Chân dung thủ lĩnh Hezbollah vừa bị Israel tiêu diệt

Theo tờ The Times of Israel, đây là cuộc tấn công mới nhất trong chuỗi leo thang đã làm rung chuyển Hezbollah.

Theo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), ông Nasrallah đã chết trong cuộc không kích nói trên. Phong trào Hezbollah ngày 28/9 cũng xác nhận ông Nasrallah đã thiệt mạng, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc chiến với Israel.

Giáo sĩ người Liban này trở thành Tổng thư ký Hezbollah vào năm 1992 khi 35 tuổi và là gương mặt đại diện của Hezbollah – nhóm được Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran thành lập vào năm 1982 để chống Israel. Hezbollah là tổ chức đầu tiên được Iran hậu thuẫn.

Sinh ra với tên Sayyed Hassan Nasrallah tại khu ngoại ô của Beirut vào năm 1960, giáo sĩ cực đoan người Liban này đã biến Hezbollah thành một lực lượng quân sự có tầm ảnh hưởng khu vực và trở thành một trong những nhân vật người Arab nổi bật nhất trong nhiều thế hệ. Là một chiến lược gia khôn ngoan, ông Nasrallah đã biến Hezbollah thành kẻ thù không đội trời chung của Israel, củng cố các liên minh với các lãnh đạo Hồi giáo dòng Shia ở Iran và các nhóm như Hamas ở Dải Gaza.

Mặc dù nắm quyền lực lớn, nhưng ông Nasrallah sống chủ yếu trong tình trạng ẩn náu vì sợ bị Israel ám sát. Israel đã giết người tiền nhiệm của ông là Sayyed Abbas al-Musawi trong một cuộc tấn công bằng trực thăng. Ông Nasrallah đã lãnh đạo Hezbollah khi quân đội Israel rút quân khỏi miền Nam Liban vào năm 2000, sau 18 năm chiếm đóng.

Ông Nasrallah lớn lên trong khu vực Karantina nghèo khó của Beirut. Gia đình ông sống ở Bazouriyeh, một ngôi làng ở miền Nam Liban, khu vực chủ yếu là người Hồi giáo dòng Shia và ngày nay là trung tâm chính trị của Hezbollah.

Ông thuộc thế hệ thanh niên Shia ở Liban có quan điểm chính trị hình thành sau Cách mạng Hồi giáo Iran năm 1979.

Trước khi lãnh đạo nhóm Hezbollah, ông từng ở tuyến đầu để chiến đấu chống quân đội Israel chiếm đóng. Con trai tuổi của ông là Hadi đã chết trong trận chiến năm 1997.

Trong số những người ủng hộ, ông Nasrallah được ca ngợi vì đã đứng lên chống Israel và thách thức Mỹ. Đối với kẻ thù, ông là người đứng đầu một tổ chức khủng bố và là tay sai của Iran trong cuộc đấu tranh giành ảnh hưởng ở Trung Đông.

Ảnh hưởng khu vực của ông đã được thể hiện trong gần một năm xung đột bùng phát ở Gaza, khi Hezbollah tham gia vào cuộc xung đột bằng cách bắn vào Israel từ miền Nam Liban để hỗ trợ đồng minh Hamas. Các nhóm từ Yemen và Iraq cũng tham gia cùng Hezbollah.

Hezbollah bắt đầu bắn tên lửa vào Israel vào ngày 8/10/2023, một ngày sau khi Hamas gây ra vụ thảm sát tại miền Nam Israel, giết chết 1.200 người và bắt giữ 251 con tin.

Trong một bài phát biểu vào ngày 1/8 tại lễ tang của chỉ huy quân sự hàng đầu của Hezbollah là Fuad Shukr, ông Nasrallah nói: “Chúng ta đang đối mặt với một trận chiến lớn”.

Tuy nhiên, khi hàng nghìn thành viên Hezbollah bị thương và hàng chục người thiệt mạng trong vụ các thiết bị liên lạc như máy nhắn tin và bộ đàm phát nổ vào tuần trước, trận chiến đó bắt đầu chuyển hướng nhằm vào Hezbollah. Israel không bình luận về cuộc tấn công các thiết bị này, mặc dù nhiều bên quy trách nhiệm cho Israel.

Phản ứng sau các cuộc tấn công vào mạng lưới liên lạc của Hezbollah trong một bài phát biểu vào ngày 19/9, ông Nasrallah tuyên bố sẽ trừng phạt Israel. Ông nói: “Đây là một cuộc đối đầu sẽ xảy ra. Bản chất, quy mô, cách thức và địa điểm chắc chắn là điều chúng ta sẽ giữ kín và chỉ trong phạm vi hẹp nhất ngay cả trong nội bộ của chúng ta mới biết”. Ông Nasrallah đã không có phát biểu công khai kể ngày đó.

