Đi khám chuyên khoa Tai - Mũi - Họng, anh này xin được chỉ định cắt amiđan.

Khám cho nam bệnh nhân, bác sĩ thấy niêm mạc họng của anh bị nề, nhưng không đỏ. Vùng họng mũi, khẩu cái mềm và lưỡi gà có những đám tụ máu, thanh quản nề mọng.

Dù amiđan không đỏ, không quá phát, không có giả mạc bám, nhưng kết quả xét nghiệm máu thấy số lượng giảm.

“Ban đầu, chúng tôi nghĩ đến khả năng bệnh nhân bị dị ứng đồ uống gây phù Quink vùng hạ họng nên cho sử dụng thuốc chống dị ứng và corticoid”, PGS.TS Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, nói.

Ba ngày đầu dùng thuốc, các biểu hiện đau họng và nuốt vướng của người bệnh giảm. Đến ngày thứ tư, các biểu hiện này lại tăng.

Sau khi đánh giá lại toàn trạng, thấy bệnh nhân mệt mỏi, gầy sút, da lạnh và trắng nên các bác sĩ đánh giá toàn diện bằng các xét nghiệm.

Kết quả, thầy thuốc phát hiện bệnh nhân có hiện tượng đông máu nội mạch lan tỏa đã gây ra các vùng phù nề một bên do nhiễm vi khuẩn cơ hội liên quan đến giảm số lượng bạch cầu.

Nam thanh niên được xét nghiệm chuyên sâu và được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu cấp - một bệnh lý ung thư máu.

Bệnh có thể gây tử vong trong vài tuần, triệu chứng sớm của bệnh là gì?

Theo PGS Đào, bệnh lý này do các tế bào máu bị ung thư hóa trong quá trình tạo ra tế bào. Những tế bào ung thư này nhân lên rất nhanh. Nếu không được điều trị, tế bào ung thư sẽ ứ đọng trong tủy xương, cản trở quá trình tạo ra các tế bào máu bình thường tiếp theo và liên quan đến suy tủy xương tiến triển.

Bệnh bạch cầu cấp (gồm hai loại chính là dòng tuỷ và dòng lympho) tiến triển nhanh và có thể gây tử vong trong vòng vài tuần đến vài tháng nếu không được điều trị. Tuy nhiên nếu bệnh được điều trị sớm và đúng cách có thể đẩy lui bệnh.

Thông tin từ Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TP.HCM cho hay, theo các thống kê mới nhất của châu Âu, tỷ lệ mắc bệnh bạch cầu cấp trong cộng đồng hiện nay tăng cao so với thống kê của 10 năm trước; từ 3-5 người/100.000 dân đến 8-9 người/ 100.000 dân; và chiếm khoảng 5% tổng số ung thư ở mọi lứa tuổi.

Đặc biệt, tỷ lệ mắc bệnh giữa nam/nữ khoảng 1,5/1.

Do các tế bào ung thư có thể lan tràn đi rất xa trong cơ thể nên bệnh có thể gây ra hàng loạt triệu chứng ở nhiều cơ quan khác nhau.

Với các bệnh nhân mắc bệnh lý bạch cầu cấp, các triệu chứng thường gặp nhiều nhất là sốt kéo dài trên một tuần, sốt cao, thất thường và điều trị thuốc kháng sinh hay hạ sốt nhưng không hết.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng mệt mỏi, chán ăn, xanh xao… Một số còn có thể kèm theo vàng da.

Một số triệu chứng đi kèm, ít gặp khác như bụng to, cứng; viêm loét miệng hay vòm họng; khó thở, tim đập nhanh; nốt xuất huyết dưới da nhiều hay mảng bầm da nhiều…

Theo TS Huỳnh Văn Mẫn, Trưởng khoa Ghép tế bào gốc, Bệnh viện Truyền máu - Huyết học TP.HCM, trong bệnh bạch cầu cấp, nhiều triệu chứng xuất hiện không những do sản xuất không đủ các loại tế bào máu bình thường trong tủy mà còn do các tế bào ung thư lan tràn khắp cơ thể.

Khi bị giảm các tế bào máu, bệnh nhân ung thư máu dễ bị nhiễm khuẩn. PGS Đào cho hay bệnh nhân ung thư máu có thể dễ bị viêm họng và đáp ứng kém với kháng sinh.

Đó là do chức năng của bạch cầu là bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài (như vi khuẩn). Do đó, khi lượng bạch cầu bị giảm sút, cơ thể không đủ khả năng chống đỡ.

