Các phi hành gia phải hy sinh nhiều điều khi họ mạo hiểm ra khỏi Trái đất. Ngoài những nguy hiểm khi du hành không gian, xa gia đình, ở trong trạng thái vi trọng lực thì họ cần tuân thủ những quy tắc sinh hoạt khác hoàn toàn sinh hoạt thường ngày.
Sau đây là chín điều các phi hành gia không thể làm trong không gian.
1. Các phi hành gia không thể khóc
 |
| Nguồn ảnh: Reuter |
Các phi hành gia có thể cười trong không gian tùy ý nhưng với việc khóc lại khác hoàn toàn khác do không có lực hấp dẫn.
Khi trả lời phỏng vấn "Liệu có thể khóc trong không gian không?", phi hành gia người Canada, Chris Hadfieldn chia sẻ: "Nước mắt chảy ra giống như những quả bóng dinh dính. Nếu không lau đi, trong không gian nước mắt có thể tạo thành một khối lớn như những bong bóng Đại Tây Dương. Ở trong không gian, những quả bỏng nước mắt sẽ trôi xung quanh các phi hành gia".
2. Phi hành gia không thể ăn uống thực phẩm thông thường như bánh mì và soda
Theo Viện Franklin, có nhiều loại thực phẩm thông dụng nhưng khi vận chuyển và ăn chúng trong không gian lại quá khó khăn. Ví dụ mảnh vụn bánh mỳ có thể làm hỏng thiết bị hoặc các phi hành gia vô tình hít phải nên NASA đã cho ra đời loại bánh Tortillas chuyên sử dụng cho phi hành gia từ những năm 1980.
Đồ uống có ga và khí cacbonat sẽ không nổi trong môi trường không trọng lượng. Ông Vickie Kloeris quản lý hệ thống thực phẩm sử dụng trong tàu vũ trụ con thoi (Shuttle) và trạm vũ trụ quốc tế (ISS) tại Trung tâm vũ trụ Johnson và Chương trình Thực phẩm Công nghệ Không gian của NASA (FTCSC) cho biết: "đồ uống có ga không được sử dụng trong các chuyến du hành vì cacbonat và soda sẽ không tách rời nhau trong môi trường vi trọng lực". Muối và hạt tiêu cũng bị cấm sử dụng vì khi lơ lửng trong không gian chúng có thể làm hỏng thiết bị hoặc bay vào miệng, tai, mũi của phi hành gia. Thật may mắn vì NASA đã chế biến loại thực phẩm này dưới dạng chất lỏng để thay thế.
Theo tin từ trang Space.com phi hành đoàn duy nhất từng được thưởng thức bánh mì trong vũ trụ là các phi hành gia thực thi nhiệm vụ chuyến bay không giancos người lái Gemini 3 năm 1965 của NASA, phi hành gia John Young đã giấu một chiếc bánh mì kẹp thịt bò đưa lên phi thuyền.
3. Các phi hành gia không thể viết bằng bút thông thường
Trong môi trường không trọng lượng sẽ không thể viết được, mực cần trọng lực để chảy. Theo các nhà khoa học Hoa Kỳ, cả phi hành gia của Mỹ và Nga đều từng bị mắc kẹt với bút chì cơ học trong không gian. Vì vậy vào năm 1965, Công ty Bút bi Fisher Pen đã phát minh ra loại bút có hộp mực được điều áp bằng nitơ. Áp lực sẽ đẩy mực về phía đầu bút, cho phép bút hoạt động ở môi trường lộn ngược, nhiệt độ khắc nghiệt hoặc dưới nước. Loại bút này được sử dụng đến ngày nay.
4. Họ không thể thức giấc khi mặt trời mọc và ngủ khi mặt trời lặn
Theo tin từ Space.com, trên Trạm vũ trụ quốc tế, các phi hành gia có thể trải nghiệm 16 lần thấy hoàng hôn trong vòng 24 giờ. Vì vậy, giấc ngủ của họ không thể dựa vào dấu hiệu ánh sáng. Để thích nghi với hiện tượng này, các phi hành gia phải trải qua khóa luyện tập về giấc ngủ chuyên sâu trước khi họ bay vào không gian.
