Bệnh não mô cầu hiện tại đã xuất hiện trở lại ở một số địa phương như TP HCM và một số tỉnh miền Nam. Bệnh này có nguy cơ thành dịch nếu không có biện pháp kịp thời. Để ngăn ngừa bệnh não mô cầu lây lan, ngày 17/3 GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế ký ban hành hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh do não mô cầu.
Cách giám sát phòng chống bệnh não mô cầu
Theo đó Bộ Y tế yêu cầu việc quản lý và điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân mắc não mô cầu sớm tại các cơ sở y tế nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng và tử vong.
Bệnh nhân phải được cách ly tại phòng riêng, hạn chế tiếp xúc và đeo khẩu trang (tối thiểu trong vòng 24 giờ sau khi dùng kháng sinh đặc hiệu) và thực hiện các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn tại các cơ sở y tế theo quy định.
 |
| Tiêm vắc xin có thể phòng bệnh não mô cầu. |
Với những người tiếp xúc gần sẽ được quản lý, theo dõi và dùng thuốc dự phòng bệnh.
Bộ Y tế cũng khuyến cáo khi xuất hiện bệnh nhân trên địa bàn cần hạn chế việc tụ tập đông người, hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân, người nghi ngờ mắc bệnh.
Hướng dẫn gia đình bệnh nhân và người dân trong khu vực ổ dịch thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, vệ sinh nơi ở: rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như sàn nhà, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, đồ chơi, dụng cụ học tập... bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường; giặt, rửa quần áo, dụng cụ, đồ vải ... và phơi dưới ánh nắng mặt trời.
Thực hiện vệ sinh thông khí: Thường xuyên mở cửa sổ, cửa chính để đảm bảo thông thoáng khí cho nhà/phòng ở, nơi làm việc, học tập hàng ngày.
Mọi người cũng cần ăn uống đủ chất dinh dưỡng, luyện tập, nâng cao thể trạng; thực hiện tốt vệ sinh, thông khí nơi ở, nơi làm việc; Khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.
Việc sử dụng vắc xin chống dịch não mô cầu sẽ do Bộ Y tế quyết định dựa trên tình hình dịch cụ thể.
Bệnh não mô cầu dễ lây, dễ tử vong
Theo hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh do não mô cầu do Bộ Y tế công bố thì căn bệnh này là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, lây truyền theo đường hô hấp, thường gặp ở lứa tuổi trẻ và có khả năng gây thành dịch. Bệnh ít khi lây truyền qua đồ vật.
 |
| Một bệnh nhân mắc não mô cầu |
Biểu hiện ở nhiều thể lâm sàng như viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp, viêm màng ngoài tim... trong đó viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết là thường gặp hơn. Bệnh thường để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ từ 10-20%. Tỷ lệ tử vong có thể từ 8 - 15%.
Do tính chất lây truyền theo đường hô hấp nên bệnh thường xảy ra ở nơi tập trung đông người (nhà trẻ, trường học, ký túc xá, doanh trại, ...), người bị suy giảm miễn dịch hoặc đồng nhiễm khuẩn đường hô hấp.
Khi nhiễm
vi khuẩn não mô cầu, thời gian ủ bệnh từ 2-10 ngày, thông thường từ 3-4 ngày. Bệnh nhân có các biểu hiện sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn, gáy cứng (trẻ nhỏ có thóp phồng), lơ mơ, nhạy cảm với ánh sáng, có thể xuất hiện ban xuất huyết hình sao hoặc biểu hiện sốc nhiễm khuẩn... Để khẳng định bệnh nhân sẽ được xét nghiệm xác định vi khuẩn não mô cầu trong dịch não tủy, hoặc máu, hoặc dịch tử ban.
Thời kỳ lây truyền của bệnh tùy thuộc vào thời gian tồn tại của vi khuẩn não mô cầu ở mũi, họng của người nhiễm khuẩn. Đối với người bệnh, khả năng lây truyền có thể từ vài ngày trước khi khởi phát bệnh cho đến 24 giờ sau khi được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu.