và những người khác thì xem hành động của Snowden là phản bội nước Mỹ.
Apple Watch. Những sản phẩm của Apple khi ra mắt đầu tạo nên tiếng vang lớn và Apple Watch cũng không ngoại lệ. Apple Watch đã có tác động tích cực đến ngành công nghiệp đồng hồ tại thời điểm hiện tại và có thể kéo dài trong tương lai.
Sự quan ngại về trí tuệ nhân tạo AI. Chỉ trong vòng vài tuần, 3 trong số những người được kính trọng nhất trong làng công nghệ cao cùng bày tỏ lo ngại về sự phát triển tương lai của trí tuệ nhân tạo (AI). Nhà vật lý Stephen Hawking cho rằng sự phát triển của toàn bộ trí tuệ nhân tạo có thể báo hiệu sự kết thúc của loài người...