Trao đổi với Kiến Thức bên lề Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 (Vietnam Motor Show 2014), ông Jesus Metelo Arias, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) kiêm Tổng Giám đốc Ford Việt Nam cho hay: Ban Tổ chức không đặt nặng về kết quả bán hàng đạt được sau khi Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 kết thúc nhưng tin rằng điều này sẽ thúc đẩy hoạt động bán hàng của các hãng xe trong những tháng cuối năm, qua đó giúp doanh số bán hàng cán mốc khoảng 150 nghìn xe/năm.
 |
| Ông Jesus Metelo Arias, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) kiêm Tổng Giám đốc Ford Việt Nam. |
Ngành ô tô đã qua thời kỳ khó khăn
Việc Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 diễn ra đúng thời điểm mùa kinh doanh cuối năm bắt đầu có tác động thế nào đến doanh số bán hàng của toàn thị trường ô tô, thưa ông?
Chúng tôi không đặt ra mục tiêu bán hàng tại triển lãm lần này, mà đây được xem là cơ hội để các thương hiệu thể hiện bản thân mình và tương tác với các khách hàng. Tuy nhiên, chúng tôi cũng hy vọng sau Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 (Vietnam Motor Show 2014), sản lượng bán hàng của cả ngành công nghiệp ô tô sẽ tốt hơn.
Theo chúng tôi dự báo, năm 2014 sẽ khép lại với kết quả khả quan và doanh số bán hàng toàn thị trường sẽ đạt mốc 150 nghìn xe, tăng trưởng khoảng 36% so với năm 2013. Mặc dù nếu đạt được mức này, thì doanh số bán hàng năm 2014 vẫn thấp hơn mức đỉnh của thị trường là 160 nghìn xe vào năm 2009. Tuy nhiên, tôi cho rằng đây là một trong những tín hiệu rất khả quan, báo hiệu việc tăng trưởng đều đặn của ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam trong những năm tới.
Số liệu công bố mới đây của Bộ Công Thương cho thấy, tỷ lệ nội địa hóa trung bình đối với xe con hiện tại của các nhà sản xuất chỉ vào khoảng 5 - 10%. Với tỷ lệ này, nhiều ý kiến cho rằng các nhà sản xuất chưa làm hết vai trò và cam kết về tăng tỷ lệ nội địa hóa khi gia nhập thị trường Việt Nam. Ông lý giải thế nào về những thông tin này?
Liên quan đến tỷ lệ nội địa hóa, Việt Nam có nhiều cách thức tính khác nhau nên kết quả sẽ khác nhau. Trở lại với kết quả tỷ lệ nội địa hóa vẫn còn khiêm tốn, đó là do chi phí sản xuất tại Việt Nam vẫn còn cao quá, trong khi đó các hãng xe lại phải đi tìm kiếm các phụ tùng có chất lượng để đảm bảo chất lượng xe được sản xuất ra. Do đó, chúng tôi buộc phải tìm kiếm các nhà sản xuất phụ tùng ở nước ngoài cũng như trong khu vực của hãng.
Trong khi chi phí sản xuất cao, thị trường lại có quy mô nhỏ nên đã ảnh hưởng đến sự tối ưu hóa của nền kinh tế và sự phát triển của hoạt động sản xuất. Đây là bài toán luẩn quẩn khiến cho các hãng khá khó khăn khi tìm kiếm các nhà sản xuất nội địa đủ năng lực đáp ứng được mức chi phí rẻ nhưng phải đảm bảo chất lượng quốc tế để tham gia vào việc nâng cao tỷ lệ nội địa hóa với các dòng xe.
