Nhân viên ngân hàng bán thông tin tài khoản… hỏi trách nhiệm ngân hàng?

Ngày 20/6, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an Đà Nẵng cho biết đã khởi tố vụ án Thu thập, tàng trữ, trao đổi, mua bán, công khai trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng, theo Điều 291 Bộ luật Hình sự. Công an thành phố điều tra và phát hiện đường dây mua bán, trao đổi trái phép thông tin tài khoản ngân hàng. Đối tượng H.Đ.N trú tại Đà Nẵng là nghi phạm đầu tiên bị tạm giữ. Nhiều nhân viên của 13 ngân hàng thương mại cổ phần ở một số địa phương cũng bị triệu tập tình nghi liên quan về vụ án này.

Dưới góc độ pháp lý, trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng luật sư Kết Nối (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, thông tin khách hàng của ngân hàng là thông tin do khách hàng cung cấp, thông tin phát sinh trong quá trình khách hàng đề nghị hoặc được ngân hàng cung ứng các nghiệp vụ ngân hàng, sản phẩm, dịch vụ trong hoạt động được phép. Đây là những thông tin thuộc về bí mật cá nhân và phải được bảo mật cao, không được xâm phạm.

Theo quy định tại Nghị định 117/2018/NĐ-CP, thông tin khách hàng của tổ chức tín dụng phải được giữ bí mật và chỉ được cung cấp theo đúng quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi, bổ sung năm 2017, và pháp luật có liên quan; phải giữ bí mật thông tin khách hàng, sử dụng thông tin khách hàng đúng mục đích khi yêu cầu cung cấp thông tin và không được cung cấp cho bên thứ ba mà không có sự chấp thuận của khách hàng, trừ trường hợp cung cấp theo quy định của pháp luật.

Vì vậy, việc các nhân viên ngân hàng cố tình bán thông tin ngân hàng là vi phạm nghiêm trọng pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng đền quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng được pháp luật ghi nhận và bảo vệ. Đồng thời, đấy cũng chính là kẽ hở để các đối tượng phạm tội lợi dụng để thực hiện việc lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Căn cứ vào tính chất, mức độ vi phạm mà chủ thể làm lộ thông tin tài khoản của khách hàng có thể bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, đồng thời phải bồi thường khi gây ra thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Theo quy định tại Nghị định 88/2019/NĐ-CP, xử phạt tổ chức tín dụng đối với hành vi làm lộ, sử dụng thông tin khách hàng không đúng mục đích là 60 đến 80 triệu đồng. Phạt từ 10 đến 20 triệu đồng đối với cá nhân chuyển giao thông tin của người tiêu dùng cho bên thứ ba khi chưa có sự đồng ý. Trường hợp thông tin thuộc về bí mật cá nhân thì mức phạt tiền là 20 đến 40 triệu đồng.

Bên cạnh đó, hành vi làm lộ thông tin khách hàng (tài khoản ngân hàng) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 291 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định tội Thu thập, tàng trữ, trao đổi, mua bán, công khai hóa trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng. Theo đó, hình phạt cho tội này có thể lên đến 7 năm tù. Đây là hành vi nguy hiểm cho xã hội và cần được điều tra xử lý nghiêm theo quy định pháp luật khi số lượng người dân bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản vừa qua diễn ra phổ biến trên mạng. Vì vậy, nếu có căn cứ cho thấy rằng các nhân viên ngân hàng này giúp sức cho các hoạt động lừa đảo vừa qua thì còn có thể bị khởi tố về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự với vai trò đồng phạm.

Ngoài chế tài xử phạt dành cho ngân hàng, cũng cần xem xét các quy chế và thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng liên quan đến trách nhiệm bảo mật thông tin và trách nhiệm của ngân hàng trong trường hợp thông tin bị tiết lộ, các điều khoản bảo mật ràng buộc cả trách nhiệm của ngân hàng cho dù nhân viên vi phạm. Trong trường hợp có thỏa thuận đó, ngân hàng phải có nghĩa vụ, trách nhiệm đối với khách hàng có thông tin bị tiết lộ, bao gồm các thiệt hại phát sinh thực tế cho khách hàng.