Phản ứng của Mỹ
“Chúng tôi không muốn thấy sự leo thang và không tìm kiếm một cuộc xung đột lan rộng hơn với Iran”, Điều phối viên Phụ trách truyền thông chiến lược tại Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho biết.
Israel đang trong tình trạng cảnh giác cao độ sau khi cuộc tấn công chưa từng có của Iran làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột rộng lớn hơn.
Vật thể bay bị đánh chặn trên bầu trời ở Ashkelon (Israel) đêm 13/4, rạng sáng 14/4. Ảnh: Reuters.
Ngày 13/4, Iran đã phát động cuộc tấn công trực diện đầu tiên vào lãnh thổ Israel nhằm trả đũa cho cuộc tấn công của Israel vào toà lãnh sự quán Iran tại Thủ đô Damascus, Syria hôm 1/4. Cuộc tấn công đã khiến các chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo thiệt mạng và diễn ra sau nhiều tháng đụng độ giữa Israel và các đồng minh của Iran trong khu vực.
Động thái này đánh dấu sự leo thang mới trong cuộc xung đột kéo dài giữa các bên trong khu vực.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tái khẳng định sự ủng hộ “đầy cứng rắn” của Washington đối với Israel trong khi khuyên đồng minh thân cận nên tính toán kỹ lưỡng về bất cứ phản ứng quân sự nào với Iran.
Theo một nguồn tin, ông Biden đã nói với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về việc Washington sẽ không ủng hộ các cuộc tấn công của Israel nhằm trả đũa Iran và ông Netanyahu nên đặt mình vào vị thế cơ bản đã “giành chiến thắng”.
Theo Điều phối viên John Kirby, Mỹ đang “cảnh giác” với bất cứ mối đe doạ nào từ Iran đối với quân đội nước này.
“Chúng tôi đã làm rõ với tất cả các bên, bao gồm cả Iran về những gì chúng tôi sẽ làm, cũng như mức độ nghiêm trọng mà chúng tôi sẽ thực hiện với bất cứ mối đe doạ tiềm tàng nào nhằm vào nhân viên của mình”, ông Kirby cho biết. “Trong tương lai chúng tôi sẽ thực hiện bất cứ bước đi nào cần thiết để bảo vệ quân đội, tàu và cơ sở vật chất của mình trong khu vực”.
Theo quân đội Israel, Iran đã huy động hơn 300 máy bay không người lái và tên lửa nhằm vào nước này ngày 13/4, khiến 12 người bị thương. Tuy nhiên, với sự giúp đỡ từ Mỹ, Jordan, Anh cùng các đồng minh, hầu hết các mối đe doạ này đều đã bị chặn lại trước khi đến lãnh thổ Israel.
Ông Kirby cũng nhấn mạnh, các cuộc đàm phán giữa Hamas và Israel một về thoả thuận ngừng bắn và phóng thích con tin tại Gaza vẫn đang được tiến hành.
Điều phối viên Nhà Trắng cho biết, Giám đốc CIA Bill Burns đã tiến hành đàm phán một thoả thuận tại Cairo khoảng 1 tuần trước về việc sẽ “đưa hàng chục phụ nữ đang đối mặt với rủi ro cao nhất, người già, người bị thương ra ngoài” và tiến hành một lệnh ngừng bắn trong 6 tuần.
Liên Hợp Quốc lên tiếng
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 14/4 đã cảnh báo các quốc gia thành viên không leo thang căng thẳng hơn nữa bằng các cuộc trả đũa nhằm vào Iran.
Phát biểu tại một cuộc họp của Hội đồng Bảo an, Tổng Thư ký Guterres tuyên bố với các quốc gia thành viên rằng Hiến chương Liên Hợp Quốc cấm sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của bất cứ quốc gia nào. Ông Guterres cũng lên án cuộc tấn công của Iran vào Israel.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres. Ảnh: Reuters
“Trung Đông đang trên bờ vực. Người dân tại đây đối mặt với nguy cơ thực sự của một cuộc xung đột toàn diện tàn khốc. Giờ là lúc để xoa dịu căng thẳng và giảm leo thang. Cả khu vực và thế giới đều không thể chịu đựng thêm một cuộc chiến tranh nào nữa”, ông Guterres nói.
Phó Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Robert Wood đã kêu gọi Hội đồng Bảo an lên án dứt khoát cuộc tấn công của Iran, vì theo ông, Hội đồng 15 thành viên này có nghĩa vụ không để các hành động của Iran trong tình trạng không hồi đáp.
Ông Robert Wood cho biết trong những ngày tới, cùng với việc tham khảo ý kiến các quốc gia thành viên khác, Mỹ sẽ tìm đưa ra các biện pháp để buộc Iran phải chịu trách nhiệm tại Liên Hợp Quốc. Đồng thời tuyên bố Iran sẽ phải chịu trách nhiệm nếu nước này cùng các lực lượng uỷ nhiệm có những hành động tiếp theo đe doạ tới Israel.
Trong khi đó, theo Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Amir Saeid Iravani, hành động của Iran là cần thiết và tương xứng. Ông khẳng định, Tehran không tìm kiếm sự leo thang và bất cứ ý định xung đột trong khu vực hay với Mỹ mà chỉ là sự tái khẳng định về quyền tự vệ.
“Nếu Mỹ khởi xướng các hoạt động quân sự tấn công Iran, công dân hoặc an ninh và lợi ích của Iran, chúng tôi sẽ sử dụng quyền vốn có của mình để đáp trả một cách tương xứng”, ông Amir cho biết.
Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc Gilad Erdan đã cáo buộc Iran vi phạm luật quốc tế và kêu gọi Hội đồng Bảo an lên án Iran cũng như tái áp đặt các biện pháp trừng phạt và chỉ định Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo là một tổ chức khủng bố.
Trước đó vào ngày 14/4, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bày tỏ “sự quan ngại sâu sắc” sau cuộc tấn công của Iran vào Israel và kêu gọi các bên liên quan kiềm chế nhằm ngăn chặn sự leo thang hơn nữa.
Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, “sự leo thang lần này là minh chứng cho việc cuộc xung đột tại Gaza đang lan rộng. Nhiệm vụ cấp bách bây giờ là thực hiện hiệu quả Nghị quyết 2728 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và chấm dứt xung đột Gaza càng sớm càng tốt. Trung Quốc kêu gọi cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các nước có ảnh hưởng, đóng một vai trò mang tính xây dựng trong việc duy trì hoà bình và ổn định khu vực”.