Latifa bint Mohammed al-Maktoum là con gái của Mohammed bin Rashid al-Maktoum, thủ tướng Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đồng thời là nhà vua (emir) của Dubai, một trong các tiểu vương quốc. Tháng 3/2018, Latifa mất tích trên vùng biển ngoài khơi Ấn Độ.
Theo lời kể của các nhân chứng, đồng thời cũng là bạn của Latifa, cô bị một nhóm biệt kích bắt đi, sau khi đã dành 7 năm lên kế hoạch trốn thoát khỏi UAE, xứ sở giàu có bậc nhất Trung Đông nhưng bị công chúa 32 tuổi coi như một "nhà giam mạ vàng".
"Tôi bị ngược đãi suốt cuộc đời mình"
Bộ phim tài liệu Escape from Dubai (Chạy trốn khỏi Dubai) vừa được đài BBC của Anh công bố miêu tả lại chi tiết kế hoạch bỏ trốn của Latifa, thông qua lời kể của những người đã giúp công chúa lên kế hoạch, gồm một cựu điệp viên Pháp và một võ sư Phần Lan, cùng nhóm thủy thủ Philippines đã giúp Latifa trên đường đào tẩu.
Latifa là con gái thứ hai của nhà vua Sheikh cố gắng trốn chạy cuộc sống xa hoa tột đỉnh nhưng mất tự do tại UAE. Shamsa, chị gái cô, bị bắt trên đường phố tại Cambridge, Anh, sau khi trốn khỏi biệt thự của hoàng gia UAE ở Surrey năm 2000. Shamsa mất tích từ đó tới nay và vụ việc, được miêu tả là vụ bắt cóc rõ ràng, chưa bao giờ được cảnh sát Anh điều tra thỏa đáng.
 |
| Hình ảnh hiếm hoi về công chúa Latifa. Ảnh: Dubai News. |
Trong một đoạn ghi hình trước khi kế hoạch đào tẩu diễn ra, Latifa tâm sự đã từng cố gắng rời khỏi UAE năm 16 tuổi. Tuy nhiên, kế hoạch này thất bại và công chúa bị bắt tại biên giới. Latifa cho biết cô bị giam giữ trong 3 năm, phải chịu đựng những trận đánh đập, tra tấn.
Những gì đã xảy ra trong quá khứ với chị gái Shamsa, cũng như 3 năm trong tù của bản thân, khiến Latifa hết sức thận trọng khi lên kế hoạch cho cuộc đào tẩu diễn ra đầu năm 2018.
Theo BBC, công chúa UAE bắt đầu kế hoạch với việc tiếp cận thương gia đồng thời là cựu sĩ quan hải quân Pháp Herve Jaubert năm 2011. Người đàn ông này nói từng có kinh nghiệm trốn thoát khỏi Dubai bằng cách lặn xuống biển, lên một con tàu đậu ở ngoài khơi và chạy tới Ấn Độ.
Khi Latifa lần đầu gửi email tới ông Jaubert, cựu sĩ quan đã phát hoảng. "Tôi nói với cô ấy rằng cô ấy là con gái của người trị vì Dubai, đó có thể là một cái bẫy, tôi cần kiểm tra để bảo đảm không có gì dối trá", ông Jaubert nói.
Người đàn ông này sau đó bị Latifa thuyết phục và bắt đầu tham gia vào kế hoạch đào tẩu. Ông Jaubert tiết lộ hai người trao đổi thư tín 2-3 ngày một lần trong thời gian dài, dù không hề gặp mặt cho tới năm 2018.
Chủ đề chính của những bức thư là kế hoạch chuẩn bị cuộc đào tẩu. Cựu sĩ quan cho biết Latifa đã tiết kiệm được 400.000 USD cho kế hoạch chạy trốn khỏi UAE. Tuy nhiên, công chúa 32 tuổi cũng thường kể cho người đàn ông chưa từng gặp gỡ về những góc khuất của cuộc sống bị giam cầm trong hoàng cung.
"Tôi đã bị ngược đãi và áp bức trong suốt cuộc đời mình. Phụ nữ bị đối xử như lớp người hạ đẳng. Cha tôi không có quyền làm những gì ông ấy đã làm với tất cả chúng tôi", Latifa viết trong một email gửi tới ông Jaubert.
Năm 2014, công chúa UAE gặp mặt Tiina Jauhiainen khi cô gái người Phần Lan tới dạy một môn võ thuật xuất xứ từ Brazil tại khu nhà ở của hoàng gia. Jauhiainen cho biết sau này cô đã trở thành bạn thân của Latifa. Hai người đã cùng nhau bay ra nước ngoài vài lần, gặp gỡ ông Jaubert và quyết định các chi tiết của kế hoạch đào tẩu.
 |
| Latifa (trái) và Jauhiainen (phải). Ảnh: BBC. |
Cuộc đào tẩu không thành
Cuộc trốn chạy tìm tới tự do của công chúa Latifa bắt đầu vào một ngày tháng 3. Cô và nữ võ sư cùng đi ăn sáng như thường nhật để tránh sự nghi ngờ của các vệ sĩ mà nhà vua cử tới giám sát.