Các bài phát biểu thu hút của ông Nasrallah luôn được cả bạn lẫn thù theo dõi chặt chẽ. Ông Nasrallah sử dụng các bài phát biểu của mình để khích lệ người ủng hộ của Hezbollah nhưng cũng để đưa ra những lời đe dọa được tính toán cẩn thận.

Xung đột với Israel phần lớn đã xác định phong cách lãnh đạo của ông. Ông đã tuyên bố “Chiến thắng Thiêng liêng” vào năm 2006 sau khi Hezbollah trải qua 34 ngày chiến tranh với Israel, giành được sự tôn trọng của nhiều người Arab bình thường.

Nhưng ông trở thành một nhân vật gây chia rẽ ngày càng tăng tại Liban và thế giới Arab nói chung khi khu vực hoạt động của Hezbollah mở rộng sang Syria và xa hơn nữa, phản ánh một cuộc xung đột ngày càng leo thang giữa người Iran dòng Sia và các nước Arab dòng Sunni.

Ông Nasrallah tuyên bố Hezbollah chiến đấu tại Syria là để ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến.

Tại Liban, những người chỉ trích nói rằng các cuộc can dự trong khu vực của Hezbollah đã gây ra một cái giá không thể chịu nổi cho Liban, khiến các nước Arab Vùng Vịnh từng là bạn bè nay quay lưng với đất nước này, một yếu tố góp phần vào cuộc khủng hoảng tài chính năm 2019 của Liban.

Trong những năm sau cuộc chiến năm 2006, ông Nasrallah và Hezbollah luôn mấp mé một cuộc xung đột mới với Israel. Nhóm này tích trữ hàng chục ngàn tên lửa để tạo ra răn đe.

Cuộc chiến Gaza đã gây ra cuộc xung đột tồi tệ nhất giữa Hezbollah và Israel kể từ năm 2006, sau khi tổ chức này bắt đầu bắn hàng loạt tên lửa và thiết bị bay không người lái vào miền Bắc Israel. Các cuộc trả đũa của Israel sau các cuộc tấn công của Hezbollah đã khiến nhóm này mất đi hàng trăm tay súng, bao gồm cả các chỉ huy hàng đầu.

Israel tung video máy bay xuất kích để tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah (Nguồn: Reuters):

Sau nhiều năm vướng vào các cuộc xung đột khác, Hezbollah đã tập trung vào cuộc xung đột với Israel.

Ông Nasrallah nói trong bài phát biểu ngày 1/8/: “Chúng ta ở đây để trả giá cho mặt trận hỗ trợ Gaza, cho nhân dân Palestine và việc chúng ta ủng hộ sự nghiệp của người Palestine”.

Khi căng thẳng khu vực leo thang sau cuộc chiến Gaza bùng nổ, ông Nasrallah đã đưa ra một lời cảnh báo đối với các tàu chiến của Mỹ ở Địa Trung Hải: “Chúng tôi đã chuẩn bị cho các đội tàu mà các ông dùng để đe dọa chúng tôi”.

Vào năm 2020, ông Nasrallah tuyên bố rằng lính Mỹ sẽ rời khỏi khu vực trong những chiếc quan tài sau khi tướng Iran Qassem Soleimani bị sát hại trong một cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái của Mỹ ở Iraq.

Ông bày tỏ phản đối quyết liệt Saudi Arabia khi nước này can thiệp quân sự vào Yemen, nơi mà với sự hỗ trợ của Mỹ và các đồng minh khác, Saudi Arabia tìm cách đẩy lùi lực lượng Houthi thân Iran.

Khi căng thẳng khu vực gia tăng vào năm 2019 sau một cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia, ông nói rằng Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất nên chấm dứt cuộc chiến Yemen để tự bảo vệ mình. Ông nói trong một thông điệp gửi tới Saudi Arabia: “Đừng đặt cược vào một cuộc chiến chống Iran vì họ sẽ phá hủy các ông”.

Dưới sự lãnh đạo của ông Nasrallah, Hezbollah cũng đã đụng độ với các đối thủ tại Liban.

Năm 2008, ông cáo buộc chính phủ Liban tuyên chiến bằng cách có động thái cấm mạng lưới liên lạc nội bộ của Hezbollah. Ông tuyên bố sẽ “chặt đứt bàn tay” tìm cách cố gắng tháo dỡ nó. Lúc đó, chính phủ Liban được phương Tây và Saudi Arabia hậu thuẫn.

Điều đó đã kích động bốn ngày nội chiến giữa Hezbollah với các tay súng Sunni và Druze. Sau đó, Hezbollah đã chiếm giữ một nửa thủ đô Beirut.