Trụ cột kinh tế – điểm tựa an ninh năng lượng quốc gia

Khi nhìn lại 50 năm Petrovietnam, TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí VN cho rằng, điểm nổi bật nhất chính là việc Tập đoàn đã đảm đương một trọng trách hết sức nặng nề, vẻ vang: vừa là trụ cột năng lượng quốc gia, vừa là lực lượng kinh tế chủ lực, vừa là biểu tượng của bản lĩnh Việt Nam trên biển.

Về kinh tế, với hơn 440 triệu tấn dầu đã khai thác và xuất bán và gần 200 tỷ mét khối khí đã được đưa vào bờ trong suốt nửa thế kỷ qua, Petrovietnam luôn nằm trong nhóm doanh nghiệp đóng góp ngân sách lớn nhất và ổn định nhất. Điều đáng quý là ngay cả khi thị trường dầu khí toàn cầu biến động mạnh, Tập đoàn vẫn giữ được kỷ luật vận hành, duy trì nguồn thu chắc chắn cho ngân sách nhà nước.

Vai trò của Petrovietnam vượt ra ngoài kinh tế. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, Tập đoàn thực hiện sứ mệnh bảo đảm “5 An”: an ninh năng lượng, kinh tế, lương thực, quốc phòng và chủ quyền biển, cùng với an sinh xã hội, trở thành động lực quan trọng cho phát triển đất nước.

Từ nền tảng “5 An”, Petrovietnam khẳng định vị thế bằng “5 Nhất”: Quy mô lớn nhất với tổng tài sản hợp nhất vượt 1 triệu tỷ đồng, vốn chủ sở hữu hơn 556 nghìn tỷ đồng; Đóng góp ngân sách cao nhất, bình quân 160 nghìn tỷ đồng/năm, chiếm hơn 80% số nộp ngân sách của khối doanh nghiệp nhà nước; Lợi nhuận cao nhất, giai đoạn 2020-2025 đạt 316 nghìn tỷ đồng (bình quân 2,2 tỷ USD/năm); Doanh nghiệp duy nhất nhiều lần nhận các giải thưởng khoa học – công nghệ cao quý, gồm 6 Giải thưởng Hồ Chí Minh và 4 Giải thưởng Nhà nước.

Điều TS. Thập cảm thấy xúc động nhất là hình ảnh những con người “đi tìm lửa” trong suốt hành trình phát triển và đặc biệt là những ngày đầu tiên của ngành. Người lao động Petrovietnam đã tiến hành khảo sát, thu thập, nghiên cứu phân tích địa chất, địa hóa, địa vật lý để làm cơ sở đánh giá tiềm năng dầu khí và lựa chọn vị trí cho những giếng khoan đầu tiên trong điều kiện thiếu thốn đủ bề.

Theo TS. Thập, giá trị tinh thần cốt lõi tạo nên bản sắc người lao động Petrovietnam là sự kiên trì và kiên cường; là tri thức và khát vọng làm chủ công nghệ; cùng khả năng hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược quốc gia và của ngành; điều lớn nhất là say mê nghề nghiệp, tương thân, tương ái.

Chung nhận định với TS. Nguyễn Quốc Thập, ở góc độ cơ quan được Quốc hội giao thẩm tra và giám sát chính sách kinh tế, bà Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng đánh giá rất cao vai trò của Petrovietnam, giữ một vị trí đặc biệt trong nhiều cấu phần cốt lõi của nền kinh tế.

Theo bà, Petrovietnam là trụ cột tăng trưởng và ổn định vĩ mô, duy trì đóng góp GDP và ngân sách ở mức cao, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động. Chuỗi giá trị dầu khí từ thăm dò đến phân phối bảo đảm nguồn cung chiến lược, hỗ trợ tăng trưởng và ổn định giá. Tập đoàn đóng góp quan trọng cho Chiến lược kinh tế biển và nhiệm vụ an ninh - quốc phòng. Hoạt động dầu khí xa bờ giúp khẳng định chủ quyền, đồng thời kéo theo phát triển hạ tầng cảng biển, logistics và công nghiệp hỗ trợ.

Cùng với đó, Petrovietnam là nhân tố then chốt bảo đảm an ninh năng lượng. Dù thế giới biến động, Tập đoàn vẫn giữ ổn định nguồn cung xăng dầu, khí, điện, đạm, giúp Việt Nam tránh các cú sốc năng lượng. Tập đoàn còn tiên phong trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, triển khai mạnh mẽ các chương trình công nghệ theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp vào năng lực tự chủ của quốc gia.