Tại nhà hàng, Latifa thay quần áo và đổi kính râm khác, sau đó cả hai lái xe xuyên qua biên giới tới Oman, từ đó đi ra biển. Hai người phụ nữ lênh đênh khoảng 40 km trên biển bằng ca nô và thuyền bơm hơi trước khi ra tới vùng biển quốc tế, nơi ông Jaubert đang đợi sẵn trên một du thuyền.
"Sóng cao khoảng 1,5 mét, còn gió thì thổi ngược, vì thế chúng tôi mất hàng giờ mới tới được chiếc du thuyền", Jauhiainen kể về chặng đầu cuộc đào tẩu cùng công chúa UAE.
Cựu sĩ quan Pháp cho biết nhóm đào tẩu sử dụng thuyền mang cờ Mỹ, hy vọng sử dụng luật quốc tế để can thiệp trong trường hợp con tàu bị tấn công. Từ đây, chiếc du thuyền lên đường tới bang Goa thuộc Ấn Độ.
Từ trên tàu, Latifa đã đưa ra một lời tuyên bố qua video, chỉ được phát nếu kế hoạch đào tẩu thất bại. "Nếu các bạn đang xem video này thì đó không phải là điều tốt lành gì. Tôi có thể đã chết hoặc đang ở trong tình thế rất, rất, rất tồi tệ", Latifa nói. Công chúa UAE cho biết đã chuẩn bị tinh thần chịu sự trừng phạt nặng nề nếu bị bắt lại.
 |
| Hành trình đào tẩu của công chúa Latifa. Đồ họa: Guardian. |
Năm 2000, chị gái Shamsa của Latifa đã trốn thoát hơn một tháng trước khi bị bắt lại. Theo một lá thư Shamsa gửi tới luật sư tại Anh, cô được bí mật đưa ra khỏi nước Anh sau khi bị bắt ở Cambridge theo lệnh của nhà vua Dubai.
Cáo buộc bắt cóc được chuyển tới David Beck, người khi đó là điều tra viên chính tại Cambridge. "Bắt cóc là một tội nghiêm trọng, và không phải ngày nào cũng có cáo buộc liên quan tới nguyên thủ quốc gia xuất hiện trên bàn làm việc của tôi", ông Beck nói.
Tuy nhiên, điều tra viên này đã không thể đào sâu vụ việc. Ông Beck cần nói chuyện trực tiếp với Shamsa, nhưng chính quyền Dubai đã không cho điều tra viên này nhập cảnh. "Tôi chẳng bao giờ được biết lý do (bị cấm nhập cảnh)", ông cho biết.
Trong đoạn video, Latifa nói chị gái mình sống tại một nơi giống như "nhà tù y tế", bị theo đuôi và giám sát bởi các y tá mọi lúc mọi nơi. Số phận của người chị gái Shamsa là lời cảnh báo cho Latifa.
Khi đã ở trên du thuyền tới Ấn Độ, Latifa nhắn tin về cho gia đình, liên hệ với tổ chức Detained in Dubai (tổ chức hoạt động đòi quyền lợi cho những người bị bắt giữ không có lý do chính đáng tại UAE), cầu cứu giới truyền thông, hy vọng công luận có thể bảo vệ cô. Tuy nhiên, chẳng mấy người đáp lại cô, có lẽ bởi kế hoạch đào tẩu ly kì của Latifa khiến các phóng viên lo ngại đó chỉ là một trò lừa đảo.
"Cô ấy gửi email tới các phóng viên nhưng không ai trả lời. Không ai tin cô ấy, điều đó khiến cô ấy buồn bã và tuyệt vọng", Jauhiainen hồi tưởng.
Vài ngày sau khi rời khỏi Vùng Vịnh, chiếc du thuyền chở Latifa bị tấn công bởi một nhóm có vũ trang được cho là đặc nhiệm của UAE. Công chúa bị bắt giữ và không xuất hiện trước công chúng từ đó tới nay. Bạn bè của Latifa cho biết không nghe được tin tức gì từ cô, trang Instagram của Latifa cũng đã bị đóng.
"Cô ấy nói thà bị giết trên tàu còn hơn phải trở lại Dubai. Tôi chẳng biết giờ cô ấy ở đâu", ông Jaubert cho biết.
Nhà vua Dubai và chính phủ UAE không đáp lại những cáo buộc mà BBC đưa ra trong bộ phim, cũng như không phản hồi yêu cầu bình luận từ báo giới. Một nguồn tin thân cận với chính quyền Dubai cho hay công chúa Latifa hiện "ở cùng gia đình" và "rất khỏe mạnh".