5. Không được phép uống rượu trong không gian
Vào năm 1972 rượu trắng từng được đề xuất là một phần trong bữa ăn của các phi hành gia, nhưng thực tế nó không bao giờ được phép đưa lên trạm vũ trụ do sự phản đối của công chúng với việc các phi hành gia uống rượu trong không gian. Ông Daniel G. Huot, người phát ngôn của Trung tâm vũ trụ Johnson, NASA trả lời kênh BBC: "Rượu không được phép đưa lên để dùng ở Trạm vũ trụ quốc tế" Tuy nhiên thực tế các phi hành gia người Nga dường như vẫn sử dụng rượu Cognac vì cho rằng nó tốt cho hệ miễn dịch. Lý do cấm rượu không liên quan nhiều đến khoa học, Dave Hanson giáo sư danh dự trường Đại học khoa học xã hội Potsdam, New York trả lời phỏng vấn BBC rằng: "Đó là vấn đề chính trị, văn hóa chứ không phải là vấn đề khoa học". Để phản đối lệnh cấm, phi hành gia người Mỹ, Buzz Aldrin đã uống rượu trước khi lên mặt trăng song thông tin này không bao giờ được công bố.
6. Quan hệ tình dục cũng không được phép
Quan hệ tình dục bị cấm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ không gian. Đến nay, Trạm vũ trụ quốc tế thừa nhận họ không biết gì về bất kỳ vụ quan hệ giới tính nào đã xảy ra trong không gian. Ông Slate cho biết quan hệ tình dục trong không gian sẽ vô cùng khó khăn do thiếu không gian riêng tư cho các phi hành gia, áp lực công việc quá lớn và tình trạng thiếu trọng lực.
7. Các phi hành gia không thể tắm nước nóng
Trong không gian, các phi hành gia phải tận dụng tất cả các tài nguyên càng hiệu quả càng tốt, đặc biệt là nước có trọng lượng rất nặng và chi phí tốn kém để vận chuyển. Thay vì tắm, các phi hành gia sử dụng bọt biển có độ ẩm để vệ sinh cơ thể, nước tách ra từ nước sinh hoạt sau khi rửa tay, vệ sinh răng miệng, nước tiểu…đều được dùng để tạo ra nước tinh khiết để sử dụng. Theo NASA, trên các trạm vũ trụ, nước được thu thập từ độ ẩm trong không khí và từ chất thải của con người để tạo ra nước uống tinh khiết. Việc giặt quần áo thực sự không hiệu quả vì vậy các phi hành gia hạn chế thay trang phục, khi thật cần thiết họ sẽ mặc lại chứ không giặt.
8. Các phi hành gia không thể phân biệt chính xác mùi vị khi ở trong không gian.
Theo báo cáo của NASA, các phi hành gia có thể bắt đầu mất cảm giác vị giác khi ở trong không gian. Trở lại Trái đất, họ thấy thực phẩm có hương vị mạnh hơn nhiều. Điều này là do khi ở tình trạng thiếu trọng lực, chất lỏng trong cơ thể di chuyển khác đi vì vậy thay vì chất lỏng sẽ ở chân chúng có thể di chuyển vào đầu và làm nghẹt mũi, ngoài ra có thể mùi hôi trong cabin của trạm vũ trụ quốc tế cũng làm giảm khứu giác của cơ thể vì vậy cảm giác vị giác yếu đi.
9. Đi vệ sinh trong không gian là rất khó khăn.
Nữ phi hành gia Peggy Whitsonwho người đã trải qua số ngày kỷ lục, 665 ngày trên vũ trụ, từng chia sẻ với Business Insider. "Tiểu tiện trong môi trường vũ trụ không vấn đề gì, song đại tiện là cực khó". Trên trạm vũ trụ quốc tế, phi hành gia phải sử dụng bồn cầu rộng chỉ khoảng 10cm (bồn cầu thông thường rộng khoảng 30-45cm). "Bạn phải cố gắng nhắm trúng một mục tiêu khá nhỏ. Phòng vệ sinh (tạm gọi là vậy) cũng không có cửa, chỉ có màn che và các phi hành gia phải buộc dây để chúng không trôi đi". Thiếu trọng lực có thể gây ra một số sự cố làm cho nhà vệ sinh không trục trặc và những mảnh chất thải có thể trôi đi. Phi hành gia người Mỹ Barry Wilmore mô tả: "Trong một vài trường hợp, hiếm có nhưng đôi khi vẫn xảy ra và thuật ngữ "cá hồi đâu?" là câu hỏi khi chất thải rắn biến mất, khi đó phi hành hành gia phải thu gom lại "cá hồi nâu" của mình", tình huống dở khóc dở cười này không xảy ra trên trái đất.