Sau 50 năm phát triển, Petrovietnam đã trở thành doanh nghiệp số 1 Việt Nam, dẫn đầu về doanh thu, hiệu quả, nộp ngân sách và tiếp tục giữ vai trò trụ cột trong bảo đảm tăng trưởng bền vững của đất nước.

Hệ sinh thái Petrovietnam - nền tảng chiến lược của kinh tế Việt Nam

Phân tích rõ hơn về nền tảng làm nên những thành tựu của Petrovietnam, cũng như động lực tiếp nối cho chặng đường phát triển mới, ở góc nhìn kinh tế học, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng – Giảng viên cao cấp Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, để hiểu đúng vai trò của Petrovietnam, không thể chỉ nhìn vào những tấn dầu thô được khai thác, mà cần phải nhìn rộng hơn vào hệ sinh thái và giá trị lan tỏa mà Tập đoàn đã tạo dựng trong nền kinh tế.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng phân tích, trong kinh tế học, công nghệ năng lượng luôn được xem là công nghệ chiến lược, qua đó khẳng định vai trò đặc biệt của Petrovietnam trong tiến trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Vai trò của Petrovietnam phải nhìn trong toàn bộ “hệ sinh thái công nghiệp - năng lượng” có cấu trúc hoàn chỉnh và gắn kết theo chiều sâu, không chỉ ở sản lượng dầu thô, mà ở chuỗi thăm dò - khai thác, lọc - hóa dầu, khí - điện - đạm và các dịch vụ dầu khí, chế tạo, vận tải biển đều phát triển mạnh, tạo giá trị lan tỏa lớn và dẫn dắt quá trình chuyển dịch sang năng lượng xanh. Các hoạt động của Petrovietnam tạo giá trị gia tăng cốt lõi, tác động mạnh đến các cân đối liên ngành và giữ vai trò điểm tựa cho nhiều ngành kinh tế khác.

Đề cập đến một yếu tố khác tạo nên tầm vóc Petrovietnam ngày hôm nay, ông Nguyễn Văn Phụng - Nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn (Bộ Tài chính) cho rằng, bài học quản trị quan trọng nhất nằm ở tầm nhìn dài hạn và kỷ luật tài chính, quản trị dòng tiền rất nghiêm ngặt. Đây chính là điều kiện tiên quyết để Petrovietnam trở thành doanh nghiệp hiếm hoi mà cơ quan thuế có thể hoàn toàn yên tâm về “doanh nghiệp thật - số liệu thật”. Dòng tiền, đầu tư, phân bổ ngân sách, thu - chi đều được quản trị chặt chẽ, minh bạch, tiệm cận chuẩn mực quốc tế.

Bên cạnh đó, Petrovietnam có tư duy dài hạn trong chiến lược và đầu tư. Đây là yếu tố sống còn, bởi các dự án dầu khí, khí - điện - đạm hay lọc hóa dầu đều có vòng đời dài, độ phức tạp lớn và chịu biến động mạnh của thị trường. Tập đoàn cũng chú trọng đầu tư vào nhân lực và quản trị rủi ro, xây dựng đội ngũ hiểu nghề, hiểu thị trường và đủ năng lực ứng phó biến động. Chính ‘kiềng ba chân’ - kỷ luật tài chính, tư duy dài hạn và đầu tư con người đã tạo nền tảng cho vị thế và hiệu quả bền vững của Petrovietnam hôm nay.

Nhìn về chặng đường mới, Petrovietnam đang đứng trước những yêu cầu về chuyển dịch năng lượng, giảm phát thải, phát triển công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn ESG và ứng phó biến động địa chính trị toàn cầu. Do đó, các chuyên gia tại Tọa đàm cho rằng, Petrovietnam cần tiếp tục phát huy hệ sinh thái năng lượng - công nghiệp, nhưng phải tái cấu trúc theo hướng xanh - thông minh - hiệu quả. Tập đoàn có đủ nền tảng để trở thành lực lượng tiên phong trong năng lượng tái tạo, hydrogen, chế biến sâu, công nghiệp khí, hạ tầng LNG. Tuy nhiên, cần một cơ chế đặc thù mang tầm chiến lược để Petrovietnam phát huy tối đa nguồn lực, tương xứng với vai trò trụ cột kinh tế - an ninh năng lượng.