Với riêng Ford Việt Nam, chúng tôi không dừng ở đó. Những năm qua, đội nội địa hóa toàn cầu của chúng tôi đi khắp các nhà cung ứng phụ tùng linh kiện của Việt Nam để lựa chọn. Chúng tôi có tiêu chuẩn toàn cầu Q1, tất cả doanh nghiệp phụ trợ đạt được tiêu chuẩn này sẽ được bán phụ tùng, phụ kiện cho Ford toàn cầu. Tại Việt Nam hiện có 4 nhà cung ứng đã cung ứng được các phụ kiện và phụ tùng cho Ford. Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm và mở rộng nhà cung ứng tại Việt Nam nếu như họ đáp ứng được các điều kiện của Ford toàn cầu. Hiện tại Ford cũng như các doanh nghiệp khác thuộc VAMA cũng đang có những chính sách hỗ trợ như chia sẻ thông tin, kinh nghiệm... cho các nhà cung ứng phụ tùng tại Việt Nam để giúp các doanh nghiệp này nâng cao chất lượng sản phẩm.
 |
| Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 diễn ra đúng thời điểm mùa kinh doanh cuối năm bắt đầu sẽ thúc đẩy hoạt động bán hàng của các hãng xe trong những tháng cuối năm. |
Hy vọng sự tăng trưởng tiếp tục trong năm 2015
Nhiều ý kiến cho rằng sau gần 20 năm phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam hiện vẫn khá ì ạch, thậm chí không ít người đánh giá đây là một sự thất bại. Ông đánh giá thế nào về quan điểm này?
Tôi nghĩ rằng thị trường ô tô Việt Nam và ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đang phát triển ở mức độ nhất định. Đến nay, rất nhiều thương hiệu ô tô quốc tế đã vào Việt Nam và các hãng xe đã có mặt tại Việt Nam cũng đang đẩy mạnh việc đầu tư mở rộng sản xuất. Những năm qua, thị trường ô tô Việt Nam có những bước thăng trầm nhưng các nhà sản xuất đều có những nỗ lực để mở rộng sản xuất và tăng số lượng lao động tại các nhà máy.
Có 2 vấn đề chính khiến ngành công nghiệp ô tô Việt Nam chưa thực sự cất cánh, đó là: Thứ nhất, là quy mô của ngành. Sản lượng bán hàng ở thị trường nội địa còn khá nhỏ so với nhiều nước trong khu vực, điều đó dẫn đến việc các nhà sản xuất không thể tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Thứ hai, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô đang ở mức quá cao. Điều này đã khiến quy mô thị trường không thể tăng trưởng và làm cho sự phát triển của thị trường vẫn chưa đạt như kỳ vọng.
Trên cơ sở diễn biến trong năm 2014 và những dự báo kinh tế Việt Nam năm 2015, ông nhận định như thế nào về mức tăng trưởng của thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2015? Theo ông, đâu là những khó khăn thách thức có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của thị trường?
Dự báo của VAMA cho thấy, năm 2014 sẽ tăng trưởng khoảng 36% so với năm 2013. Đây là năm thứ 2, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam liên tiếp tăng trưởng sau 4 năm liền sụt giảm. Theo tôi, đây cũng là dấu hiệu cho thấy sự tăng trưởng trở lại khá ấn tượng của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Năm 2015, chúng tôi cũng hy vọng có sự tăng trưởng tiếp tục. Tuy nhiên, vấn đề thách thức của ngành đó là những bất ổn liên quan đến sự cân bằng giữa nhu cầu đang tăng của khách hàng và các chính sách phát triển ngành công nghiệp ô tô. Các chính sách, chiến lược dài hạn ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến nay chưa thực sự cụ thể. Chính vì vậy, sự phát triển của ngành sẽ phụ thuộc khá nhiều vào hướng đi cụ thể của Chính phủ, mà cụ thể, đó là những chính sách liên quan đến phát triển ngành.
Điểm nổi bật của Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 là hầu hết các thương hiệu đều mang đến những mẫu xe mới xuất hiện trên thị trường hoặc concept. Được biết, trải qua 10 kỳ tổ chức với quy mô ngày càng mở rộng, Triển lãm Ô tô Việt Nam đã thực sự trở thành ngày hội thường niên của giới mộ điệu xe hơi. Triển lãm Ô tô Việt Nam 2014 - “Đam mê hội ngộ” với các nỗ lực chung tay của 18 thương hiệu sản xuất và nhập khẩu ô tô là một cú hích quan trọng, tác động tích cực đến thị trường và sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô trong nước.