N.V.M. 21 tuổi, nam sinh ở Hà Nội cùng một người bạn đang học trong một trường y. Nghe bạn nói về hiến tinh trùng và rủ M. đi hiến, ban đầu M. ngại ngùng nhưng được giới thiệu hiến tinh trùng cũng có thể kiểm tra sức khỏe sinh sản, M. đồng ý đến 1 ngân hàng tinh trùng để hiến.
Sau khi làm các bước kiểm tra xét nghiệm đều ổn. M. được hướng dẫn vào phòng lấy tình trùng để làm thêm bước xét nghiệm chất lượng tinh trùng.
Sau 5 phút vào phòng cùng với bảng hướng dẫn trong phòng, M. cũng tự mình lấy ra được 1 ít tinh dịch. Gửi lại mẫu tinh dịch, M được hẹn sẽ trả kết quả sau. Nếu tinh trùng tốt thì ba ngày sau M. quay lại hiến tinh trùng.
Tuy nhiên, ngày hôm sau. M. nhận được tin nhắn thông báo vào gặp bác sĩ nam học. Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ của M. không có tinh trùng như cậu nghĩ. Toàn bộ ống tinh trùng đặt lên bàn để soi tinh dịch đồ không có 1 con tinh trùng nào. Bác sĩ khuyên M. nên làm các biện pháp chuyên sâu để xác định vì sao không có tinh trùng trong tinh dịch.
M. hốt hoảng, lo lắng. Gia đình M. chỉ có 2 chị em. Chị gái đã lấy chồng. Nếu bố mẹ ở quê biết cậu con trai duy nhất lại không có “con giống” để nối dõi tông đường thì họ sẽ rất sốc. Bạn gái của M. cũng là con một. Hai người yêu từ ngày học xong cấp 3. M. sợ bạn gái sẽ chia tay nếu biết cậu không có khả năng làm bố.
 |
| Ảnh minh họa. |
Vũ Ngọc C. 31 tuổi, đến khám hiếm muộn vì kết hôn 2 năm chưa có con. C. cho biết vợ chồng cậu hoàn toàn khoẻ mạnh, sinh hoạt điều độ nhưng chờ đợi mãi không có con. Kết quả tinh dịch đồ của anh C. cũng không có tinh trùng nào. Các bác sĩ đã phải sinh thiết mào tinh để truy tìm con giống cho anh. Thật may mắn, trong lần đầu thực hiện phương pháp lấy tinh trùng từ mào tinh, bác sĩ cũng gắp được khoảng 100 tinh trùng, dù trong số đó nhiều tinh trùng chất lượng không đảm bảo song bác sĩ cũng lọc được 5 tinh trùng khoẻ mạnh nhất để làm thụ tinh trong ống nghiệm.
Theo ThS. BS Nguyễn Thị Phương Mai - Phó Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản & Nam học - Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, tình trạng không tinh trùng chiếm 18- 20% trong vô sinh nam. Triệu chứng không có, bệnh nhân rất khó phát hiện nếu không xét nghiệm, phân tích tinh dịch. Trên lâm sàng các bác sĩ gặp nhiều nam giới hình thức ưa nhìn, tình dục vẫn tốt, trí tuệ phát triển nhưng tinh dịch lại không có tinh trùng. Và chỉ có phân tích tinh dịch mới xác định có tinh trùng hay không.
Quá trình sinh tinh vẫn có thể diễn ra bình thường, các giá trị FSH và testosteron trong giới hạn bình thường. Vị trí tắc nghẽn có thể ở mào tinh, ống dẫn tinh hay ống phóng tinh do nhiễm trùng hoặc bất sản hai ống dẫn tinh.
Ngoài ra, nguyên nhân có thể do có bất thường trong quá trình sinh tinh, do các bất thường nhiễm sắc thể như hội chứng clinefelter (47-XXY) hay bất thường di truyền. Khoảng 30% trường hợp không có tinh trùng hay tinh trùng ít yếu dị dạng nặng là do bất thường về gen, hoặc mất đoạn gen của nhánh dài trên nhiễm sắc thể Y.
Không tinh trùng cũng có thể mắc phải sau khi bệnh nhân điều trị ung thư, quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn.
Ngoài ra, rối loạn hoạt động của đường dẫn tinh cũng là một trong những nguyên nhân không có tinh trùng, thường gặp nhất là xuất tinh ngược dòng (chiếm khoảng 3% nguyên nhân vô sinh).
Theo BS Mai hiện nay các biện pháp hỗ trợ sinh sản hiệu quả giúp nam giới có con. Tại BV Phụ sản Hà Nội tỷ lệ có thai của bệnh nhân hiếm muộn tới 72%.