Ngoài ra, việc cơ thể giảm các tế bào máu cũng được báo động đỏ bởi các biểu hiện của triệu chứng thiếu máu (do liên quan đến việc giảm số lượng hồng cầu) hay nguy cơ chảy máu (do liên quan đến tình trạng giảm số lượng tiểu cầu).

Ung thư máu mạn tính: Nam nhiều hơn nữ, tiên lượng điều trị khả quan

Ung thư máu (Lơ-xê-mi) có hai thể: cấp tính và mạn tính. Bệnh ung thư máu cấp tính có nhiều tên gọi khác như tăng bạch cầu hay máu trắng; thường tiến triển nhanh, cần phải điều trị sớm. Còn ung thư máu mạn tính thường tiến triển chậm hơn, tiên lượng điều trị khả quan hơn.

ThS.BS Nguyễn Quốc Nhật - Phó trưởng khoa Điều trị hóa chất, Viện Huyết học -Truyền máu Trung ương, cho hay hiện các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể của ung thư máu mạn tính. Các yếu tố môi trường chỉ chiếm một phần nhỏ trong nguyên nhân. "Có những bệnh nhân 80-90 tuổi mới phát hiện bệnh, nhưng cũng có trẻ mới 2-3 tháng tuổi đã mắc" - BS Nhật nói. Về yếu tố gia đình, ít ghi nhận những gia đình có 2 bệnh nhân cùng mắc bệnh này một lúc.

Ung thư máu mạn tính gặp nhiều hơn ở tuổi trung niên và người cao tuổi, đặc biệt là Lơ-xê-mi kinh dòng lympho. "Nam giới có tỷ lệ mắc ung thư máu mạn tính nhiều hơn nữ giới" - BS Nhật cho biết. Tiếp xúc với bức xạ cũng là một trong những yếu tố nguy cơ.

Nhiều ca đi khám vì đau tức bụng, sưng chân tưởng gout lại ra ung thư máu

Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể có các triệu chứng như: Mệt mỏi, gầy sút cân, mất ngủ, ra nhiều mồ hôi trộm… Khi bệnh tiến triển hoặc giai đoạn muộn, các triệu chứng thường biểu hiện rõ hơn như: Thiếu máu, giảm tiểu cầu, gan lách to, hạch to, bệnh nhân còn có thể có biểu hiện của tắc mạch (não, phổi, chi).

Điển hình như chị N.T.Y (sinh năm 1989, quê Phú Thọ). Sáu năm trước, khi con trai đầu lòng mới 10 tháng tuổi, chị Y. thấy bản thân gầy đi rõ, tóc rụng, da xanh xao. Cơ thể xuất hiện những vết bầm tím ngày một nhiều, chân đau nhức đến không thể đi lại. Vợ chồng chị đi khắp nơi để tìm nguyên nhân, cuối cùng, bác sĩ Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương chẩn đoán chị mắc ung thư máu thể mạn tính ở tuổi 27.

Tuy nhiên, có tới 20-30% bệnh nhân ung thư máu mạn tính không có triệu chứng, chỉ vô tình được phát hiện khi đi khám bệnh khác hoặc khám sức khỏe định kỳ.

"Có bệnh nhân đi khám vì đau tức vùng bụng, mạn sườn, phát hiện lách to, xét nghiệm mới biết mắc ung thư máu. Ngoài ra, một trong những triệu chứng của bệnh ung thư máu mạn tính là tăng acid uric. Nhiều bệnh nhân đi khám vì đau, sưng chân tưởng do gout, nhưng xét nghiệm máu lại chẩn đoán ra bệnh ung thư", BS Nhật cho hay.

Để chẩn đoán xác định bệnh, người bệnh cần làm xét nghiệm máu, nếu nghi ngờ ung thư máu mạn tính sẽ được chỉ định làm thêm xét nghiệm tủy đồ và/hoặc sinh thiết tủy xương. Đồng thời, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm thêm các xét nghiệm di truyền, miễn dịch, chẩn đoán hình ảnh và các xét nghiệm khác để phân loại thể bệnh, giai đoạn bệnh, phân nhóm nguy cơ, theo dõi điều trị.

Nguyên nhân của bệnh vẫn chưa rõ ràng, nên theo BS Nhật, không có cách nào để ngăn chặn triệt để bệnh ngay từ đầu. Tuy nhiên, lối sống lành mạnh, tránh tiếp xúc với các hóa chất, tia xạ và kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách thức tốt để phòng bệnh.

Vị bác sĩ khuyên người dân nếu nghi ngờ có dấu hiệu của ung thư máu mạn tính, nhận thức được các yếu tố nguy cơ và triệu chứng của bệnh, việc đi khám và làm xét nghiệm kiểm tra là rất quan trọng để chẩn đoán xác định bệnh và điều trị bệnh.